معرفی ۱۵ محصول نانویی در صنعت نساجی

خبرگزاری مهر-گروه دانش و فناوری، میترا سعیدی کیا: «فناوری نانو» دانشِ تولید و به کارگیری مواد بسیار کوچک است که امکان ایجاد خصوصیات ویژه و کاربردهای جدید را در محصول نهایی فراهم می آورد. در حال حاضر ۲۲۰ شرکت دانش بنیان در کشور ۶۱۰ محصول را با همین فناوری تولید و به بازار عرضه کرده اند. این محصولات در حوزه های دارو، سلامت و بهداشت، پوشاک و صنعت نساجی، خودرو، کالاهای خانگی، کالاهای صنعتی و... هستند.

بر اساس آخرین آمار، بازار سال گذشته محصولات نانو برابر ۱۴۰۰ میلیارد تومان بوده است و دستیابی به بازار یک میلیارد دلار در حوزه صادرات بخش های مختلف تا ۱۴۰۴ از جمله اهداف در این حوزه به شمار می رود.

در میان صنایع مختلف، صنعت نساجی و پوشاک یکی از حوزه های اصلی با پتانسیل بالا برای بهره برداری از فناوری نانو است که استفاده از این فناوری ویژگیهای کاربردی ضدآب و لک، ضد باکتری و قارچ، خنک کنندگی، سوپرجاذب و... را برای محصولات متداول نساجی مهیا می کند. همچنین از آنجایی که منسوجات محل مناسبی برای رشد قارچ ها و باکتری ها هستند و وجود آلاینده ها، رطوبت و حرارت، موجب ایجاد بوی بد و قارچ در لباس ها و به دنبال آن عفونت و بیماری ها می شود درصدد برآمدیم تا از منظر نانو به صنعتِ سنتی نساجی بنگریم و علاوه بر ارائه آمارهایی در زمینه فعالیت شرکتهای دانش بنیان و تولیدات نانویی در حوزه نساجی، در ادامه محصولات تولید شده این بخش که دستاورد محققان کشور محسوب می شود را معرفی کنیم.

رسوخ نانو در نسوج یک صنعت سنتی

سپهر آذرشب، مدیر صنعت و بازار نساجی و پوشاک ستاد توسعه فناوری نانو در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در حال حاضر ۲۵شرکت نساجی، پوشاک و نانو الیاف از ستاد توسعه فناوری نانو گواهی تایید نانو مقیاس دارند که بتوانند محصولات نانو تولید کنند.

وی با بیان اینکه محصولات ۱۷ شرکت هم اکنون در بازار موجود است، بیان کرد: تعداد زیادی از محصولات در حوزه نساجی و نانو در حال طی کردن فرآیند ارائه محصول به بازار هستند که پیش بینی می شود تا پایان سال تعداد بیشتری از شرکت های نانویی وارد بازار شوند.

مدیر صنعت و بازار نساجی و پوشاک ستاد توسعه فناوری نانو با تاکید بر اینکه این منسوجات نانو علاوه بر بازار داخل به کشورهای دیگر صادر شده اند، خاطر نشان کرد: صادرات منسوجات نانویی در قالب پوشاک آنتی باکتریال به کشورهای روسیه، ترکیه، آذربایجان و عراق صورت گرفته و از سوی دیگر دستگاه الکتروریسی و ماسک های نانویی از جمله دستگاههایی هستند که تاکنون به چین و تایوان صادر شده است.

آذرشب تاکید کرد: صنعت نساجی جزء صنایع سنتی محسوب می شود و ارتباط بین فضای فناوری و شرکتهای دانش بنیان سخت و زمانبر است در همین راستا در ستاد توسعه فناوری نانو در صدد برآمدیم ارتباطی بین شرکتهای دانش بنیان و شرکتهای بزرگ صنعتی برقرار کنیم. این اقدام در قالب شبکه تبادل فناوری صورت می گیرد و بدین واسطه شرکتهای دانش بنیان به شرکتهای فعال در صنعت نساجی و شرکتهای بزرگ و کارخانجات متصل می شوند.

