علت نوسانات اخیر بازار ارز ایران/ کندی تجارت چین؛نه تصمیمFATF

مجید شاکری، در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به تلاطماتی که طی روزهای گذشته در بازار ارز کشور به چشم می‌خورد، گفت: دسترسی ایران به ارزهای جهان‌روا از طرق مختلفی انجام می‌شود که یکی از اصلی‌ترین آنها، استفاده از ذخایری است که شکل یوآن دارند و به همین دلیل، با توجه به محدودیت‌هایی که در داخل چین به خاطر شیوع ویروس کرونا پیش آمده، تجارت خارجی این کشور کند شده و فرآیند تبدیل ذخایر یوانی به اشکال دیگر ارز، با کندی مواجه شده است.

تحلیلگر مسائل ارزی افزود: همزمان با این رویداد، برخی از لایه‌های نظارتی نیز باعث شده که کندی در تبدیل ذخایر ارزی یوآن به سایر اشکال ارز صورت گیرد که این موضوع خود را به صورت وقوع برخی تلاطمات در بازار ارز نشان داده است؛ به این معنا که وقتی نرخ یوآن بالا می‌رود، نرخ درهم را هم با خود بالا برده و پس از آن، قیمت دلار در بازار را نیز، افزایش داده است؛ بنابراین اگر قیمت نسبی این ارزها با هم مقایسه شوند، یوان نسبت به دلار، رشد ارزشگذاری شده قابل توجهی دارد و نسبت به دلار تهران، نسبتاً بالاتر قیمت‌گذاری شده است.

وی تصریح کرد: این مقایسه کاملاً این موضوع را اثبات می‌کند که مساله افزایش قیمت یوآن منجر به افزایش نرخ دلار شده و این مساله اندکی زمان‌دار بوده و تا زمانی که سرعت تجارت خارجی در چین بالاتر رود، تا حد زیادی بازار به همین روند ادامه خواهد داد؛ که اکنون سیگنال‌ها از کنترل بیماری کرونا در چین و شروع مجدد تجارت خارجی این کشور با دنیا حکایت دارد؛ پس مشکل بازار ارز ایران هم به زودی حل خواهد شد.

به گفته شاکری، همین حقیقت به ما نشان داد که تاثیرپذیری بازار ارز ایران از تصمیم‌گیری گروه ویژه اقدام مالی( fatf) جدی نیست؛ در غیر این صورت باید اتفاق تنشی در بازار ارز را از سمت درهم یا دلار مشاهده می‌کردیم؛ ضمن اینکه نگرانی از بابت سفته بازان به شکل فزاینده نداریم و بر این اساس، تصور من بر این است که فهم نوسانات بازار ارز ایران طی روزهای گذشته، مربوط به کندی تجارت داخلی چین است و اگر برطرف شود، قیمت در بازار ریزش می‌کند.

وی افزود: هم اکنون بررسی‌ها نشان می‌دهد که پنجره بیماری کرونا رو به بسته شدن است و کنترل کامل آن نباید خیلی به طول بیانجامد و این داده‌ها شرایط را رو به بهبود نشان می‌دهد.

شاکری در پاسخ به این سوال که آیا تلاش‌های سفته بازانه نقش پررنگی در شکل‌گیری نوسانات اخیر بازار ارز داشته، خاطرنشان کرد: واقعیت این است که روی هر اتفاق واقعی مثل همین فاکتوری که در مورد کندی حرکت اقتصاد چین به آن اشاره شد، به طور طبیعی اخبار و حرکات سفته بازانه سوار می‌شوند که ما هم باید آن را جدی بگیریم؛ اما این تحرکات سفته‌بازانه دلیل نوسانات بازار ارز نیست؛ اگرچه تلاش جدی برای حرکت‌دهی نرخ دلار به سمت بالا از سوی دلالان وجود دارد ولی بخش اصلی عامل نوسانات نرخ ارز این تلاش‌ها نیستند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا بانک مرکزی نقش بازارسازی و دخالت خود در بازار ارز را طی روزهای گذشته به خوبی ایفا کرده است، اظهار داشت: بانک مرکزی کاری که انجام می‌دهد، بازارسازی است که بر این اساس طی روزهای انتهایی هفته نیز نرخ صرافی‌های بانکی را بالا برد؛ پس به طور طبیعی بخش مهمی از کار بانک مرکزی این است که نرخ صرافی بانکی را بالا برده و به سمت نرخ بازار برساند؛ ضمن اینکه در تهران دلار تزریق کند؛ پس در این دور هم تلاش دارد که مانع از خارج شدن نرخ ارز از کانالهای غیرقابل کنترل شود تا علت اصلی این تغییرات نرخ برطرف شود.

شاکری در پاسخ به این پرسش خبرنگار مهر مبنی بر اینکه بانک مرکزی همواره معتقد است که بدون تزریق ارز، بازار را کنترل می‌کند، گفت: طی زمان، خالص تزریق بانک مرکزی صفر است و سر به سر می‌شود؛ به این معنا که همان میزانی که در بازار تزریق می‌شود، به همان میزان نیز بانک مرکزی ارز از بازار جمع می‌کند؛ این در حالی است که بانک مرکزی از ابزارهای ریالی نیز استفاده کرده است و در سمت ریالی این موضوع را هدایت می‌کند و راه تقاضای سفته بازانه را می‌بندد.