بگزارش خبرگزاري مهر در اين پيام آمده است، تبيين و نقد آرا و نظريه هاي سياسي به ويژه آن بخشي که بر تجربه هاي خاص کشور ما بيشتر تمرکز دارد، از جمله ضرورت هاي مهم است که خوشبختانه متفکران و محققان گرانقدر حوزه و دانشگاه در سالهاي اخير به آن پرداخته اند. مقوله "مردم سالاري ديني" که برآمده از انديشه امام خميني (ره) و تجربه "انقلاب اسلامي" است و در جنبش اصلاحات مردم ايران موضوعيت محوري يافته است، در زمره اين مباحث به شمار مي آيد.
خاتمي دراين پيام آورده است: "ما اکنون درحال تجربه کردن نظام مردم سالاري مبتني بردين هستيم. در دوران معاصر نظام هاي مردم سالاري غير ديني يعني نظام هاي لائيک و سکولار مطلوب تلقي شده اند و تحقق نظام مردم سالاري ديني تجربه جديدي است. سرنوشت ما در گرو کامروايي يا ناکامي اين تجربه است." ترديدي نيست که "دموکراسي " خواسته و تجربه گرانسنگ انسان امروز است اما در هر سرزميني و در ميان هر مردمي مي تواند نماد و نمودي متفاوت داشته باشد همه فرهنگ ها ناگزيرند از همديگر اقتباس کنند ولي هر ملتي بايد بر پايه خود و شخصيت تاريخي خود بايستد. ما بايد الگوي تازه خويش را با درس گرفتن از تاريخ و تجربه جهان محقق کنيم ، الگويي که به واقع دين درآن نقش اساسي و محوري دارد. دين منبع هويت تاريخي و فرهنگي ملت ماست ازاين رو براي تحقق دموکراسي و آزادي ، بايد براين پايه زوال ناپذيرايستاد. به باور ما راه برون رفت جوامع اسلامي از مدارهاي توسعه نيافتگي و غلبه براستبداد زدگي هاي تاريخي، بازيابي گوهر رهايي بخش دين است. گام نهادن دراين راه آنگاه ميسر است که بتوانيم دموکراسي را دين مدارو دين را مردم سالار بفهميم و پي بگيريم . با اين رويکرد است که نه آيين و انديشه به کام خودکامگي فرو مي رود و نه دموکراسي در اين سرزمين ناممکن و دست نيافتني قلمداد مي شود.
"مردم سالاري ديني " راهي براي "جهان انديشيدن" و "بومي زيستن" است که ريشه در تاريخ ونگاه به امروز و آينده دارد." مردم سالاري ديني " مفهومي واقعي در برابر تحجر و استبداد از سويي و جدا ساختن دين و سياست از سويي ديگراست، که نياز به تبيين نظري و تدوين عملي در همه عرصه هاي زندگي اجتماعي دارد.
اهميت نظريه مردم سالاري ديني در"بومي بودن" آن است. مردم سالاري ديني مفهومي برآمده از درون گفتمان هاي نوين ديني و جنبش هاي عظيم انقلاب و اصلاحي معاصر است که توفيق آن منوط به توان مهار قدرت، تکيه بر مردم و پيشبرد اخلاق و معنويت است. نظام مردم سالاري ديني از آن رو که در پي بناي قدرت خويش براساس خواست وراي مردم است هم مي تواند مروج ارزشهاي ديني و هم تامين کننده آزادي ، عدالت، استقلال و پيشرفت باشد. کاستي در نيل به اين فرجام بي ترديد حاصل کاستي ما در درک يا ناتواني ما در عمل در مسير تحقق مردم سالاري ديني است. اگر دغدغه دين در جامعه و جهان معاصر داريم ، بايد ميزان را دراداره جامعه ، راي ملت بدانيم و اگر نگران آزادي و حقوق اساسي مردم هستيم ، بايد بر درک ديني خود تکيه کنيم.
پيوند دين و سياست درچشم اندازهاي واقعي حيات ملت ها طبيعي است ، اما مطلوبيت آن درعرصه حکومت نياز به لوازم و مقتضيات فراوان دارد، دين مبتني بر قدرت خود کامه و در خدمت استيلاي سياسي دين نيست و قدرت سياسي بي مهار و غير مسئول نيز براي هيچ کشور و جامعه اي اقتداردرپي نخواهد داشت. تاريخ بشر سرشار از فجايع و جنايت هايي است که از پيوند نامبارک ميان دين و قدرت به بار نشسته است. پس بايد در پي تبيين و تدوين تجربه نظري باشيم که پيوند دين و سياست را به گونه اي ببيند که اولا دين در آن نقاد و پرسشگر عرصه قدرت و نه توجيه کننده آن است، ثانيا نقد و پرسشگري ديگران را نه موجب ضعف و سستي بلکه مايه قوت و پويايي خود مي داند اين معنا در جهان امروز جلوه اي از دموکراسي است. پس مطلوبيت پيوند دين و حکومت با افزايش ساختار مردم سالار حکومت افزايش مي يابد و با معيارهاي دموکراتيک سنجيده مي شود.
حکومتها هر اندازه که با دموکراسي فاصله داشته باشند ، مجبورمي شوند از دين براي توجيه قدرت و تحکيم استبداد ديني سوء استفاده کنند ، اما اگر بر ملاک و شاخص هاي مردم سالار متکي باشند، مي توانند پيوند مبارک و ثمر بخش دين و دموکراسي را به خوبي تجلي بخشند.
خاتمي در انتهاي اين پيام آورده است: تلاش ما بايد اين باشد که پيوند طبيعي و گريز ناپذير دين و سياست را به نحو مردم سالارانه سامان و سازمان دهيم در اين سامان و سازمان دين نه ابزار تقديس قدرت که سازو کار نقد و مهار آن واخلاقي کردن عرصه سياست است.
نظر شما