وی با تاکید بر اینکه نتیجه اقدامات ستاد در سالهای گذشته منجر به عقد قراردادهایی بین شرکتهای دانش بنیان وصنعتی شده است، خاطر نشان کرد: فناوری نانو در بخش های لباسهای کار و صنعتی، لباس زیر ، البسه رایج و کلاسیک و لباس های هوشمند رسوخ پیدا کرده است.

برای بکارگیری موادنانوساختار در صنعت نساجی، دو روش اصلی وجود دارد. روش نخست بر مبنای آغشته سازی و تثبیت نانوساختار است که به دلیل داشتن الیاف طبیعی، امکان ایجاد خواص نانویی در آنها وجود ندارد. بدیهی است این روش علیرغم داشتن مزایایی نظیر لطافت و حس خوب الیاف طبیعی، دوام خوبی در حفظ خواص نانو نداشته و این منسوجات پس از شستشو خواص خود را از دست می دهند. اما در روش دوم از الیاف مصنوعی حاوی نانوذرات در ساختار منسوجات استفاده می شود؛ به این ترتیب دوام خواص نانویی کاملا حفظ شده و با شستشو یا استفاده مکرر از بین نمی رود. در حال حاضر از هر دو روش در تولید منسوجات نانو در کشور استفاده می شود.

از آنجایی که منسوجات علاوه بر مهیا کردن محیط مناسب رشد و تکثیر میکروب‌ها می‌توانند سبب انتقال و شیوع انواع بیماری‌ها شوند، تحقیقات زیادی برای تولید الیاف و منسوجات ضدمیکروب انجام شده است. استفاده از مواد آنتی‌باکتریال در بافت یا مراحل تکمیلی دوخت انواع البسه می‌تواند کمک شایانی به جلوگیری از انتشار میکروارگانیزم‌ها و باکتری‌ها کند.

منسوجات نانو معمولا خواصی همچون آنتی باکتریال، ضد حساسیت، ضد عرق، ضد بو، آبگریز، ضد لک، نسوز، ضد چروک، خنک کننده، ضد چروک و الکتریسیته و... دارند که هر کدام از این خواص در نسوج خاصی به کار می روند.

تولید نخ تا تولید پوشاک ورزشی، لباس زیر و زیرپوش، کفش و ملزومات، تاپ و تیشرت، چادر و پوشش اسلامی، پتوهای نسوز، کالاهای خواب، منسوجات بیمارستانی، فرش، پارچه های هوشمند ضد اشعه ایکس، البسه کلاسیک مردانه و زنانه، ماسک نانو و ... از جمله محصولاتی هستند که با کمک نانو تاکنون در کشور در حوزه نساجی به تولید رسیده اند.

 در همین راستا به معرفی محصولات نانوی کاربردی در حوزه پوشاک می پردازیم. این محصولات به تازگی در دوازدهمین نمایشگاه فناوری نانو ارائه شدند و در معرض دید بازدیدکنندگان نیز قرار گرفتند.

*نخ های نانویی ضدباکتری

استفاده از نخ های ضد باکتری نانویی در تولید منسوجات به خصوص لباسهای زیر و جوراب مانع رشد باکتری و قارچ شده و مشکلات بوی بد، بیماریهای پوستی و حساسیت را در پی نخواهد داشت.

به دلیل شکل الیاف و استفاده از نانو ذرات، این نخ، عرق را در سطح وسیع تری از لباس پخش می کند و پخش وسیع تر موجب تبخیر سریع تر عرق از سطح لباس می شود. از آنجا که حرارت لازم برای تبخیر عرق بدن از پوست انسان تامین می شود تبخیر بیشتر عرق موجب احساس خنکی و راحتی انسان نیز می شود.

این نخ که در حال حاضر توسط یکی از شرکتهای دانش بنیان تولید می شود در لباس های ورزشی، لباسهای نظامی، لباس کار، لباس راحتی، لباس زیر، لباس خواب و جوراب و ...قابل استفاده خواهد بود.

*تولید چادرهای نانویی خنک کننده و آبگریز نانو

بهار ناصرالملکی مدیر اجرایی شرکت دانش بنیان تولید کننده پوشاک و ملزومات اسلامی نانو به خبرنگار مهر گفت: در گذشته فناوری نانو را روی منسوجات پیاده سازی می کردیم که این قیمت محصول نهایی را افزایش می داد اما امروز توانستیم فناوری نانو را روی محصول نهایی اعمال کنیم که این هزینه ها را کاهش داده است. یکی از تولیدات این شرکت چادرهای نانویی است که خاصیت آنتی باکتریالی، آبگریزی، خنک کنندگی، ضد رطوبت، ضد چروک و الکتریسیته دارد.

