خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- آذر مهدوان: «شبی ناگهانی خواهیم آمد شاید فردا و یا شاید امروز» این بخشی از جمله ای بود که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه قبل از حمله به شرق فرات گفته بود. هرچند حمله او در قالب عملیات «چشمه صلح» شب هنگام انجام نشد اما در روز روشن هم ناگهانی و غافگیر کننده بود.
در حالی که حملات ترکیه به خاک سوریه وارد نهمین روز خود شده است و علی رغم واکنش منفی جامعه جهانی نسبت به این اقدام همچنان تجاوز اردوغان به خاک سوریه ادامه دارد، اما مشخص نیست که پایان این درگیری ها چه خواهد بود؛ توافق نیروهای ارتش سوریه با «قسد» گامی مثبتی بود که جامعه سوریه هم امیدوار کرده است.
از طرفی هم انتقاد از این اقدام اردوغان در داخل ترکیه توسط احزاب مختلف و پافشاری برای محقق شدن دیدار میان دولت اردوغان و بشار ارسد شرایط را برای رئیس جمهور ترکیه تنگ ترکرده است.
در خصوص عملیات «چشمه صلح» و اهداف اصلی اردوغان در سوریه خبرنگار مهر گفتگویی با «مهمت علی گوللر» از روزنامه نگاران مطرح ترکیه انجام داده است.
وی از نویسندگان روزنامه جمهوریت وابسته به حزب جمهوری خلق ترکیه است. در ادامه مشروح این گفتگو از نظر می گذرد:
*عملیاتهای «شاخه زیتون» و «سپر فرات» در مساحتی ۲ تا ۳ هزار کیلومتری بود اما مساحت منطقه عملیاتی چشمه صلح چیزی حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار کیلومتر است. با این حساب آیا امکان موفقیت ترکیه وجود دارد؟
قطعا سخت خواهد بود اما احتمال می دهم ارتش ترکیه از پس این عملیات برآیند ولی بهترین راه حل این بحران ائتلاف ارتش ترکیه با ارتش سوریه است.
*کردها معتقد هستند مدت زمان این درگیری ها طولانی خواهد بود. آیا بدون همراهی آمریکا ما شاهد درگیری ها طولانی مدت خواهیم بود؟
با اینکه آمریکا سلاح های نظامی ومهمات در اختیار کردها می گذارد اما شانس مقابله آنها در مقابل ارتش ترکیه کم است. برای همین هم ترامپ بهترین راه را در خروج از منطقه دید.
این شاید درسی باشد برای کردها که همراهی با آمریکای امپریالیست نتیجه ای جز خون و اشک چشم نخواهد داشت. آمریکا با توجه به منافع خودش وارد ائتلاف با کردها می شود در شرایط دیگر آنها را تنها می گذارد.
کردها شبیه همین شرایط را در عراق هم تجربه کرده اند. برای همین کردها بجای همسویی با یک امپریالیست باید در مسیری مشترک با هموطنان خود، ایرانی ها و ترک ها پیش بروند و روند مصالحه را در پیش بگیرند. این خواسته تمامی کشورهای همسایه است. برای ممانعت از دخالت آمریکا در منطقه باید همکاری و سازش بین ترک، کرد، عرب و ایرانی ایجاد شود.
*اخیرا در مقاله هایتان بر دیدار مقامات دولتی ترکیه و سوریه تاکید کرده اید. با توجه به شرایط کنونی به چه میزان این امر شدنی است؟
اول اینکه تجزیه سوریه به معنای تجزیه ترکیه است. اگر چنین اتفاقی بیافتد تاثیر مخرب آن را در ایران و عراق هم خواهیم دید. زیرا تغییر مرزها بر هر چهار همسایه تاثیری منفی خواهد داشت. امنیت هر چهار کشور مذکور در گروی امنیت یکدیگر است برای همین هم تمامیت ارضی و سیاسی سوریه متضمن امنیت ترکیه، ایران و عراق است.
در شرایط موجود مهم ترین خطر در سوریه تشکیل کریدور کردی یا به معنای درست تر کریدور آمریکایی در شمال شرقی سوریه است.
دلیل استفاده از کلمه کریدور آمریکایی این است که یکی از اهداف اصولی آمریکا ایجاد کریدور از دریای خلیج فارس تا مدیترانه است. یک کریدور انرژی برابر است با ایجاد اختلاف در میان کشورها که نتیجه آن هم کریدور امنیت اسرائیل است.
حال برای از بین بردن اولین قسمت از این کریدور نیازمند همکاری دولت ترکیه و سوریه است که این کم هزینه ترین راهکار برای ترکیه خواهد بود. از طرفی حاکمیت کامل ارتش سوریه در خاک خود تشکیل این کریدور را برای آمریکا سخت تر می کند.
