به گزارش خبرنگار مهر، تاریخ کشور پهناور ایران به علت فراز و نشیب های فراوان در طی قرون و ادوار گذشته تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران به دلیل موقعیت سوق الجیشی و فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی از اهمیت خاصی برخودار بوده است. کتاب «از نهضت تنباکو و انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی» هم با در نظر گرفتن همین اهمیت ایران از دوران مشروطیت که عصری نو در حیات شهرنشینی ایران محسوب می شود تا به امروز به بررسی و بازخوانی تاریخی وقایع با اهمیت می پردازد.
رضاخدری، نویسنده کتاب «از نهضت تنباکو و انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی» بر این باور است که قبل از انقلاب مشروطیت در ایران با صدور فتوای تحریم تنباکو توسط میرزای شیرازی یک انقلاب علیه دربار به راه افتاد. اتفاقی که خود در زمینه شکل گیری انقلاب بعدی (مشروطیت در 15 سال بعد) بی تأثیر نبوده است. البته نویسنده به جنبه های نظری شکل گیری انقلاب مشروطه هم نظر دارد و از این نگاه بروز این انقلاب را تحت تأثیر توسعه اقتصادی در قرن نوزدهم مربوط می داند که به رشد یک بورژوآی شهری منجر شد و نظام فئودالی یا نیمه فئودالی وقت تحمل آن را نداشت.
کتاب «از نهضت تنباکو و انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی» شامل هفت فصل است. در فصل اول با عنوان نهضت تنباکو، نویسده اوضاع کشور ایران را در دوره قاجار بررسی کرده استو امتیازاتی که دربار بابت تجارت تنباکو و توتون داد و اقدامات کمپانی رژی بررسی کرده است. سپس به موضوع مخالفت علمای دینی می پردازد و از زوایای مختلف این نهضت را بررسی می کند. از جمله اینکه نقش زنان در این نهضت را بررسی می کند.
خدری سپس در فصل دوم به سراغ انقلاب مشروطیت می رود و وقایع پیش از این انقلاب را برای مخاطب اثر یادآور می شود. بعد به علل و زمینه های آغاز این انقلاب، نیروهای درگیر در انقلاب مشروطیت و عوامل شکست این انقلاب می پردازد.
سومین فصل کتاب در ادامه فصل قبل به دنبال پاسخ به این سوال است که چرا جنبش مشروطه در ایران به راه افتاد و اتفاقات این مقطع زمانی را با نگاهی تاریخی بررسی می کند و برخلاف فصل قبل که ماهیت نظریه پردازانه داشت در این فصل اتفاقات به لحاظ تاریخی بررسی شده است.
در چهارمین فصل کتاب با عنوان کودتای 1299 زمینه های به سلطنت رسیدن رضاخان و موضوعاتی همچون کشف حجاب اجباری و تجدد طلبی در ایران بررسی شده است. در فصل پنجم دوران سلطنت مجمدرضا شاه پهلوی با نگاهی ویژه به انقلاب سفید مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان همین فصل به کشمکش روحانیت و شخص امام خمینی (ره) با انقلاب سفید شاه در کانون توجه است. فصل ششم کتاب به شکل تفصیلی تر باز به ریشه یابی مخالفت روحانیت با انقلاب سفید می پردازد.
در نهایت آخرین فصل کتاب مربوط به وقایع انقلاب اسلامی است، خدری که سابقه فعالیت سیاسی اش پیش از انقلاب اسلامی به سال 47 بر می گردد و در مقطعی «ممنوع القلم» بوده است در این فصل کتاب زمینه های پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) و زندگی و اندیشه های ایشان تبیین کرده است.
از نگاه این استاد دانشگاه انقلاب اسلامی ایران همانند هر انقلاب دیگری در درون مرزهای ملی خود نماند و جنبه برون مرزی پیدا کرد، خدری در این مورد در کتابش می نویسد: «در یک نگاه کلی می توان بازتاب تأثیرات انقلاب را در سه سطح گسترده و چند سطح کوچک تر مورد بررسی قرار داد که عبارتند از: بازتاب انقلاب اسلامی بر نظریه های سیاسی، بازتاب انقلاب اسلامی بر مسائل راهبردی قدرت های بزرگ، انقلاب اسلامی و حرکت های انقلابی در جهان اسلام» در ادامه هم می نویسد: «به جز سه محور اساسی ذکر شده، تأثیرات انقلاب اسلامی ایران در چند زمینه دیگر نیز نمود می یابد که عبارتند از: دولت ها و نخبگان سیاسی در جهان اسلامی، سازمان های بین المللی، الهیات رهایی بخش در آمریکای لاتین و چهره عمومی جوامع اسلامی»
یادآور می شود کتاب «از نهضت تنباکو و انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی ایران» با موضوعی تاریخی توسط انتشارات نوروزی و قیمت 20 هزار تومان روانه بازار نشر شده است و علاقمندان جهت تهیه این کتاب و ارتباط با نویسنده می توانند اینجا را ببینند.
نظر شما