حجت‌الاسلام غلامعلی معصومی‌نیا، استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی پیرامون بیانیه گام دوم انقلاب در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی لازم است یک بازخوانی از گذشته انقلاب و دورنمای آینده داشته باشیم. به جرأت می‌شود گفت هیچ انقلابی در تاریخ انقلابات دنیا، این‌قدر نتوانسته روی مسیر اصلی که شروع کرده بایستد. خیلی از عوامل بودند که می‌خواستند این انقلاب را از مسیرش منحرف کنند و به نوعی آموزه‌های انقلاب را دگرگون کنند و مسیر را تغییر دهند، ولی الحمدلله خط اصلی انقلاب حفظ شده و دچار انحراف نشده است. گرچه ارواح مطهر شهدا و انسان‌های مخلص در این زمینه نقش دارند ولی نقش اصلی برای رهبری انقلاب است.
استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی افزود: وقتی ملاحظه می‌کنیم حوادثی که در سال‌های مختلف اتفاق افتاد اعم از جریانات به‌اصطلاح کارگزاران که در برخی از عرصه‌ها خواستند یک مقدار مفاهیم انقلاب را دگرگون کنند، مسائلی که در قضایای مهدی هاشمی پیش آمد، قضایای دوم خرداد که به وجود آمد و یک سری از دگراندیش‌ها آمدند خودشان را داخل برخی نیروها کردند و بعد کسانی که خودی بودند و از مسیر خارج شدند، وقتی آدم به اینها نگاهی کلان می‌کند می‌بیند عوامل زیادی آمدند تا انقلاب را از مسیرش منحرف کنند ولی الحمدلله رهبری محکم ایستادند و نگذاشتند انقلاب از مسیرش منحرف شود.
بیانیه گام دوم بارخوانی گذشته و ترسیم دورنمای آینده است
مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی ادامه داد: الآن لازم است با توجه به هجمه‌های شدیدی که به انقلاب ما می‌شود، بازخوانی نسبت به گذشته، نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و امکانات داشته باشیم و دورنمای آینده را ترسیم کنیم. بیانیه گام دوم در حقیقت این نقش مهم را بر عهده گرفت. در مرحله اول ایشان آمدند از خود پیروزی انقلاب اسلامی شروع کردند. این بیانیه انقلاب اسلامی را به نام آغازگر یک عصر جدید معرفی کرده است و این واقعاً درست است. چرا؟ آن زمانی که مارکسیسم آمده بود نور و امیدهایی را در دنیا به عنوان مبارزه با تکاثر متکاثرین سرمایه‌داری روشن کرده بود، در آن زمان خیلی از جوانان و بچه مسلمان‌های ما جذب مارکسیسم شدند.
وی عنوان کرد: دوستان ما که بعدها در سایه انقلاب اسلامی متحول و جز شهدای عزیز جنگ تحمیلی و انقلاب شدند، برخی از اینها چون انگیزه مبارزه با ظلم داشتند، چه نظام سرمایه‌داری و چه رژیم پهلوی، اینها جذب مارکسیسم شدند. انقلاب اسلامی که آمد و شعارها و فلسفه انقلاب را از دید اسلام مطرح کرد و محتوای انقلاب را عرضه کرد، عمده اینها به سمت انقلاب برگشتند و انقلاب نوری در ظلمت آن زمان شد. این است که اولین فراز بیانیه گام دوم، شروع از این مسأله است که انقلاب اسلامی توانست نور و آغازگری در دنیای آن روز باشد.
غلامعلی معصومی‌نیا گفت: رهبر انقلاب در این بیانیه می‌فرمایند شعارهای انقلاب کهنه شدنی نیست. ایشان به حق می‌فرمایند شعارهای جهانی، فطری، درخشان و همیشه زنده؛ واقعاً همین‌طور است. چون انقلاب اسلامی از عمق اسلام و فطرت برخاست. چون ویژگی اسلام، فطری بودن است. ایشان می‌فرماید برای همه‌چیز می‌توان طول عمر مفید و تاریخ‌مصرف فرض کرد، ولی شعارهای جهانی این انقلاب دینی از این قاعده مستثنی است. شما ببینید شعارهای مارکسیسم آمد مطرح شد و رفت. مُرد و به فرمایش امام (ره) به موزه سپرده شد، ولی شعارهای انقلاب اسلامی همیشه زنده است.