وی ادامه داد: همچنین این پارچه‌های چادری از کیفیت بسیار بالایی برخوردار بوده و نسبت به نمونه‌های مشابه سبک‌تر و دارای لطافت بیشتری هستند. ماندگاری خاصیت نانویی این پارچه‌ها با توجه به نانومواد به‌کار گرفته شده در آن بالا است.

وی با بیان اینکه این تولیدات تاییدیه نانو مقیاس از ستاد توسعه فناوری نانو دارد، بیان کرد: تاکنون تولید این محصول با استقبال زیادی مواجه شده است.

ناصرالملکی با بیان اینکه چادر ضد آب و لک مختص روزهای بارانی طراحی شده است، اظهار کرد : به واسطه فناوری نانو، خاصیت آبگریزی در چادرها در نظرگرفته شده است؛ همچنین خاصیت خنک کنندگی در این چادرها به واسطه نانو اضافه شده که برای شهرهای جنوبی بسیار مناسب است.

به گفته وی، دو خاصیت مهم دیگر ضدالکتریسته ساکن و آنتی باکتریال از دیگر ویژگی های این چادرها محسوب می شود.

*پیراهن های نانویی ضد لک

ناصرالملکی در ادامه با اشاره به تولید پیراهن های مردانه نانو گفت: همچنین در این شرکت پیراهن های مردانه ای تولید می کنیم که یقه و سرآستین آن با فناوری نانو، خاصیت ضد آب و لکی دارد. همچنین در ناحیه زیر بغل این پیراهن ها، خاصیت آنتی باکتریال و ضد عرقی وجود دارد که بعد از عرق کردن، عرق، به زودی جذب می شود و اثری از خیس شدگی در لباس باقی نمی ماند. در تولید پیراهن های مردانه از پارچه های کاملا ایرانی استفاده می کنیم؛ همچنین خاصیت آبگریزی در این پیراهن ها وجود دارد. میزان کثیف شدن این البسه نسبت به البسه معمولی نصف می شود از این رو میزان شستشو کمتر خواهد شد.

وی با اشاره به تولیدات دیگر در این شرکت گفت: شلوارهای مردانه از دیگر تولیدات در دسته منسوجات نانو هستند؛ فناوری نانو طوری در این شلوارها اعمال شده که در نواحی پُرسایش، سایش رخ نمی دهد.

مدیر اجرایی این شرکت گفت: ارگانها، سازمانها، لباسهای فرم مدارس، بیمارستانها،هتل ها، رستوران ها و .... خواستار تولید این لباس ها هستند.

*تولید پارچه های جاذب اشعه ایکس با فناوری نانو

علیرضا کاظمی، رئیس هیئت مدیره شرکت دانش بنیان تولید کننده  منسوجات نانو نیز به خبرنگار مهر اظهار کرد: منسوجات رسانا، ضد امواج، ضد امواج الکترومغناطیس و جاذب اشعه ایکس و گاما محصولات این شرکت هستند.

وی با بیان اینکه منسوجات جاذب اشعه ایکس و گاما از آخرین محصولاتی به شمار می رود که با تاییدیه ها به تولید رسیده است، بیان کرد: درحال حاضر برای جذب اشعه ایکس و گاما، از آپرون های کامپوزیتی حاوی فلز سرب استفاده می شود؛ این آپرون ها یا صفحات سربی، وارداتی بوده و علاوه بر اینها سنگین و غیر منعطف هستند. آپرون ها دو برابر این منسوجاتی که تولید کرده ایم وزن دارند.

کاظمی ادامه داد: از این رو محققان در سراسر جهان برای غلبه بر خواص نامطلوب حفاظ های فلزی و لاستیکی تلاش می کنند تا انواع مختلفی از مواد را به عنوان حفاظ های بهتر برای آپرون ها جایگزین کنند. یکی از پیشنهادها مربوط به مواد محافظ برپایه منسوجات است که نسبت به فلزات، سبک تر، منعطف تر و ارزان تر هستند.

