٢٢هزار میلیارد تومان صرف تولید مواد خام!/طرح سیراف باید تغییر کند

به گزارش خبرنگار مهر، هفته گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت از ساماندهی طرح مجموعه پالایشگاه های سیراف خبر داد. به گفته وزیر بررسی ها به منظور چگونگی تامین سرمایه گذاری این طرح انجام شده و آخرین روز هفته گذشته نیز به همین منظور جلسه ای با رییس کل بانک مرکزی برگزار شد.

پروژه سیراف در صورت احداث، با ظرفیت ۳۶۰ هزار بشکه در روز نیازمند حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان سرمایه است که ۶۵ درصد از هزینه‌های مورد نیاز آن به صورت ارزی خواهد بود.

به گفته وزیر نفت، محصول نهایی این پروژه نفتا خواهد بود. محصولی که به عقیده متخصصین حوزه در زمره محصولات خام قرار می گیرد و به نوعی خام فروشی است. به عبارتی دیگر میعانات گازی را که محصولی با ارزش اما خام به شمار می رود با سرمایه گذاری ٢٢ هزار میلیارد تومانی به محصول خام دیگری تبدیل خواهیم کرد که بعنوان ماده  اولیه در بسیاری از صنایع استفاده می شود.

نفتا کاربردهای متنوعی دارد. صنایع شیمیایی و پتروشیمی خریدار اصلی نفتا هستند که از آن به عنوان خوراک تولید فراورده‌های مختلف پتروشیمی از جمله حلال ها و رقیق‌کننده‌ها، مواد اولیه انواع پلاستیک، الیاف مصنوعی و الکل‌های صنعتی استفاده می‌کنند. برای مثال بخش عمده تینرهای رنگرزی از نفتا تشکیل می‌شود و بیشتر ترکیب‌های پلاستیکی اتیلنی با نفتا ساخته می‌شوند. همچنین با استفاده از فرایندهای کاتالیستی می‌توان نفتا را به بنزین‌های اکتان بالا و سوخت‌های نفتی دیگر نیز تبدیل کرد. نفتا حلالی بسیار نیرومند با کاربردهای متنوع است به همین جهت برای تولید مواد شوینده و تصفیه مواد هیدروکربنی دیگر نیز استفاده می‌شود. همچنین از آن برای تولید جلادهنده‌ها و لاک‌ها و به عنوان سوخت گرمایشی و پخت‌وپز (مشابه گاز مایع و نفت سفید) نیز استفاده می‌شود.

ایران تنها تولیدکننده بنزین با کیفیت در منطقه 

وزیر نفت درحالی محصول نهایی مجموعه سیراف را نفتا اعلام کرده است که به عقیده بسیاری از کارشناسان بهتر است بجای تولید نفتا در این مجموعه به تولید بنزین با اکتان بالا بپردازیم؛ با توجه به اینکه ایران تنها تولیدکننده خودکفای بنزین باکیفیت در منطقه است، می توان بازار صادراتی مطلوبی را برای آن پیش بینی کرد. از سویی دیگر تحریم پذیری کمتر و ارزش افزوده بیشتری خواهد داشت.

بی میلی مسئولان و سرمایه گذاران به تولید نفتا درحالی مطرح می‌شود که وزیر نفت در حاشیه سیزدهمین همایش بین المللی صنعت پتروشیمی نوع محصول تولیدی سیراف را نفتای شیرین عنوان کرد. اما به نظر می رسد سرمایه گذاران تصمیم دیگری برای تولید محصول دارند. گفتنی است در اجرای طرح سیراف، ٩ شرکت (هشت شرکت به عنوان مالک پالایشگاه ها و یک شرکت به عنوان هماهنگ‌کننده) حضور دارند که به طور میانگین برای ساخت هر یک از هشت پالایشگاه کوچک میعانات گازی پارس جنوبی به حدود ٣٠٠ میلیون دلار سرمایه نیاز است.

بر اساس طراحی ۸ پالایشگاه ۶۰ هزار بشکه‌ای سیراف، بیش از نیمی از محصولات این پالایشگاه‌ها به نفتا تبدیل می‌شود که این محصول به دلیل قیمت پایین‌ تر نسبت به محصولات با ارزش تری مانند بنزین و محصولات پتروشیمی و همچنین مازاد عرضه دنر جهان، ریسک بزرگی برای سرمایه گذاران محسوب می‌شود. ضمن آنکه نفتا یک محصول خام است که به عنوان خوراک در مجتمع‌های پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با تبدیل آن به الفین، به محصولات تولیدی ختم می‌شود.

الفین یکی از هفت ماده اصلی صنعت پتروشیمی است که نیمی از محصولات پایه محصولات پتروشیمی را تولید می‌کند ولی نفتا فرآورده خامی است که باید در پتروشیمی‌ها مورد استفاده قرار گیرد. به بیان ساده تر، فصل نوینی از فعالیت‌های پایین دست روی پتروپالایشگاه‌ها متمرکز شده است که محصولات خام پالایشگاه‌ها را در قالب یک واحد پتروشیمی به محصولات با ارزش تر تبدیل می‌کند.