وی افزود: رهبری می‌فرمایند شعارهای جهانی این انقلاب هرگز بی‌مصرف و بی‌فایده نخواهد شد، زیرا فطرت بشر در همه عصرها به آن سرشته است. این همان خاصیت اسلام است که قرآن می‌فرماید: «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا». آزادی، عدالت، اخلاق، معنویت، استقلال، عزت، عقلانیت و برادری هیچیک به یک نسل و یک جامعه مربوط نیست. انقلاب اسلامی البته مانند پدیده‌ای زنده و با اراده همواره دارای اراده و آماده تصحیح خطاهای خویش است، ولی تجدیدنظرپذیر و اهل انفعال نیست. این خطاهایی که ایشان می‌فرمایند مربوط به عرصه عمل است. اصل ایده‌های انقلاب اسلامی و تفکر اصیل آنکه عناصرش همین‌هایی است که در فراز قبلی ایشان فرمودند، قابل‌تغییر نیستند.
غلامعلی معصومی‌نیا اظهار داشت: به‌هیچ‌وجه آزادی، اخلاق، عدالت، عزت، معنویت، استقلال، عقلانیت و برادری را نمی‌توانید تغییر دهید و قابل‌تغییر نیست. اینها چیزهایی است که در اسلام، قرآن، در آئین و در مرام امام حسین (ع) و اصل اسلام و سیره ائمه اطهار (ع) است و قابل‌تغییر نیست. منظور عملکردها و تاکتیک‌هایی است که برای پیاده کردن آرمان‌هایمان داریم. ما حاضر نیستیم در اصول مان تجدیدنظر کنیم. ایشان فرمودند جمهوری اسلامی به نقدها حساسیت مثبت نشان می‌دهد، آن را نعمت خدا و هشدار به صاحبان حرف‌های بی‌عمل می‌شمارد. اما به هیچ بهانه‌ای از ارزش‌هایش که بحمدلله با ایمان دینی مردم آمیخته است فاصله نمی‌گیرد.
وی یادآور شد: نظام سرمایه‌داری مظهر تکاثر و ظلم به توده‌های فقیر است و به هیچ وجه سازش با آن پذیرفته نیست. یک عده خواستند انقلاب اسلامی به نحوی از شعارهایش عدول کند و به آن سمت گرایش پیدا کند، ولی انقلاب ما مقاومت کرده است. انقلاب اسلامی پس از نظام‌سازی به رکود و خموشی دچار نشده و نمی‌شود. مسأله مهم این است که انقلاب اسلامی فراتر از جمهوری اسلامی است. ما آمدیم در قالب جمهوری اسلامی نظام اجرایی اسلام را تعریف کردیم که محتوای آن مردم‌سالاری و دین است. گرچه مردم در فراز و نشیب‌ها آراءشان فرق می‌کند که مربوط به جمهوریت نظام است، ولی با هدایت مستمر مردم حتی اگر مردم در برهه‌هایی دچار خطا در انتخاب‌های خود شوند، در مرحله بعد بالاخره به مسیر اصلی انقلاب برمی‌گردند.
غلامعلی معصومی‌نیا افزود: ایشان در تحلیل گذشته تأکید زیادی دارند بر اینکه اگر بخواهیم گام‌های استوار برای آینده برداریم باید گذشته‌مان را خوب بشناسیم. ایشان می‌فرمایند سخن اول درباره گذشته است. یکی اصل انقلاب اسلامی از نقطه صفر و دوم تقابل دوگانه جدید اسلام و استکبار را تأکید کردند که جز ماهیت انقلاب اسلامی است. یک عده خواستند ما را از تقابل با این استکبار دچار عدول کنند که انقلاب اسلامی به دلیل ذات سازش‌ناپذیرش با استکبار نتوانست این کار را کند و الآن انقلاب در این زمینه در مسیر درستش دارد حرکت می‌کند. به خاطر همین همه مستکبرین و همه حاکمان عالم علیه انقلاب اسلامی جمع شده‌اند.
