نوسازی کامیون‌ها؛ به نام راننده به کام واردکننده؟

به گزارش خبرنگار مهر، امروز با حضور وزیر راه و شهرسازی از طرح نوسازی ناوگان باری جاده‌ای رونمایی شد.

به گفته محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی، در این طرح، اجازه واردات کامیون‌های دست دوم با حداکثر عمر سه ساله اروپایی یا کره‌ای و ژاپنی به ۴ گروه «شرکت‌های خودروسازی داخلی»، «شرکت‌های حمل و نقل»، «شرکت‌های واردکننده کامیون» و همچنین «اشخاص حقیقی مالک کامیون‌های فرسوده تا سقف ۱۰ دستگاه» داده شده است.

هر کامیون نو؛ ۴۰ هزار یورو

همچنین بر اساس این طرح، کامیون‌های دست دوم (حداکثر ۳ سال ساخت) به قیمت ۴۰ هزار یورو (یا ۴۵ هزار دلار) به دارندگان کامیون‌های فرسوده با عمر بالای ۳۰ سال واگذار می‌شود.

این در حالی است که به گفته دبیر کانون سراسری کامیونداران، ۹۵ درصد مالکان کامیون‌های فرسوده توانایی تأمین چنین رقمی را ندارند.

احتمال رانتی شدن طرح

با توجه به اینکه امکان واگذاری وکالتی مالکیت کامیون‌های فرسوده به دیگر افراد برای واردات کامیون‌های نوسازی و جایگزینی آنها با کامیون‌های فرسوده موجود در ناوگان داخلی وجود دارد، به نظر می‌رسد اجرای آن امکان ایجاد رانت گسترده برای افرادی خاص را فراهم می‌کند.

یکی دیگر از ابهامات طرح نوسازی ناوگان جاده‌ای، عدم صدور برگه اسقاط برای کامیون‌های فرسوده است که در اجرای این طرح ابهاماتی ایجاد کرده است؛ به خصوص که قرار است بر اساس طرح نوسازی، یک دستگاه کامیون نوساز جایگزین کامیون فرسوده شود که اگر برای خودروهای فرسوده، گواهی اسقاط صادر نشود، احتمال بازگشت مجدد آنها به چرخه حمل و نقل جاده‌ای وجود دارد.

منبع تأمین مالی اجرای طرح نوسازی ناوگان از کجاست؟

گفتنی است پیش از این، صدرالله بمانا مشاور رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در امور نوسازی ناوگان جاده‌ای، در گفت وگو با خبرنگار مهر از اختصاص ۱۰.۶ میلیارد دلار از محل ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید که اجازه نوسازی ناوگان جاده‌ای با کاهش مصرف سوخت را می‌دهد، خبر داده بود.

با این حال در طرح جدید نوسازی ناوگان جاده‌ای، اعلام نشده که هزینه آن، آیا از محل این ماده قانونی است یا خیر.

از دیگر موارد محل ایراد این طرح، عدم شفاف سازی آن در خصوص تخصیص تسهیلات به دارندگان کامیون‌های فرسوده است؛ مالکان کامیون‌های فرسوده نمی‌دانند که آیا به خرید کامیون‌های دست دوم اروپایی، تسهیلات تعلق می‌گیرد یا نه و در صورت اعطای تسهیلات، با چه نرخ سودی به وام گیرندگان پرداخت خواهد شد.

حدود ۲ میلیون کامیون در کشور فعال است

در حال حاضر ۱ میلیون و ۹۵۰ هزار دستگاه انواع خودروی باری سنگین اعم از درون و برون شهری در کشور داریم که بیش از ۳۴۶ هزار و ۲۴۳ دستگاه از آن در جاده‌ها (ناوگان برون شهری تحت نظارت وزارت راه یا حاملان سوخت تحت نظارت وزارت نفت یا سازمان برنامه و بودجه) تردد دارند. مابقی به عنوان ناوگان باری درون شهری (تحت نظارت وزارت کشور) فعالیت می‌کنند.

۵۷۶ هزار و ۵۵ دستگاه نیز معادل ۳۰ درصد این ۲ میلیون دستگاه، فرسوده هستند.

همچنین کامیون‌های بالای ۲۲ سال که در جاده‌ها و تحت نظارت وزارت راه تردد می‌کنند، ۱۰۷ هزار و ۸۷۱ دستگاه هستند که معادل ۳۱ درصد کل ناوگان باری سنگین برون شهری محسوب می‌شوند.

امروز طرح نوسازی ۵۳ هزار دستگاه کامیون فرسوده برون شهری با عمر بالای ۴۰ سال کلید خورد که معادل ۱۵ درصد کامیون‌های فرسوده جاده‌ای است.

بر اساس برخی پژوهش‌ها، کامیون‌های فرسوده در کشور سالانه ۹۶۰ میلیون لیتر سوخت مازاد مصرف می‌کنند.

به گفته مسئولان سازمان راهداری، طی دو دهه گذشته تنها ۲۴ هزار دستگاه کامیون فرسوده و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم تنها ۵ هزار و ۱۸۸ دستگاه کامیون فرسوده با کامیون‌های نوساز جایگزین شده است.

دبیر کانون کامیونداران: کامیون داران گرفتار طرح‌های لیزینگی با سودهای سرسام آور می‌شوند

احمد کریمی دبیر کانون کامیونداران در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در مراسم امروز رونمایی از طرح آغاز نوسازی ناوگان جاده‌ای، از هیچیک از تشکل‌های صنفی رانندگان یا مالکان کامیون‌ها دعوت نشده بود، گفت: در این طرح، ارز را باید مالک کامیون تأمین کند که تهیه این میزان ارز در استطاعت بخش بزرگی از مالکان کامیون‌های فرسوده نیست.

وی ادامه داد: رانندگان کامیون نمی‌توانند ۴۰ هزار یورو را تأمین کنند؛ وقتی هم که به سازمان راهداری اعتراض کردیم، توجیهشان این بود که برخی رانندگان در خارج از کشور دوست یا آشنایی دارند که می‌توانند این ارز را تهیه کرده و در اختیار مالک کامیون‌های دست دوم اروپایی قرار دهند.

این فعال صنفی حمل و نقل جاده‌ای با بیان اینکه اجرای این طرح اوج بی تدبیری سازمان راهداری را نشان می‌دهد، گفت: اینکه صرفاً ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر در سایتی که اعلام شده، ثبت نام کنند، دلیل بر موفق بودن آن نیست؛ چون اکثراً با کمک شرکت‌های خودروسازی داخلی، به شرکت‌های لیزینگ معرفی می‌شوند که اقساطی سرسام آور به خریدار کامیون نوساز تحمیل می‌کند؛ اگر این خودرو فقط چند روز خراب و غیر فعال شود، مالک کامیون‌های لیزینگی از عهده پرداخت اقساط آن برنمی آیند.

وی یادآور شد: این طرح هیچ گونه تسهیلاتی در اختیار مالکان کامیون‌های فرسوده قرار نمی‌دهد و کامیوندار مجبور است با تسهیلات لیزینگی یا بانکیِ «خود مُعرِف» با نرخ سودهای سرسام آور، کامیون فرسوده را نوسازی کند.