دوم اینکه برقرای ارتباط میان میان ترکیه و سوریه مانع مهمی بر حضور آمریکا در خاک این کشور شده و موجب خروج کامل این کشور از سوریه می شود.
سومین دلیل را هم باید در این مساله یافت که سرگیری روابط میان آنکارا و دمشق باعث می شود اختلافات سیاسی حل شود. زیرا یکی از فاکتورهای لاینحل ماندن اختلافات سیاسی حکومت حزب عدالت و توسعه است که مخالف دولت دمشق است.
* با این شرایط احتمال دیدار مقامات دولت سوریه و ترکیه وجود دارد؟
این احتمال کمی سخت به نظر می رسد اما امکان ناپذیر هم نیست. زیرا افکار عمومی در جامعه ترکیه در جهت دیدار دولت آنکارا با مقامات دولتی دمشق است که البته این تاکید را در نشست آنکارا توسط حسن روحانی و ولادیمیر پوتین مشاهده کردیم.
*برخی تحلیل گران بر این باورند که نقشه منطقه امن چه با حضور آمریکا چه بدون حضور آمریکا از نظر سیاسی، اجتماعی و نظامی طرح مطلوبی نیست. تحلیل شما چیست؟
اول باید پرسید حزب عدالت وتوسعه به چه دلیلی از این نقشه حمایت می کند؟ دور کردن تروریست ها از مرزها و ایجاد امنیت برای بازگرداندن مهاجران سوری از اهداف این حزب است. آیا ایجاد امنیت در عمق ۳۰ کیلومتر و دور کردن آن ها از این مساحت باز هم آن تروریست ها را در مرز این منطقه امن مستقر نخواهد کرد؟ قطعا خواهد کرد!
برای همین ترکیه به منطقه امن نیاز ندارد به همسایه ای امن نیاز دارد یعنی همسایه ای که امنیت در داخل آن کشور به طور کامل حاکم باشد. ترکیه منطقه امنی که می خواهد ایجاد کند در اصل امن نخواهد بود در آن سوی مزرهای منطقه دوباره غیر امن خواهد بود. اما اگر ارتش سوریه حاکمیت کامل در خاک خود ایجاد کند دیگر مرزهای ترکیه را هیچ عنصر تروریستی تهدید نخواهد کرد.
ضمن این که در توافق آدانا در سال ۱۹۹۸ میلادی به مساله همکاری نظامی دو کشور تاکید شده است و می توان طبق آن پیش رفت.
از طرفی دولت اردوغان قصد دارد مهاجران عرب را در میان کردها سکنی دهد که این هم موجب ایجاد بحران هایی در آینده خواهد شد زیرا این مهاجران دوست دارند به شهر و روستاهای خودشان باز گردند نه منطقه ای که اردوغان تعیین کرده است.
*با این تفاسیر مهاجران سوری حاضر نخواهند شد به منطقه امن بروند؟
نمی دانم اما درست ترین راه سکنی دادن این مهاجران در روستا وشهرهای خودشان است نه منطقه ای دیگر.
* دلیل اصلی عملیات «چشمه صلح» اردوغان چیست؟ آیا او واقعا به تمامیت ارضی سوریه احترام می گذارد؟
مهم ترین دلیل عملیات «چشمه صلح» محو کردن کریدور کردی تحت حمایت آمریکا است. ولی پشت پرده این عملیات هدف های دیگری نیز وجود دارد.
در بیانیه نشست آنکارا هم دیدیم که هر سه کشور بر یکپارچگی خاک سوریه تاکید داشته اند. اما عملکرد ترکیه متناقض این مساله است. ایجاد ارتش ملی سوری توسط دولت اردوغان و تاسیس سه دانشگاه در خاک سوریه با ادعاهای اردوغان در خصوص حفظ تمامیت ارضی سوریه کاملا متفاوت است. زیرا ایجاد دو ارتش برای یک کشور برابر با ایجاد دو دولت برای یک کشوراست.
* نتیجه عملیات «چشمه صلح» چه خواهد بود؟
ارزیابی من این است که نتیجه این عملیات به سمت ترکیه خواهد بود. اما اگر با همکاری سوریه انجام شود کم تر خون می ریزد و به لحاظ اقتصادی هم برای ترکیه بهتر خواهد بود. گروه های ی-پ-گ و پ-ک-ک در سوریه تا این حد گسترده نبود. ولی از زمان حضور ائتلاف به رهبری آمریکا این نیروها در سوریه گسترده شدند.
اگر دولت دمشق به طور کامل بر خاک خود حاکمیت کند قدرت این پ-ک-ک و ی-پ-گ هم تضعیف خواهد شد ترکیه هم دیگر مورد تهدید این گروه قرار نمی گیرد.
هزاران سال است که کرد، ترک و عرب در کنار هم زندگی کرده اند. بی شک کردها سختی زیاد کشده اند اما ائتلاف با یک کشور امپریالیست چاره ساز مشکلاتشان نخواهد بود.
نظر شما