تنها نیرویی که در مقابل استکبار ایستاده، انقلاب اسلامی است
غلامعلی معصومی‌نیا سپس گفت: این جنبه انقلاب اسلامی الآن نقطه قوت است. الآن آمریکایی‌ها با تمام قدرت با انقلاب اسلامی مبارزه می‌کنند. نگاه‌های منفعت‌طلبانه معارض با نظام سلطه هم وجود دارد. مثلاً چین به خاطر منافع خود تضادهایی با آمریکا دارد، ولی این تضاد ایدئولوژیک نیست. تضاد عمیق نیست. تضاد از خاستگاه یک فکر انقلابی قوی نیست. شما هیچ ندائی را در جهان نمی‌توانید نشان دهید که تعارض ذاتی با نظام سلطه داشته باشد. یک زمانی مارکسیست‌ها بودند، تضاد ایدئولوژیک و فکری داشتند، اما امروزه این‌طور نیست. تنها نیرویی که روی حرفش در مقابل این قلدری‌های استکبار ایستاده است، انقلاب اسلامی است. به خاطر همین با تمام قدرت جلوی ما ایستاده‌اند؛ که اگر ما ایستادگی کنیم قطعاً شکست خواهند خورد.
وی ادامه داد: ایشان مسأله مدیریت جهادی را در فراز بعدی می‌فرمایند. اینکه ما می‌توانیم بر مشکلات مان غالب شویم. بعد به برکات انقلاب اسلامی وارد می‌شوند. درباره برکات انقلاب اسلامی یک نکته بسیار مهم وجود دارد. اینکه مشکل اقتصادی و همچنین فساد که در برخی از عرصه‌ها متأسفانه وجود دارد، باعث شده جنبه‌های مثبت انقلاب و نظام دیده نشود. یکی از وظایف مهم ما این است که دستاوردهای انقلاب را برای جوانان عزیزمان که از آن زمان خبر ندارند مستند توضیح دهیم. ایشان آمدند چند جنبه از این دستاوردهای انقلاب را فرمودند. اینکه مردم در نظام مشارکت دارند، اینکه بینش سیاسی مردم بالا رفته است. الآن در روستاها هم بروید مردم مسائل را می‌فهمند و درست تحلیل می‌کنند. در زمان پهلوی این‌طور نبود، عمده مردم این‌طور بودند.
غلامعلی معصومی‌نیا عنوان کرد: از دیگر دستاوردهای انقلاب این است که کفه عدالت در تقسیم امکانات عمومی کشور سنگین‌تر شده است. الآن به دلیل برخی از این اختلاس‌هایی که وجود دارد این حقیقت تحت‌الشعاع قرار گرفته است. ما که آن زمان بودیم حتی اگر آمار را هم نبینیم به جرأت می‌توانیم بگوییم که الآن برخورداری عموم مردم از امکانات زندگی قابل‌مقایسه با آن زمان نیست. آن زمان در روستاها که می‌رفتید معروف بود که می‌گفتند این عید پلو، آن عید پلو؛ مردم خیلی از مناطق ما در سال فقط ایام عید برنج می‌خوردند. آن چیزی که امروز مردم را رنج می‌دهد ناشی از اختلافات طبقاتی است که آن‌هم در سایه یک سری از سیاست‌های لیبرال‌منشانه و سیاست‌هایی است که برخی از طرفداران تفکرات کارگزاری و لیبرالی در مملکت اجرا کردند.
