بهره برداری از بانک اطلاعاتی فهارس نسخ خطی یک سال دیگر زمان می برد

به گزارش خبرنگار مهر، " مصطفی درایتی " که یکی از بانک های اطلاعاتی فهارس نسخ خطی در ایران را طراحی کرده است، در ابتدای این نشست گزارشی از چگونگی تهیه و راه اندازی این سایت ارائه داد.

وی با اشاره به اینکه هنوز اطلاعات فیلدهای موردنظر به صورت کامل در آنها تعبیه نشده است، گفت: تا اجرای کامل این طرح برای بهره بردای مراجعان از آن به یک سال دیگر زمان نیاز داریم. البته گردآوری اطلاعات توسط ما در شرایط زمانی و مکانی خاصی صورت گرفته است؛ محدوده زمانی ما از ابتدای کار فهرست نگاری تا پایان سال 85 و محدوده جغرافیایی مان نیز موجود بودن نسخه ها یا عکس آنها بوده است و با این وصف نسخه های خطی خارج از ایران حداقل در فاز نخست بانک اطلاعاتی فهارس نسخ خطی ما نبوده است.

درایتی درباره ویژگی های بانک اطلاعاتی مذکور نیز گفت: جستجو در این بانک به دو شیوه جستجو بر اساس اطلاعات مربوط به مولفین و نویسندگان و یا جستجو بر اساس اطلاعات مربوط به خود نسخه ها امکان پذیر است. در بانک مربوط به نویسندگان، کاربر می تواند با وارد کردن هر کدام از کدهای زیر اطلاعات مربوط به نسخه را دریافت کند؛ نویسنده، سال یا قرن تولد و وفات، مذهب، مشی فکری، زندگی نامه، تالیفات و منابع. همچنین کاربر م یتواند با وارد کردن هر کدام از داده های مربوط به نسخه، اطلاعات آن را بگیرد؛ از جمله نام، نام لاتین، نام حدسی یا واقعی، موضوع، زبان، چاپ شده یا نشده، نام مصحح، شارح و موارد دیگر.

وی با اشاره به وجود دو نوع جستجوی عادی و پیشرفته در بانک اطلاعاتی فهارس نسخ خطی، اضافه کرد: در مجموع می توان گفت حدود 90 درصد از نیازهای عمده مربوط به یک نسخه از طریق جستجوی عادی قابل دریافت است. در حال حاضر نیز بانک 250 هزار رکورد را ثبت کرده که 150 هزار واحد آن مربوط به نسخ موجود در دانشگاه تهران است. البته هنوز حدود 10 تا 15 هزار رکورد ثبت نشده وجود دارد که ثبت رکوردهای آنها نیاز به زمان دارد.

" ناصر گلباز " مدیر مرکز اطلاع رسانی نمایه و از بانیان بانک های اطلاعاتی فهارس نسخ خطی در ایران نیز در سخنانی گفت: ما از 10 سال پیش مشغول کار بر روی فهرست اطلاعاتی نسخ خطی هستیم و چون کار ما به شکل دستی بود هدفش نیز چیز ساده ای بود؛ اطلاع رسانی و در دسترس قرار دادن فهرست ها. بانک اطلاعاتی ما در کنار خود یک کتابخانه الکترونیکی نیز دارد و نگاهمان مساله دار بوده است؛ به این معنا که هیچ الگوی از پیش تعیین شده ای نه در ایران و نه در هیچ کجای جهان برای این کار نداشتیم.

وی افزود: با توجه به اینکه حدود پنج میلیون نسخه خطی به خط های فارسی و عربی وجود دارد و ایرانیان نیز از سال 1305 اولین فهرست ها را نوشتند. در حال حاضر نیز فهرست های ما به لحاظ غنی قابل مقایسه با کشورهای عربی نیست و باید گفت که فهارس ما دائره المعارفی چند دانشی اند. 

گلباز مجموعه رکوردهای ثبت شده در این بانک را 216 هزار و 627 مورد برشمرد و گفت: تمامی نسخه های ما به ترتیب تاریخ کتابت و از قدیم به جدید است.