سه عمل آرام بخش و امید آفرین در قرآن

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - سید احمد میرعمادی*: معمولاً روابط انسان را به سه قسمت تقسیم می‌کنند، رابطه انسان با خودش، رابطه انسان با خدا و رابطه انسان با دیگران؛ انسان سعادتمند کسی است که بتواند این سه نوع رابطه خود را اصلاح کند، اصلاح روابط موجب آسایش و آرامش و امید بیشتر به زندگی است.

خداوند متعال در آیه ۲۹ سوره فاطر سه عملی را معرفی می‌کند که انجام آن‌ها یک تجارت پرسودی است که اثرش اصلاح روابط سه‌گانه و آرامش بخشی و امیدآفرینی است، می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ یَتْلُونَ کِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِیَةً یَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ» کسانی که کتاب الهی را تلاوت می‌کنند و نماز را بر پا می‌دارند و از آنچه به آنها روزی داده‌ایم، پنهان و آشکار انفاق می‌کنند، تجارت پرسودی را امید دارند که نابودی و کساد در آن نیست.

تلاوت کتاب الهی، اقامه نماز و انفاق مخفیانه و آشکار سه عمل مهمی هستند که در اصلاح روابط سه‌گانه و آرامش بخشی و امید آفرینی انسان تأثیر دارند.

یکی از آثار تلاوت قرآن، افزایش نور معرفت در دل انسان است، افزایش معرفت به بهبود رابطه انسان با خودش می‌انجامد، طبعاً کسی که با خود ارتباط درست داشته باشد از آرامش و امید آفرینی بیشتر برخوردار است.

یکی از آثار اقامه نماز بهبود رابطه انسان با خدا است، انسان با عبادت کردن تلاش می‌کند وظیفه بندگی و سپاسگزاری را به جا آورد، روشن است وقتی روابط بین بنده و بنده پرور سالم باشد، انسان از آرامش و امید بیشتری در زندگی برخوردار است.

یکی از آثار انفاق تقویت پیوند انسان با دیگران است، کسی که انفاق می‌کند، پذیرفته که نسبت به جامعه وظیفه دارد و در جهت تحکیم رابطه خود با دیگران از آنچه که خدا به او داده مثل مال و ثروت، علم و دانش، تجربه و… به دیگران می‌بخشد. انفاق گر با انفاق خود انگیزه خودش را برای افزایش سطح روابط با دیگران نشان می‌دهد در نتیجه این انفاق، موجب آرامش دل و امیدواری در وجود او می‌گردد.

نکته مهم در این آیه آن است که خداوند از انجام این سه عمل به عنوان تجارت پرسود، تجارت خالی از کساد و فساد یاد می‌کند، تجارتی که امتیازات و آثار فراوانی در زندگی انسان دارد.

تجارتی که سرمایه آن از سوی خدا در اختیار انسان قرار داده شد (مما رزقناهم) خریدار هم خداوند است، علاوه بر این، خداوند متاع خریداری شده را دوباره به انسان برمی‌گرداند و متاع قلیل را به بهای گزاف می‌خرد «یا مَنْ یَقبلُ الیَسیرَ وَ یَعفُو عَنِ الکَثیرِ» ای خدایی که عمل کم را می‌پذیری و گناهان بسیار را می‌بخشی، بلکه بالاتر خداوند از روی عفو و اغماض عیب و نقص متاع را هم می‌پوشاند، آیا چنین معامله‌ای موجب آرامش و امید نیست؟ قطعاً تلاوت قرآن، اقامه نماز و انفاق در راه خدا سه عمل صالح هستند که اثر آرامش بخشی و امید آفرینی دارند.

* استاد حوزه علمیه قم