وی اظهار داشت: البته امروزه ابعاد دیگری هم هست مثل مصرف‌گرایی مفرط که مردم را دچار فقر ذهنی هم کرده است. برخی‌ها می‌گویند شما که به دولت‌ها نقد می‌کنید چطور مدعی هستید عدالت اقتصادی در جامعه ما بیشتر شده است؟ جوابش این است که پتانسیل انقلاب قوی بوده است. اگر دولت‌های ما در مسیر انقلاب درست حرکت می‌کردند، انقلاب خیلی بیشتر از اینها دستاورد داشت. دستاورد دیگری که ایشان فرمودند مسأله افزایش چشمگیر معنویت و اخلاق در فضای عمومی جامعه است. باید این را هم در نظر بگیریم که ابزارهای فساد الآن ۱۰ برابر آن زمان است. قبل از انقلاب ابزار فساد زیاد نبود.
غلامعلی معصومی‌نیا سپس عنوان کرد: دستاورد دیگری که ایشان فرمودند ایستادگی روزافزون در برابر قلدران و زورگویان است. در زمان پهلوی مردم به دنبال ایستادگی در برابر ظلم نبودند و رژیم پهلوی همکار اصلی زورگویان و اسرائیل بود. الآن وقتی دشمنان این ملت شاخ‌وشانه می‌کشند می‌بینیم که توده مردم بیشتر به صحنه می‌آیند؛ حتی با وجود مشکلاتی که دارند.
وی افزود: ایشان همچنین فرمودند انقلاب اسلامی آماده تصحیح خطاها است. گرچه ما نسبت به آنچه باید باشیم فاصله داریم و از آن آرمان‌های عظیمی که انقلاب اسلامی داشت و پتانسیل بزرگی که از فرهنگ غنی اسلام و اهل‌بیت به ما رسیده فاصله داریم و با انسان‌های فداکار که برای انقلاب فداکاری کردند با آرمان‌هایشان فاصله داریم، ولی در مجموع انقلاب اسلامی موفقیت‌های نسبی داشته است و کسانی که دارند در این جهت سیاه‌نمایی می‌کنند واقعاً ناشکری می‌کنند. علی‌رغم همه مشکلات، انقلاب اسلامی گام‌های بلندی برداشته و موفقیت‌های بزرگی داشته است که نباید در هیاهوها گم شود و این لازم است که از باب «وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ» این نعمت الهی را بگوییم.
غلامعلی معصومی‌نیا در ادامه گفت: اما سر آینده برویم. الآن ما شرایط، امکانات و زمینه‌هایی داریم. چیزهایی که آقا روی آن تأکید کردند یکی نیروهای انسانی مستعد و تحصیل‌کرده خوبی است که داریم که باید به اینها بها داده شود. باید یک جوان‌گرایی هدایت‌شده داشته باشیم. مسأله دوم فهرست طولانی فرصت‌های مادی کشور است. کشور ما چهارفصل است و معادن زیادی دارد سواحل و امکاناتی که داریم از جمله سرمایه‌های ماست.
وی اضافه کرد: متأسفانه در سایه سیاست‌های غلط کنترل جمعیت، سیاست‌های افراطی که خود آقا هم یک‌بار اشاره فرمودند که ما استغفار می‌کنیم، اگر دیر بجنبیم و از این پتانسیل قدرتمند نیروی انسانی مستعد و جوان کارآمد خود استفاده نکنیم ۱۰ یا ۲۰ سال دیگر دیر است. جوان‌گرایی غیر هدایت شده به دلیل برخی از روحیاتی که ناشی از اصالت نفع شخصی که منبعث از عوامل متعدد است آفت این جوان‌گرایی است. اگر جوان‌گرایی توسط نیروهای دلسوز و کارآمد قبلی که امتحان خود را پس داده‌اند هدایت شده باشد، می‌تواند این ظرفیت را آزاد کند و در خدمت سازندگی کشور قرار دهد.
