محرک‌های کاهش نرخ دلار در بازار/کاهش نرخ ارز تاکجا ادامه می‌یابد؟

خبرگزاری مهر- گروه اقتصادی: بازار ارز روزهای نسبتاً آرامی را می‌گذراند. دیگر از تلاطمات ارزی و نوسانات گاه و بیگاه خبری نیست. آن قدر دامنه نوسان قیمت دلار و یورو در بازار به حداقل رسیده است که نه تنها آربیتراژ ارزی این روزها معنادار نیست بلکه بسیاری از سرمایه‌گذاران، دلالان و سوداگران نیز رغبتی به ورود به این بازار ندارند و آن را برای سرمایه‌گذاری مناسب نمی‌دانند. البته ورود به بازار ارز هیچگاه برای مردم عادی سودآور نبوده و سرمایه‌گذاران خرد معمولاً در این بازارها زیان دیده اند و تنها سوداگران بوده‌اند که در نوسانات بازار و جهش‌های ارزی، سودهای زیادی کسب کرده اند.

روند کاهشی نرخ ارز در معاملات روزانه

هر چه مدت مشابه سال ۹۷، بازار ارز آشفته و پرخطر بود، اکنون بازار آرام است و نه تنها نوسان معناداری که سودای افزایش قیمت را تداعی کند وجود ندارد، بلکه بخشی از حباب ناشی از ارزهای خانگی نیز تخلیه شده است و غالب بازار به سمت فروش و یا خریدهای واقعی و غیرسوداگرایانه سوق پیدا کرده است.

قیمت دلار ظرف هفته‌های گذشته نیز سیر نزولی ثبت و پله پله کاهش را تجربه کرد. به نحوی که دیروز، دوم آبان ۹۸ قیمت هر اسکناس دلار آمریکا در صرافی‌های بانکی ۱۱,۲۰۰ تومان و در خارج از صرافی‌های بانکی حتی تا ۱۱,۱۵۰ تومان هم رسید که از کاهش نرخ نسبت به روز چهارشنبه حکایت داشت. قیمت در معاملات روز چهارشنبه ۱ آبان ۹۸ برای هر اسکناس دلار آمریکا به ۱۱,۲۵۰ تومان رسیده بود.

سیگنال‌های رئیس کل به بازار ارز

طی روزهای گذشته عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی به عنوان فردی که از کم و کیف بازار و رفتارهایی که بازیگران بازار ارز در مقاطع مختلف انجام داده‌اند، با اطلاع است، سیگنال‌های متعددی را به بازار ارز داده که موجب شده بازار طی روزهای گذشته روند کاهشی در پیش بگیرد.

او بارها در مصاحبه‌ها، سخنرانی‌ها و یادداشت‌های اینستاگرامی خود از وجود مازاد ارز در سامانه نیما خبر داده بود و همین امر نشان می‌دهد که حداقل، تقاضاهای سوداگرایانه در بازار ارز وجود ندارد و اگر هم وجود دارد، در بخش خاصی آن هم در حوزه واردات کالا با دلار ۴۲۰۰ تومانی متمرکز شده است؛ همتی در جلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران که ۲۸ مهرماه برگزار شد، به صراحت اعلام کرد که با اختصاص این نوع ارز رانتی مخالف است و همچنان تقاضای بسیاری برای این ارز وجود دارد.

سیگنال دومی که وی به بازار داده، اشاره اش به سفرهای متعدد به سایر کشورها برای گشایش ارزی است و که به گفته خودش، بسیاری از آنها اطلاع‌رسانی نشده است.

عبدالناصر همتی سومین سیگنال خود به بازار ارز را با اشاره به سفر اخیر خود به کویت و دیدار با رؤسای بانک مرکزی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و نیز کشورهای اسلامی از جمله مالزی، ارایه داد و به این نکته اشاره کرد که با توجه به مقاومت اقتصاد کشور در برابر فشار دشمنان، تک‌تک بانک‌های مرکزی دنیا علاقه دارند با ایران همکاری کنند.

او همچنین بر این نکته نیز تاکید کرد: خوشبختانه گشایش‌های بسیار خوبی در حال وقوع است؛ هر چند قصد انتشار و رسانه‌ای کردن آنها را نداریم.

همین چهارمین سیگنال از سوی وی کافی بود تا بازار ارز حرکت خود را با آنچه که در ذهن رئیس کل می‌گذرد تطبیق داده و قیمت رو به کاهش گذارد؛ البته این کاهش فزاینده نبوده است و رقم‌های بالایی را ثبت نکرده است، اما در قالب یک روند آهسته و پیوسته آغاز شده است.

فعالان بازار ارز آینده نرخ‌ها را چطور پیش‌بینی می‌کنند؟

در این میان فعالان بازار ارز هم چشم‌انداز افزایشی برای نرخ ارز ندارند و نوسانات را در یک حیطه مشخص می‌دانند و بر این باورند که روند نرخ ارز، جهش یا کاهش شدید نخواهد داشت و خود سیاستگذار نیز تمایلی به کاهش نرخ ندارد؛ چراکه به هر حال فنر ارزی نباید دوباره فشرده شود.

محسنی، یکی از فعالان بازار ارز در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: به نظر می‌رسد از جمله مهمترین عواملی که در ماههای اخیر، منجر به کاهش نرخ ارز در بازر شده است و نوسانات را به روال منطقی بازار و بر اساس عرضه و تقاضا رسانده است، عملکرد صرافی‌های بانکی است که در واقع، آنها نه تنها وارد هیجانات مقطعی بازار ارز نشده‌اند، بلکه تمایل خود را برای حرکت در مکانیزم‌های تعریف شده بانک مرکزی نشان داده‌اند که به نظر هم می‌رسد بیشتر به دلایل نظارت‌های سختگیرانه بانک مرکزی و نهادهای نظارتی و اطلاعاتی است.

وی می‌افزاید: از سوی دیگر، صرافی‌های بانکی به دلیل انعطافی که بانک مرکزی در سرفصل‌های فروش ارز نشان داده است، اقدام به جذب ارزهای خانگی کرده و البته فروش‌ها را با سختگیری کمتری نسبت به گذشته انجام می‌دهند، اگرچه باز هم این خرید و فروش‌ها در چارچوب و تحت نظارت بانک مرکزی است.

همچنین برخی دیگر از فعالان بازار ارز در گفتگو با خبرنگار مهر بر این باورند که افراد عادی هم اکنون بیشتر فروشنده هستند تا خریدار و مانند سال گذشته شرایط اینگونه نیست که حتی زنان خانه‌دار نیز وارد معاملات خرید و فروش ارز شوند. البته برخی دیگر معتقدند که بازار به مکانیزم طبیعی خود بازگشته است و عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت شده است.

نکته حائز اهمیت آن است که وقتی در سامانه نیما که یکی از بسترهای اصلی عرضه ارز مورد نیاز فعالیت‌های تجاری و اقتصادی است و بخش عمده‌ای از نیازهای ارزی کشور را تشکیل می‌دهد، ارز به میزان نیاز وجود دارد، تقاضاهای واقعی وارد بازار آزاد نشده و به صورت کانالیزه تامین می‌شود و بنابراین جهشی هم در کار نیست.