بیان لطیف آیت الله جوادی آملی از تعبیر قرآن درباره معراج پیامبر

به گزارش خبرگزاری مهر، آیت الله جوادی آملی در جلسه درس تفسیر سوره مبارکه نجم، با بیان اینکه تعبیرات خود قرآن کریم نسبت به سیر انبیا (ع) یکسان نیست، می‌گوید: تعبیرات خود قرآن کریم نسبت به سیر انبیا (علیهم السلام) یکسان نیست، متفاوت است. در سوره مبارکه «اعراف» از وجود مبارک موسای کلیم (سلام الله علیه) که به میقات الهی طبق وعده الهی رفت، در آیه ۱۴۳ دارد که «وَ لَمَّا جاءَ مُوسی‏ لِمیقاتِنا»، آغاز آن با سیر و سلوک خود موسای کلیم شروع می‌شود، فرمود موسی آمد! از آن به بعد «وَ قَرَّبْناهُ نَجِیا»؛ اما در جریان معراج پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از همان آغاز فرمود خدا او را برد، نه اینکه او آمد؛ این «سُبْحانَ الَّذی أَسْری ‏»، سرفصل قصّه معراج است، از همان اوّل فرمود خدا او را برد؛ ولی در جریان مناجات موسای کلیم این‎ طور نبود که از اوّل موسای کلیم را برده باشد، از اوّل موسای کلیم، طبق قرارداد و وعده‌ها و اذن الهی آمد! این گروه را می‌گویند اینها سالک مجذوب هستند؛ یعنی اوّل یک مقدار راه را باید بروند، بعداً فیض الهی شامل حال ایشان بشود. اینها سالکی هستند که بعداً جذبه الهی نصیب آنها می‌شود، اینها مشکلی ندارند، برای اینکه آن مقداری که مربوط به خودشان بود به طور عادی راه را رفتند، بعد فیض و جذبه الهی نصیب آنها شد؛ گرچه همه توفیقات با فیض الهی است.

آن مقداری که «ما کَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأی» است، آن قسمت مربوط به روح انسان است؛ مثل الآن! در اینجا درس و بحث که روحانی نیست، ما بدنی داریم که از راه دور و نزدیک به این مسجد می آییم، جایی هم می‌نشینیم، با وسیله‌ای هم می آییم، حرف می زنیم، حرف می‌شنویم، اینها بدنی است؛ اما آن مطالبی که می‌فهمیم که در مسجد نیست، مربوط به بدن نیست. اینکه ما از آن مرحله‌ای که «ما کَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأی»، بپرسیم آن‎جا بُراق حضور داشت یا نه؟ اصلاً آن‎جا جای بدن نیست تا جای بُراق باشد! الآن صحیح است که از ما سوال بکنند که شما از منزل تا مسجد با چه وسیله‌ای آمدید؟ می‌گوئیم یا پیاده آمدیم یا با فلان وسیله آمدیم. این جا هم که می‌نشینیم، یک مکان معینی است که می‌نشینیم، یک زمان معینی است می‌نشینیم، حرف می زنیم، حرف می‌شنویم، اینها بدنی است، اینها درست است؛ اما این مطلبی که می‌فهمیم، این کجاست؟! این مربوط به بدن نیست.

جریان معراجِ حضرت، تا آن‎ جا که مربوط به بدن بود، رفتن بود، امثال آن حالا یا با بُراق بود یا با غیر بُراق بود، امر بدنی و امثال آن است؛ اما از آن بخشی که مربوط به قلب مطهّر حضرت است، فرمود: «ما کَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأی»، آن‎جا دیگر جا برای بُراق نیست، جا برای بدن نیست، اصلاً سوال راه ندارد؛ مثل اینکه درباره خود ما هم این جا سوال راه ندارد. در عین حال که ما بدن داریم، حرف می زنیم، حرف می‌شنویم، این مطالب بدنی نیست. در عین حال که حضرت بدن داشت، سیر بدنی و مکانی داشت؛ اما آن مطالب فرمود: «ما کَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأی»، آن‎ جا دیگر جا برای بُراق و بدن و امثال آن نیست.