غلامعلی معصومی‌نیا اظهار داشت: بعد ایشان چند توصیه کردند. توصیه اول شأن توصیه به علم و پژوهش برای آینده است. ممکن است کسی با توجه به مبانی اسلامی نحوه پیشرفت علوم مادی را تأیید نکند و بگوید اسلام به این نحو موافق نیست و طور دیگر تفسیر کند که جای بحث دارد، ولی به هر عنوان حتی انتقاد هم داشته باشیم از باب اینکه بتوانیم در دنیا عرض‌اندام کنیم باید از نظر علمی عقب نمانیم. البته اگر در مسیر علوم غربی اشتباهی وجود دارد یکی از کارهای ما تصحیح آن اشتباه است. به‌عنوان‌مثال در علوم انسانی که خود رهبری فرمودند باید مبانی الحادی غربی را از آن پاک کنیم و بر اساس مبانی اسلامی، علوم انسانی را تدوین کنیم.
وی سپس عنوان کرد: ایشان فرمودند با وجود پیشرفت‌های علمی و پژوهش‌های خوبی که داشتیم این تنها یک آغاز بوده است. متأسفانه ما نتوانستیم خیلی از پژوهش‌هایی که جوانان ما انجام می‌دهند را تبدیل به مدل‌های عملیاتی برای کشور کنیم. مسأله دیگری که ایشان راجع به آینده فرمودند معنویت و اخلاق است. واقعاً هر روز باید معنویت و اخلاق را در جامعه تقویت کنیم. یکی از فرق‌های اساسی جامعه ما با جوامع غربی باید معنویت و اخلاق باشد. ما رشد مادی، اقتصادی و پیشرفت‌های مادی را بدون معنویت و اخلاق قبول نداریم و دست‌مایه اصلی نظام اسلامی باید این مسأله باشد.
غلامعلی معصومی‌نیا گفت: مسأله دیگری که ایشان راجع به آینده تأکید کردند استقلال و آزادی است. یک عده پیدا شده‌اند خواستند بگویند استقلال در دنیای امروز ناممکن است. در رسانه‌ها می‌توانیم حرف‌هایشان را پیدا کنیم. این حرف کاملاً غلط است. استقلال به این معنا است که در جنبه‌های مختلف قدرت و اقتداری پیدا کنیم که نتوانند به ما زور بگویند و ما را برده خود قرار دهند. این را بدانیم که طبق فرمایش حضرت علی (ع) اگر استقلال نداشته باشیم اسیر دیگران خواهیم شد. حضرت فرمودند: «احْتَجْ إِلَی مَنْ شِئْتَ تَکُنْ أَسِیرَهُ». باید بدانیم اگر استقلال خود را حفظ نکنیم و روی پای خود نایستیم تا وقتی ما را ذلیلِ ذلیل نکنند دست از ما برنمی‌دارند و این اصل قرآنی است که «حَتَّی یَرُدُّوکُمْ عَنْ دینِکُمْ إِنِ اسْتَطاعُوا». قرآن می‌گوید اینها تا وقتی‌که شما را از دین تان بر نگردانند دست از شما برنمی‌دارند. دیدیم که ما رفتیم برجام را امضا کردیم، شرایط شأن را هم پذیرفتیم، ولی آن‌ها زیر آن زدند. قرآن می‌فرماید آن‌ها به هیچ عهد و پیمانی پایبند نیستند.
وی ادامه داد: آزادی اجتماعی به معنای حق تصمیم‌گیری، عمل کردن و اندیشیدن برای همه افراد جامعه است. ما باید به مردم اجازه دهیم روحیه آزاد داشته باشند و روحیه فداکاری‌شان حفظ شود. مسأله دیگری که ایشان فرمودند عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن است. مورد دیگری که فرمودند سبک زندگی است. از نظر سبک زندگی امروزه در معرض خطر هستیم. در سایه تفکرات لیبرالی که یک عده از مسئولین ما دارند و در سایه فضای مجازی و رسانه‌ها متأسفانه سبک زندگی مردم ما در معرض تهدید است. باید خیلی روی آن کار کنیم و همه مسئولیت داریم و رسانه‌ها باید اولویت خود را این مسائل قرار دهند.