این محقق با بیان اینکه پارچه های جاذب اشعه ایکس را در این شرکت به عنوان جایگزینی برای آپرون ها تولید کردیم، بیان کرد:صفحات سربی و آپرون ها برای جذب اشعه ایکس استفاده می شود ولی این محصولی که تولید کردیم با فناوری نانو بوده و قیمت و وزنی نصف این آپرون ها دارد.

وی با تاکید بر اینکه در این راستا از منسوجاتی استفاده کردیم که به صورت همزمان امواج ایکس و گاما را جذب می کند، افزود: این پارچه ها همزمان امواج الکترومغناطیس را برمی گردانند، در صورتیکه آپرون ها اصلا اینکار را انجام نمی دهد.

کاظمی ادامه داد: برای تهیه این پارچه های ضداشعه از نانو ذرات نیمه رسانا استفاده شده است؛ برای تولید این محصول آزمایشهایی انجام گرفت و نتایج به دست آمده نشان دادند که با استفاده از نانوذرات نیمه رسانا با اندازه متوسط ۲۰ نانومتر امکان دستیابی به خواص ضداشعه با وزن کمتر ۴۰-۶۰ درصد در مقایسه با آپرون های سربی وجود دارد.

کاظمی با اشاره به کاربردهای این محصول گفت: تولید انواع روپوشهای سربی، جلیقه و دامن آنژیوگرافی، تیروئید بند، گناد۳تکه، دستکش، ایزولاسیون مراکز پرتوتشخیصی، پاراون ها و دیوارها، دربهای ضد اشعه، مارکر فیلم رادیولوژی از جمله موارد استفاده از این محصول به شمار می روند.

*کاور بالش ضد حساسیت/ فناوری نانو باکتریها را به دام می اندازد

نیکی دادگری نماینده یک شرکت دانش بنیان در دوازدهمین نمایشگاه نانو در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه با تکنولوژی نانو دو ویژگی مهم کالاهای خواب را بهبود بخشیدیم اظهار کرد: راندمان به دام اندازی حساسیت ها (که شامل آلرژن، گردوغبار و باکتری و قارچ هستند) و تنفس پذیری دو ویژگی هستند که آنها را در کالاهای خواب با فناوری نانو در نظر گرفته ایم.

وی گفت: به دلیل اینکه کالاهای خواب به دلیل فشردگی عبور و گذر هوا را کند می کند از این رو در صدد برآمدیم تا با فناوری نانو بحث ورود عوامل حساسیت زا و تنفس پذیری را در این بالش ها مرتفع کنیم.

دادگری با بیان اینکه این کاور بالش ضد حساسیت از سه لایه تشکیل شده است، بیان کرد: این کاورهای بالش که تاییدیه های خود را دریافت کرده از  لایه درونی، لایه نانوالیاف، لایه بیرونی تشکیل شده است.

وی ادامه داد: لایه درونی متشکل از یک لایه پارچه اسپان باند، لایه نانوالیاف برای به دام اندازی تمام عوامل حساسیت زا (گرد و غبار، آلرژن، باکتری ها و قارچ ها)و لایه بیرونی که شامل یک لایه پارچه اسپان باند می شود، تشکیل شده است.

دادگری با بیان اینکه استفاده از کالای خواب مبتنی بر فناوری نانو الیاف، نیازهای اصلی مصرف کنندگان را برطرف می کند، بیان کرد: در این کاورهای بالش از نانوالیافی استفاده کردیم که لایه نانو الیاف بین  دو لایه پارچه رایج و یک کاور بالش قرار می گیرد.

وی تاکید کرد: تست ها و آزمایش های این الیاف در کاور بالش انجام گرفته است و گرد و غبار، آلرژن ها، باکتری ها و قارچ ها را به دام می اندازد. همچنین کاورهای بالش ضد حساسیت، تنفس پذیری و راحتی مطلوب زیادی دارند.

*ماسک زیبایی صورت نانوالیافی/ سرعت در جذب ماده موثره برای شادابی پوست

همچنین یک شرکت دانش بنیان ایرانی که دستگاه الکتروریسی را در اختیار دارد و تاکنون توانسته ماسک های نانویی را به بازار عرضه کند در نمایشگاه نانوی امسال حضور داشت و ماسک های زیبایی خود را به نمایش گذاشته بود.

