لایوهای مروج بی‌ارزشی؛ تهدیدی با نام تغییر سبک زندگی

خبرگزاری مهر، گروه مجله: با ترند شدن هشتگ های #در_خانه_بمانیم؛ #خلیک_بلبیت و # stay_at_home در سرتاسر جهان، تقریباً می‌توان گفت که همه ی مردم دنیا برای سرگرم شدن در فضای کسل کننده قرنطینه به سمت فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بیش از پیش کشیده شدند. از جمله شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار عصر ارتباطات می‌توان به "اینستاگرام" اشاره کرد.

مردم ایران که به نوعی از طرفداران پرو پاقرص این شبکه اجتماعی محسوب می‌شوند مانند سایر افراد دنیا به سمت یکی از قابلیت‌های محبوب اینستاگرام یعنی گفت و گوی زنده و یا همان به اصطلاح اینستاگرامی " لایو" در روزهای قرنطینه خانگی رو آوردند.

رفته رفته تمام سلبریتی ها، بلاگرها، اینفلوسرها، ولاگرها، فیک بیوتی و حتی مدل‌های دسته چندم خیابانی در ظاهر با هدف سرگرم کردن هموطنان خود در قرنطینه و گفت و گو با آن‌ها اما در باطن با نیت جذب مخاطب بطور پیوسته شروع به گرفتن لایو کردند تا جایی که این کار به یک اپیدمی میان این طیف از فعالان اینستاگرامی تبدیل شد.

در این میان اما عده‌ای مانند " امیرحسین مقصودلو" یا همان "امیر تتلو" و دوستانش که همیشه سعی داشتند با انجام رفتارهای نامتعارف در مرکز توجه سایرین قرار بگیرند این بار نیز توانستند با استفاده از این قابلیت اینستاگرام ورق را به نفع خود برگردانند و خودشان را در صدر جویندگان مجازی نام و نشان در این روزها قرار دهند.

یکی از بحث‌های پرطرفدار روزهای اخیر در همین شبکه ی اجتماعی رکورد شکنی تعداد کاربران لایو "امیر تتلو" با یکی دیگر از به اصطلاح " شاخ‌های اینستاگرامی" است.

لایوی سراسر توهین، فحاشی، شوخی‌های جنسی آن هم با حضور بیش از ۶۰۰ هزار کاربری که عمدتاً از نوجوانان و یا جوانانِ تازه نفس دهه هشتاد کشور بودند، که نه تنها طرفداران پر و پاقرص موسیقی تتلو بلکه حتی به جرائت می‌توان گفت شیفته و دلباخته‌ی سبک و سیاق زندگی او نیز هستند.

افرادی که خود نیز به اختلالات روانی‌شان معترف‌اند اکنون تعداد قابل توجهی از نوجوانان ما را درگیر مسائل و صحبت‌های غیراخلاقی‌شان کرده‌اند و به طور قابل توجهی عاشقان سینه چاک دارند.

در مواجه با ریشه یابی و بررسی این امر دو پرسش اساسی به وجود می‌آید؛ چه می‌شود که نوجوانان و حتی جوانان ما طرفدار شخصیت‌هایی از این دست که از درون تهی و فاقد ارزش‌های والای اخلاقی و انسانی می‌شوند؟ این پیروی و مجذوب شدن در شکل گیری شخصیت نوجوانان و تکمیل شخصیت جوانان ما چه تاثیری خواهد داشت؟

هر چند تلخ اما باید اعتراف کرد امروز امیر تتلو و دوستانش در شبکه‌های اجتماعی با استفاده از خلاءهای موجود فرهنگی جامعه‌ی ما و جهان بینی محدود انسان عصر مدرن به راحتی توانستند به اذهان و اعتقادات نوجوانان نسل فعلی نفوذ کنند، نفوذی که این بار از جانب دشمن اعمال نشده بلکه از طریق دوستانی است که در گذشته از چاله‌های کوچک فرهنگی جامعه مغفول ماندند تا به چاه‌های عظیمی برای نفوذ چهره‌هایی از این قیبل تبدیل شود و حتی در جهان نیز به برندی برای زیر سوال بردن انسانیت معروف شوند.