غلامعلی معصومی‌نیا افزود: ایشان به حق روی مسأله اقتصاد به‌عنوان یکی از محورهای آینده تأکید کردند. الآن شما بیایید اقتصاد ایران را تحلیل کنید ببینید کجایش مطابق اسلام است؟ خیلی کم مطابق است. آن تفکری که عمدتاً در اقتصاد حاکم بوده تفکر اقتصاد کارگزاری است که منبعث از سیاست‌های تعدیل و تفکرات لیبرالی است. البته دولت سازندگی و … خدماتی هم کردند آدم باید انصاف داشته باشد ولی شاکله اصلی تفکر، تفکر لیبرالی بود.
وی خاطرنشان کرد: متأسفانه یکسری از متصدیان ما، تفکر اقتصاد مقاومتی را قبول ندارند. مقام معظم رهبری هم در ۰۱/۰۱/۹۴ در حرم حضرت رضا (ع) فرمودند دو تا تفکر در اقتصاد ما وجود دارد؛ یکی گرایش به غرب و دیگری توجه به داخل و اقتصاد مقاومتی. چرا آن‌طور که باید اقتصاد مقاومتی محقق نشده است؟ آقا هم فرمودند کار پیش نمی‌رود! سِر آن چیست؟ عامل اصلی عدم اعتقاد و عدم اهتمام یک عده است. تا وقتی توجه اصلی مسئولین ما در عرصه اقتصاد معطوف به اسلام نشود - حالا اقتصاد مقاومتی را می‌توانیم به‌عنوان نسخه بومی اقتصاد اسلامی تعریف کنیم - تا وقتی به این مسیر معطوف نشود فایده ندارد. اتفاقاً الآن بهترین فرصت برای اقتصاد بدون نفت و اقتصاد قدرتمند برایمان فراهم شده است.
غلامعلی معصومی‌نیا همچنین عنوان کرد: این جریان سیل، یک عبرت بود. یک قدرت عظیمی آزاد شد. نیروهای متدین، دلسوز و مردم دلسوز در این سیل چه کردند؟ مشکلات را تا حد زیادی حل کردند. اگر مردم در صحنه نمی‌آمدند، وضع ما در این سیل خیلی بد می‌شد. نیروهایی که آمدند نیروهای معتقدی بودند که همه به خط‌مشی انقلاب اسلامی اعتقاد داشتند. نیروهای لیبرال‌مسلک ها که وارد صحنه نشدند. بیاییم این نیروهای عظیمی که وجود دارد را برای نجات اقتصاد بسیج کنیم. الآن سیستم بانکی و بازار سرمایه ما اگر مطابق سیاست‌های اقتصاد اسلامی و مقاومتی اصلاح نشود و با همین فرمان جلو رویم به جایی نخواهیم رسید.
وی افزود: ما باید نیروهای خود را جمع کنیم. حالا دیگر بعد از ۴۰ سال وقتش نشده است که مسئولین ما بیایند و ببینند که اسلام در عرصه اقتصاد چه گفته است؟ این نقدینگی عظیمی که در اقتصاد ما وجود دارد و مخرب است در دل بانک ایجاد شده است و در دل بانک می‌چرخد و این خلق پول بانکی است که دارد به اقتصاد جفا می‌کند. اگر این را اصلاح نکنیم در آینده به همین وضعیت ادامه می‌دهیم. اینکه قرآن می‌فرماید «وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ» از نظر نظامی، اقتصادی و همه عرصه هاست.
غلامعلی معصومی‌نیا در پایان گفت: ابتدا اصلاح نظام تصمیم‌گیری کشور و اصلاح نظام پولی و مالی باید صورت بگیرد و بعد مسأله مبارزه با فساد است که رئوس فرمایشات آقا است. اگر توجه به نسخه بومی اقتصاد اسلامی و مبارزه با فساد به‌اندازه کافی صورت بگیرد ما به خوبی می‌توانیم این شرایط را پشت سر بگذاریم و این را شما بدانید هیچ‌وقت اسلام از کفر آسیب جدی ندید، همیشه از نفاق و سستی و فکر غلط آسیب دیده است.
نظر شما