به گفته مسئول این شرکت، ماسک هایی در این شرکت تولید می شوند که با استفاده از نانو الیاف و فرایند الکتروریسی مواد موثره را در کمترین زمان ممکن به پوست فرد منتقل می کند.

ماسک های صورت پارچه ای بستری از نانو الیاف هستند که داروی موثره دارند. استفاده از ماسک های معمولی ۲۰ تا۳۰  دقیقه زمان می برد ولی استفاده از این ماسکهای نانو ۸الی ۱۰ دقیقه به طول می انجامد و در این مدت زمان ماده موثره را رها کرده و جذب پوست می شود. این ماسکهای نانویی مرطوب کننده و آبرسان هستند که موجب شادابی پوست می شوند.

*تولید الیاف پنبه ای ضد چروک ماندگار

مینا شاکری، نماینده مرکز صنعتی سازی فناوریهای کاربردی ستاد توسعه فناوری نانو (آیکن) در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: عدم ثبات ابعادی و چروک پذیری منسوجات پنبه ای، یکی از مشکلات و معایب این الیاف است که همواره مصرف کنندگان با آن مواجه هستند. استفاده از رزین های فرمالدهید و پلی کربوکسیلیک اسیدها از روش هایی هستند که در این زمینه استفاده می شود. چالش اصلی این روش ها، رها سازی ترکیبات سمی و مضر و همچنین کاهش استحکام پارچه های پنبه ای است. از طرفی ماندگاری این روش ها کوتاه مدت بوده و بعد از چند سیکل شست و شو از بین می رود. در حال حاضر پارچه های پنبه ای تحت پردازش پلاسما قرار گرفتند و بعد نانوموادی به آنها اعمال شد که علاوه بر ضد چروک بودن، آنتی باکتریال نیز هست.

وی ادامه داد: این پارچه های پنبه ای تحت پلاسما قرار می گیرند که خاصیت ضد چروکی و آنتی باکتریالی به صورت ماندگار در پارچه حفظ شود.

شاکری با اشاره به ویژگی های این منسوجات گفت: ماندگاری طولانی مدت خاصیت ضد چروک پارچه پنبه ای، استفاده از مواد زیست سازگار، افزایش خواص آنتی باکتریالی پارچه پنبه ای و پایداری خاصیت ایجاد شده بعد از ۱۰ چرخه شست و شو طبق استاندارد ملی ۷۶۶۴ از ویژگی های این پارچه ها هستند.

*محافظت از قلب دوم با جورابهای آنتی‌ باکتریال

در حال حاضر شرکتهای دانش بنیان زیادی در حال تولید جوراب های نانو هستند و این میزان روز به روز در حال افزایش است؛ در واقع  شاید اولین منسوجات نانو، در حوزه تولید جوراب نانو بوده است.

این جورابها با ایجاد خاصیت خنک‌شوندگی، بوی ناخوشایند پا را از بین می برند که این نیاز به شستشو را کمتر می کند. ضد میکروب بودن و در نتیجه دوام بیشتر،  مراجعه کمتر به پزشک پوست به علت جلوگیری از رشد باکتری بر روی پوست و تنفس بهتر پوست، محافظت مصرف‌کننده در برابر عوامل بیماری‌زا و بوی ناخوشایند از ویژگی های این جورابهای نانویی به شمار می روند.

در الیاف این جورابها از فناوری نانو و نانومواد استفاده شده که چنین خاصیت هایی را فراهم می آورد. یکی از شرکتهای دانش بنیان جورابهای نانویی را برای دیابتی ها نیز تولید کرده است. این جوراب از انعطاف بسیار بالایی برخوردار است و به پای بیمار فشاری وارد نمی کند.

در قسمت هایی از پای بیماران زخم هایی ایجاد و یا اغلب پوسته پوسته می شود که محل تجمع باکتری ها و قارچ هاست و دیر التیام می یابد از این رو استفاده از این جوراب با افزودن نخ نانو آنتی باکتریال باعث می شود قارچ ها و باکتری ها را از بین برود، از افزایش زخم ها جلوگیری کند و به التیام زخم پای دیابتی می پردازد.