از جمله مسائل مغفول مانده‌ای که به نوعی گل به خودی مسئولان فرهنگی به حساب می‌آید عدم ایجاد فضای مثبت و سازنده برای الگو برداری نسل آینده است.

ابوالفضل حاتمی درباره بررسی علت‌های غالب و محبوب شدن این نوع از رفتارها در میان نوجوانان ما می‌گوید: به اعتقاد روانشناسی پست مدرن ذهنیت افراد از طریق دیالوگ، زبان و مکالمه شکل می‌گیرید. اکنون یکی از عواملی که می‌تواند مکالمه و گفت‌وگو راه بی اندازد شبکه‌های اجتماعی و در قالب محدودتر آن لایو شبکه اجتماعی اینستاگرام است.

وی تصریح می‌کند: این ابزارها با محوریت زبان درحال ارائه‌ی دیالوگ‌هایی خاص با ترویج سبک زندگی بی‌قید در گفتار یا روابط است. از منظر دیگر اگر این دیالوگ و افراد بتوانند قدرت پیدا کنند و تعداد سازندگان چنین دیالوگ‌هایی زیاد شود طبق اصل علمی پست مدرن این دیالوگ‌ها ذهنیت نسل جدید را خواهند ساخت.

عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه (س) ادامه می‌دهد: نکته‌ی دیگری که وجود دارد این است که کدام دیالوگ می‌توانند غلبه کنند؟ اکنون در جامعه ما جای دیالوگ‌های مثبت و یا به تعبیری دیالوگ‌هایی که به رشد شخصیتی کمک می‌کنند خالی است یعنی دیالوگ‌های مثبتی که بتوانند از ابزارهای جذاب برای رشد شخصیتی نسل جدید کمک کنند در جامعه‌ی ما کم است و چند سالی‌ست که این خلاء احساس می‌شود.

وی در ادامه تاکید می‌کند: طبیعتاً هنگامی که میدان خالی باشد پس دیالوگ‌های منفی جذاب خواهند بود چرا که افراد در سنین نوجوانی علاقه‌ی خاصی به گفتمان‌ها و مکالمه‌هایی با تم جنسی اعم از شوخی، آهنگ و یا هر چیز دیگری که تتلو اکنون درحال به نمایش گذاشتن آن است، دارند. پس تتلو نیز با استفاده از علاقه‌ی غریزی موجود در نوجوانان و ابزارهای جذابی مانند ترانه و موسیقی ارائه دهد.

حاتمی تصریح می‌کند: شما تصور کنید ذهنیت افراد با چنین دیالوگ‌هایی ساخته شود؛ بدنبال این نوع ذهنیت فحاشی امر ساده‌ایی خواهد بود، احترام به بزرگترها معنا نخواهد داشت و به راحتی افراد می‌توانند با یکدیگر شوخی‌های جنسی داشته باشند. بنابراین بسیار بدیهی است که غلبه کردن چنین رفتارهایی مانع از رشد شخصیتی و اجتماعی می‌شود.

وی درباره آسیب رفتارهایی از این قبیل به نهاد خانواده عنوان می‌کند: در اولین برخورد با سبک زندگی چنین افرادی مشاهده می‌کنیم که هیچ‌گونه چارچوبی برای شخصیت آن‌ها وجود ندارد و همه می‌توانند به یکدیگر توهین و فحاشی کنند. مطئمنا در خانواده نیز آسیب‌هایی دارد و به پایه‌های خانواده به عنوان نهادی که سلامت آن، سلامت جامعه را تامین می‌کند، آسیب می‌زند. اصلی‌ترین مشکل و آسیب آن نیز تغییر نوع نگرش در زندگی است و هنگامی که نوع نگرش به زندگی غلط باشد زندگی یک خانواده نمی‌تواند دوام بسیاری داشته باشد. هنگامی که ما در نهاد خانواده قرار می‌گیریم؛ وفاداری، متعهد بودن، رعایت چارچوب‌های اخلاقی و آداب گفت‌وگویی حداقل اصولی است که به یک زندگی خانوادگی خوب کمک می‌کنند اما این گفت‌وگوها به هیچکدام از این اصول نخواهد رسید.

عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه (س) درباره تیپ شخصیتی یکی از این افراد می‌گوید: تتلو به عنوان یکی از افراد شخصیت نمایشی است. افراد شخصیت نمایشی تمایل شدیدی به جلب توجه دارند پس در این نوع اختلال طبیعی است اگر فرد دوست دارد که اطراف او افراد زیادی برای تایید رفتارهایش داشته باشد. همچنین هنگامی که فضا برای حضور شخصیت‌های نمایشی به وجود می‌آید معمولاً قید و بندها را می‌شکنند و دست به هرکاری می‌زنند.

وی ادامه می‌دهد: اگر ما مرجع‌های دیالوگ ساز سازنده داشتیم آن دیالوگ‌ها آنقدر تکرار شوند تا ذهنیت افراد را شکل دهند هیچوقت نوجوانان و جوانان ما در این لایو شرکت نمی‌کردند اما به نظر من تا زمانی که در جامعه نتوانیم مرجع‌هایی ذهنیت ساز مثبت را با استفاده از ابزارهای جذاب و جدید بسازیم همچنان شکست خواهیم خورد چرا که در دنیای مدرن راهکارهای قدیمی و سنتی برای غلبه کردن بر ذهنیت افراد پاسخگو نیست.

حاتمی تاکید می‌کند: متاسفانه خانواده تا حدودی در کنترل این موضوع دخیل است چرا که دیالوگ غالب توسط جامعه اعم از آموزش و پرورش، رسانه، مهدکودک‌ها، و نهادهای فرهنگی با ابزارهای جذاب ساخته می‌شوند و تا زمانی که این نهادها خلاءهای موجود را پر نکنند نمی‌توان انتظار تغییر داشت. تنها کاری که خانواده می‌تواند انجام دهد نزدیک شدن به فرزندان خود و پر کردن شکاف بین نسل‌ها است که باز هم این امر در سخن آسان ولی در عمل بسیار سخت است.

به گزارش خبرنگار مهر؛ انسان عصر مدرن که باشی همیشه میان انتخاب‌ها سرگردانی، هزاران راه مختلف و هزاران انتخاب برای ادامه‌ی مسیر روبرویت قرار گرفته‌اند. گاهی حتی جلوه‌ی واقعی رنگ‌ها نیز عوض می‌شوند و واقعیت سیاهی خودش را سفید و واقعیتی خاکستری به رنگ سیاه دیده می‌شود.

ارزش‌ها نادیده گرفته می‌شوند و ضد ارزش‌ها محبوب و مقبول. اما آنچه روشن و حقیقی باقی می‌ماند واقعیت برخی افعال و اموری است که از لحاظ اخلاق انسانی و هویت اصیل او همیشه قبیح و یا پسندیده بوده‌اند و در مدرنیته‌ترین عصر جهان نیز همچنان به عنوان ارزش و یا ضد ارزش اخلاقی پایدار خواهند ماند. برای همیشه افعالی مانند وفاداری، احترام، گذشت، عفت کلام؛ ارزش اخلاقی و خیانت، فحاشی، بی احترامی و اموری از این دست ضد ارزش خواهند ماند.

شاید می‌توان گفت امیر تتلو و دوستانش اگر چه ملیتی ایرانی دارند و به زبان فارسی سخن می‌گویند اما رفتار آن‌ها نشان داد به نوعی ضد فرهنگ محسوب می‌شوند که در صورت مغفول ماندن هر چه بیشتر، ضربه‌های بیشتری را به نسل جدید این سرزمین وارد می‌کنند.

اکنون باید دید مسئولان و نهادهای فرهنگی مربوطه باز هم دست روی دست به تماشای انحراف اخلاقی و فکری سرمایه انسانی کشور می‌نشینند یا این بار راهکاری صحیح و اصولی برای احیای ارزش‌های والای انسانی و اخلاقی در میان نوجوانان و جوانان طراحی خواهند کرد؟

گزارش از زینب مرزوقی