خبرگزاری مهر، گروه جامعه- خاک یک منبع طبیعی متناهی است، به این معنا که اگر خاک از بین برود و یا تخریب شود، بازیابی آن در مدت عمر انسان امکان‌ناپذیر است. خاک به‌عنوان مؤلفه‌ای مرکزی در منابع سرزمینی، توسعه کشاورزی و پایداری بوم‌شناختی، بنیان و اساس تولید غذای انسان، خوراک دام، سوخت، فیبر و بسیاری از دیگر خدمات اکوسیستمی حیاتی است.
گستره طبیعی خاک‌های حاصل‌خیز محدود است. این گستره محدود تحت فشار فزاینده انواع کاربردهای رقیب برای کاشت محصولات کشاورزی، جنگلداری، چراگاه‌ها/مراتع، شهرنشینی، و تأمین نیازهای جمعیت روبه‌رشد جهان برای تولید غذا و انرژی همچنین استخراج مواد معدنی خام قرار دارد.
در این شرایط ضرورت دارد تا نقش و ارزش خاک را به‌خاطر ظرفیت تولیدی‌اش همچنین نقش‌آفرینی آن در تأمین امنیت غذایی و حفظ خدمات کلیدی اکوسیستمی مورد توجه قرار دهیم.
چالش‌های کلیدی
همانگونه که در شعار امسال فائو به مناسب روز جهانی خاک – «فرسایش خاک را متوقف کنید تا آینده‌مان را حفظ کنیم» – مورد تأکید قرار گرفته است، فرسایش، به عنوان یکی از اشکال تخریب خاک، بزرگترین تهدید موجود برای کارکردهای خاک در بسیاری از مناطق جهان همچون آفریقا، آسیا، آمریکای لاتین، خاور نزدیک و شمال آفریقا است. فرسایش خاک سه اثر عمده بر رشد و عملکرد محصولات کشاورزی دارد: حذف سطح حاصل‌خیز خاک، مخلوط کردن خاک‌های فشرده لایه‌های زیرین با لایه سطحی خاک، و کاهش فضای (مناسب برای) ریشه‌زایی (گیاهان) در خاک.
به‌طور کلی، تخریب خاک ماحصل شیوه‌های ناپایدار بهره‌برداری و مدیریت اراضی همچنین رخدادهای شدید اقلیمی است که این عوامل نیز به نوبه‌خود ناشی از متغیرهای مختلف اجتماعی، اقتصادی و حکمرانی هستند.
امروزه، ۳۳ درصد اراضی این کره خاکی بر اثر فرسایش، شور شدن، تراکم، اسیدی‌شدن و دیگر آلودگی‌های شیمیایی به درجات مختلفی – از متوسط تا بسیار شدید – دچار تخریب شده‌اند. نرخ کنونی تخریب خاک تهدیدکننده ظرفیت نسل‌های آتی بشر برای تأمین نیازهای اولیه‌شان است. با توجه به امکان محدود باقی‌مانده برای توسعه نواحی کشاورزی، مدیریت پایدار خاک‌های کشاورزی کره زمین و تولید پایدار کشاورزی به گزینه‌هایی الزامی جهت معکوس کردن روند فعلی تخریب خاک و تأمین امنیت غذایی امروز و فردای جهان تبدیل شده‌اند.
کاربرد بهینه‌تر آب، استفاده کمتر از آفت‌کش‌ها و بهبود سلامت خاک می‌توانند به‌طور میانگین موجب افزایش ۷۹ درصدی عملکرد محصولات کشاورزی شوند. فائو در چارچوب مأموریت جهانی‌اش و در راستای دستیابی به منافع محلی، ملی و جهانی همچنین افزایش امنیت غذایی و بهبود معیشت روستایی، کشورهای عضو خود را به اتخاذ رویکردهای یکپارچه سیستمی در حوزه مدیریت منابع سرزمینی تشویق و ترغیب می‌کند.
نظر شما