*تولید حوله های آنتی باکتریال سوپرجاذب

یک شرکت دانش بنیان دیگر موفق به تولید حوله های آنتی‌ باکتریال و سوپر جاذب شده که اکنون در بازار نیز موجود هستند. جلوگیری از انتقال و رشد باکتری‌ها، قارچ‌ها و میکرو -ارگانیسم‌های بیماری‌زا ، کاهش بوی بد ناشی از تجزیه یا فساد میکروبی، جلوگیری از آسیب یا افت خصوصیات منسوج از طریق پیشگیری از حمله میکرو ارگانیسم‌ها به لیف منسوج، ایمنی برای مصرف‌کننده و سازگار با پوست و جلوگیری از عفونت‌های پوستی و قدرت جذب آب بالا از ویژگی های این حوله ها به شمار می رود.

*لباس نانویی که تب نوزاد را نشان می دهد

رحیم حجتی کارشناس نساجی  و تولید کننده منسوجات هوشمند با فناوری نانو به خبرنگار مهر گفت: در این شرکت موفق به تولید لباسی برای نوزاد شدیم که تب را با تغییر رنگ نشان می دهد. برای تولید این  لباس از فناوری نانو استفاده کردیم.

وی با تاکید بر اینکه همواره تولید این لباس ها برای کودکانی که در معرض خطرات ناشی از بیماری و تب قرار دارند ضروری است، بیان کرد: رنگ لباس‌های تب نما زمانی که دمای بدن کودک شروع به بالا رفتن می‌کند، عوض می‌شود. رنگ این لباس‌ها زمانی که دمای بدن کودک از ۳۷ درجه سانتیگراد شروع به بالاتر رفتن و سفید شدن می‌کند و زمانی که دمای بدن نوزاد به بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد که دمای خطرناکی برای نوزاد است برسد، کاملاً سفید می‌شود.

وی ادامه داد: پس از مصرف دارو و رفع خطر، تغییر رنگ لباس به حالت اولیه به والدین نشان می‌دهد که شرایط کودک به حالت طبیعی برگشته است.

حجتی خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه تب در نوزادان باید جدی گرفته شود تولید این لباس برای هشدار به والدین ضروری است؛ این لباس تب نما نمونه خارجی ندارد و با توجه به اینکه فناوری نانو روی این محصول پیاده شده تنها ۲۰ درصد نسبت به لباس های معمولی نوزاد گران تر است.

*تولید لباس های کار نسوز

همچنین یک شرکت دیگر در زمینه تولید لباس های کار، فناوری نانو را در راستای نسوز بودن به کار گرفته است. طبق گفته تولیدکنندگان این لباسها وزن سبک پارچه در کنار استحکام مناسب و آزادی عمل مناسبی دارد. همچنین ثبات شستشویی، نوری و سایشی،  راحتی و آزادی لباس از دیگر ویژگی های این محصول به شمار می روند.

کاربرد اصلی پارچه دیرسوز، استفاده در لباس کار پرسنل واحدهای فولادسازی، مس، آلومینیوم، روی، ریخته‌گری فلزات، ماشین‌سازی، نفت، گاز، پتروشیمی و ... است.

دیگر کاربرد این پارچه‌ها در دکوراسیون ساختمان‌ها و سالن‌های بزرگ و وسایل نقلیه عمومی برای افزایش ایمنی محیط در برابر حوادث آتش‌سوزی است. این پارچه‌ها در مجاورت شعله ذوب نمی‌شوند و چکه نمی‌کنند.

*پتوهای هواپیما هم نانویی شد

اکثر قریب به اتفاق پتوهایی که در خطوط هواپیمایی استفاده می‌شوند، شسته و مجددا استفاده می‌شوند. در برخی موارد این پتوها از مواد قابل بازیافت نیز ساخته شده و بعد از مصرف برای بازیافت فرستاده می‌شوند اما اغلب بعد از استفاده از پتوهای خطوط هوایی، آن­ها در یک سیستم خشکشویی صنعتی شسته می‌شوند. این پتوهای سبک که اغلب قابلیت گرم‌کنندگی مناسبی دارند معمولا از پارچه‌هایی با جنس مرغوب بافته می‌شوند چرا که لازم است بارها و بارها شسته شوند.

