تشخیص بیماریهای صعب العلاج با حسگر نانویی محققان ایرانی

ائمه باقری حشکوایی مجری طرح «ساخت آپتا حسگرهای مبتنی بر نانو ساختار طلا برای اندازه گیری و گزینش برخی ترکیبات زیستی و دارویی» و برگزیده بیست و یکمین جشنواره جوان خوارزمی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ما موفق شدیم با فناوری نانو حسگرهایی را برای تشخیص بیماری‌های صعب العلاج از جمله سرطان طراحی کنیم.

وی با بیان اینکه این حسگرها مبنی بر نانوساختار هستند، بیان کرد: حسگری که طراحی کردیم برای سرطان روده بزرگ مورد تست قرار گرفت؛ این حسگر مورد آزمایش قرار گرفته و نتیجه آن خوب بوده است.

برگزیده جشنواره جوان خوارزمی با بیان اینکه این حسگر نمونه خارجی ندارد گفت: از نانوذرات طلا برای ساخت این حسگر استفاده کردیم؛ البته که ساخت این حسگر هزینه زیادی نداشت و تولید آن نیز هزینه بر نخواهد بود.

باقری خاطر نشان کرد: آپتامرها، نوکلئیک اسیدهای تک رشته‌ای هستند که با تمایل و برگزیدگی بالا به گستره وسیعی از مولکول‌های هدف متصل می‌شوند. از این رو، آپتامرها به عنوان یک نوع جدید از لایه‌های تشخیص زیستی در زیست حسگرها برای تشخیص مولکول‌های کوچک و سلول کامل به کار گرفته شده‌اند.

این محقق عنوان کرد: در این طرح با استفاده از آپتامرهای اختصاصی، نانوذرات و نانوساختارها، آپتاحسگرهای الکتروشیمیایی برای برخی از ترکیبات دارویی، مانند کلرامفنیکل، اپیرو بی سین و ترکیبات مهم بیولوژیکی، مانند تریپتوفان (نمونه‌های از مولکول‌های کوچک) و سلول سرطانی روده بزرگ CT-۲۶ (نمونه‌ای از سلول‌های کامل) به عنوان آنالیت های هدف طراحی شود.

وی در خصوص روش کار خود برای ساخت این حسگر ادامه داد: به این منظور با تثبیت آپتامرهای شناخته شده بر روی سطح الکترود، آپتاحسگرهای الکتروشیمیایی برای این گونه‌های آزمایشی طراحی شد. نوع بستر الکترودی بر مبنای نانو ساختارها، چگونگی تثبیت آپتامر و همچنین شیوه ایجاد علامت تجزیه‌ای و تشخیص از جمله مواردی است که در این پروژه مورد بررسی و توسعه قرار گرفته است.

باقری افزود: از طرفی با توجه به افق‌های جدید در زمینه به کارگیری نانو مواد در افزایش کارایی زیست حسگرها، امکان استفاده از آنها هم در مرحله تشخیص الکتروشیمیایی و هم برای تقویت مؤثر علامت تجزیه‌ای مورد مطالعه قرار گرفت.

به گفته این محقق، از روش‌های مختلف تصویربرداری و طیف بینی برای مطالعه آپتاحسگر تهیه شده و از فنون‌های مختلف الکتروشیمی تجزیه‌ای نظیر روش‌های متفاوت ولتامتری و طیف بینی امپدانس الکتروشیمیایی برای تشخیص و اندازه گیری گونه‌های آزمایشی استفاده شد.

این محقق ادامه داد: امید داریم کشور ما به آن مرحله‌ای برسد که از این حسگرها به عنوان یک تست در مراکز درمانی استفاده کنیم تا از شیوع بیماری‌های صعب العلاج پیشگیری کنیم.

وی با بیان اینکه این طرح ثبت اختراع و نهایی شده است، خاطر نشان کرد: برای تشخیص هر بیماری از پروب های خاصی استفاده می‌کنیم تا آن را تشخیص بدهد.