این پتوها ممکن است در حین استفاده توسط مسافرین، باکتری و میکروب­‌هایی جذب کنند که در حین شستشو از بین نرفته و موجب ایجاد بیماری در مسافران بعدی شوند. در این راستا یکی از شرکتهای ایرانی پتوهای نانویی را برای رفع انتقال میکروب به افراد تولید کرده و در اختیار یک شرکت هواپیمایی قرار داده است.

محصول حاضر برای رفع این مشکل از پارچه پلی‌استر- اکریلیک و حاوی نانوذراتی است که منجر به ایجاد خاصیت ضدمیکروبی در این پارچه­‌ها شده است. در واقع حضور این نانوذرات که سطح فعال زیادی نسبت به حجمشان دارند با باکتری‌ها واکنش داده و آن‌ها را غیر فعال می‌کنند. باکتری‌­ها از یک آنزیم برای جذب اکسیژن و زنده ماندن استفاده می­‌کنند. استفاده از این نانوذرات، باعث غیرفعال شدن عملکرد این آنزیم و در نتیجه دریافت اکسیژن می‌شود.

*فرشها چگونه نانویی می شوند

در جریان برگزاری نمایشگاه چندین قرارداد بین شرکتهای دانش بنیان و شرکتهای صنعتی منعقد شد که ۳ قرارداد تولید فرش های آنتی باکتریال، دستکش و لباس های ورزشی مربوط به حوزه نساجی بود.

سیامک سلیمی مدیرشرکت دانش بنیان تولیدکننده فرش های نانو با بیان اینکه موفق به تولید فرشهای ماشینی آکریلیک شدیم، گفت: در تاروپود این فرش از فناوری نانو استفاده شده که منجر به ایجاد خاصیت آنتی‌باکتریال و کاهش چشمگیر تولید و تکثیر عوامل بیماری‌زا می شود.

وی باتاکید بر اینکه در حال حاضر با قراردادی که منعقد کردیم درصدد تولید انبوه هستیم، بیان کرد: با توجه به اینکه فرش نیاز به خواص ضد حساسیت، ضد بو و آنتی باکتریالی دارد در این فرش با فناوری نانو این خواص اعمال شده است؛ از فرش ها می توان برای مساجد، فرش های کاربردی که در ارتباط مستقیم با کودکان است استفاده شود.

سلیمی با اشاره به روشهای اعمال نانو و خواص ویژه در فرش ها گفت: ایجاد خواص نانو در دو مرحله صورت می گیرد؛ در مرحله رنگرزی آنتی باکتریال روی نخ پیاده سازی می شود و در مرحله دوم به صورت پوشش روی فرش اعمال می شود که در این صورت فرش دارای خواص ضد حساسیت، ضد بو و آنتی باکتریالی می شود.

وی با بیان اینکه این فرشها بر اساس استانداردهای نانو تولید شده است، بیان کرد: در صدد هستیم علاوه بر این ویژگی ها، خواص کندسوز و ضد آتش را هم به فرش اضافه کنیم. این پروسه جدید است که به زودی در این زمینه به خروجی صنعتی می رسیم.

سلیمی در خصوص قیمت تمام شده محصول گفت:اگر قیمت فرشهای نانو با قیمت بالایی عرضه شوند خریدار ندارد؛ به همین دلیل قیمت تمام شده کمتر از ۵۰هزار تومان با فرشهای معمولی فرق دارد.

وی درخصوص نحوه تشخیص فرش معمولی از فرشهای نانویی تولید شده در این شرکت گفت: ستاد ویژه توسعه فناوری نانو لوگویی برای آنتی باکتریالی و مستندات آزمایشات نانو در پشت فرش درج می کند.

*البسه های توانبخشی با کاربرد در فیزیوتراپی

در ادامه لاله ملک نیا مدیر طرح تولید کننده البسه های توانبخشی کاربردی در فیزیوتراپی نانویی  به خبرنگار مهر گفت: ما موفق شدیم قراردادی برای تولید البسه‌های توانبخشی مورد استفاده در فیزیوتراپی منعقد کنیم؛ این البسه به بیماران دچار معلولیت و کسانی که به دنبال ایجاد ماهیچه هستند، کمک می‌کند.

وی خاطر نشان کرد: در واقع این منسوجات جایگزین پدهای فیزیوتراپی هستند که با انتشار امواجی با طول موج خاص، منجر به تحریک بافت شده و عملکرد درمانی دارند.

ملک نیا با بیان اینکه این لباسهای نانویی می تواند فرصت ماهیچه سازی را برای فرد فراهم سازد، بیان کرد: با تولید این البسه، پدهای فیزیوتراپی حذف می شود و لباسی برای منقبض و منبسط کردن ماهیچه بیمار از جنس پارچه مورد استفاده قرار می گیرد.

وی با بیان اینکه این البسه آزمایش های میدانی خود را طی کرده است، بیان کرد:  این البسه با نمونه های آلمانی برابری می کند که قرار است آن را به تولید انبوه برسانیم.

*تولید انبوه دستکشهای نانویی

شاهین آسان مدیر شرکت دانش بنیان تولید کننده مواد نانو به خبرنگار مهر گفت: ما محلولی را تولید کردیم که در آنتی باکتریال کردن دستکش های صنعتی و خانگی، ساختمان و ... به کار می رود.

وی با بیان اینکه قراردادی با یک شرکت تولیدی منعقد کردیم که با استفاده از این محلول، دستکش ها را نانویی کند، بیان کرد: با استفاده از این محلول دستکش ها آنتی باکتریال می شود و با قیمت پایینی به بازار عرضه خواهد شد.

تدوین استانداردهای نانویی در صنعت نساجی

دکتر علی بیت اللهی، دبیر کارگروه استاندارد ستاد توسعه فناوری نانو نیز به خبرنگار مهر گفت: تاکنون این ستاد توانسته ۱۰۰ استاندارد در حوزه نانو تدوین کند تا محصولاتی که در داخل کشور تولید می شوند با پشتوانه استانداردهای لازم در بازار داخل و حتی در بازارهای بین المللی عرضه شوند.

وی افزود: با توجه به گستردگی محصولات نانو، باید استانداردهای مرتبطی تدوین شود و ما در این زمینه شاخص هایی داریم که استاندارد برای محصولات تجاری سازی شده باشد از این رو ملاک ما برای تدوین استانداردها وجود بازار است.  برای فروش محصولات حوزه نانو باید محصولات با ویژگی های مندرج در استانداردها منطبق باشند.

وی با بیان اینکه ۳ استاندارد بین المللی دیگر را در دستور داریم گفت:یکی از این حوزه، صنعت نساجی است؛ با توسعه استفاده از منسوجات آنتی باکتریال، موضوع تدوین استاندارد این نوع محصولات به منظور ارزیابی خصوصیات آنتی باکتریال آنها و رهایش نانوذرات حین شستشو و تماس با بدن در کمیته فنی استانداردهای فناوری نانو در اولویت قرار گرفت و در اجلاس کمیته فنی نانو ایزو به صورت یک پیشنهاد ارائه شد. به نحویکه بازخوردهای ارائه شده توسط کشورها در مورد این استاندارد مثبت بوده است. در حال حاضر استاندارد صنعت نساجی در حال  working draft  قرار دارد.

نانوی تقلبی نخریم!

یکی از چالش های این حوزه، وجود محصولات تقلبی و فیک به بازار است. محصولاتی که هنوز مرحله آزمایش های نانو را طی نکرده اند و در بازار با قیمتهای پایین تر موجود هستند. در این بین افراد سودجو با استفاده از عناوینی همچون «نانو» در عرضه کالاهای تقلبی سوء استفاده می کنند اما اصلی ترین راه تشخیص محصولات تایید شده مبتنی بر فناوری نانو از محصولات تقلبی، نشان «نانومقیاس» است. این نشان توسط ستاد توسعه فناوری نانو صادر شده و صرفا به شرکتهایی تعلق می گیرد که محصولات آنها توسط آزمایشگاههای وزارت بهداشت مورد تایید قرار بگیرند.

در واقع محصولات دارای اصالت و تاییدیه نانو را می توان از طریق ستاد توسعه فناوری نانو با نشان «نانومقیاس» شناخت تا از مصرف کالاهای تقلبی با عنوان نانو جلوگیری شود.