به گزارش خبرنگار مهر، در سلسله یادداشت‌هایی که پیش روی شماست قواعد اندیشه در قرآن و به تعبیری قواعد اندیشه قرآنی توسط مصطفی عباسی مقدم استاد علوم قرآن دانشگاه کاشان از متن آیات استخراج شده است. از آنجا که اندیشه و تعقل در قرآن جلوه‌های بسیار و آثار سرشار دارد، منظور ما انواع و شاخه‌های مختلف آن یعنی هرگونه عقل‌ورزی، تأمل، فکر، تعمق، آینده نگری و عاقبت اندیشی را شامل می‌شود. منظور از قواعد هم قانونمندی‌ها و ضوابطی است که بر اندیشه مومنانه در پرتو قرآن احاطه دارند و اینک بیانی مختصر از این قواعد:
قاعده چهارم: شجاعت
هیچ اندیشه ناب و ارزشمندی به سادگی به دست نمی‌آید و به سادگی پذیرفته و عمل هم نمی‌شود. خون دل‌ها باید خورد و دلیری‌ها باید کرد. وقتی قرآن تأکید می‌کند: «وَمَا أَکْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِینَ» و بیشتر مردم، هر چند اصرار داشته باشی، ایمان نمی‌آورند! (یوسف / آیه ۱۰۳)
«وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِی هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ فَأَبَی أَکْثَرُ النَّاسِ إِلَّا کُفُورًا» ما در این قرآن، برای مردم از هر چیز نمونه‌ای آوردیم (و همه معارف در آن جمع است)؛ اما بیشتر مردم کفران پیشگی می‌کنند! (سوره مبارکه اسرا / آیه ۸۹) پس باید برای اثبات یک اندیشه و پیاده سازی آن شجاع بود و استقامت ورزید؛ «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیهِمُ الْمَلَائِکَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ» / (فصلت / آیه ۳۰)
به یقین کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداوند یگانه است!» سپس استقامت کردند، فرشتگان بر آنان نازل می‌شوند که: «نترسید و غمگین مباشید، و بشارت باد بر شما به آن بهشتی که به شما وعده داده شده است.
اگر قرار بود انبیا که منادی و پیشتاز تفکر و آزاداندیشی بودند به اندک مخالفتی و فشاری تسلیم شده و عقب نشینی کنند هیچ اثری از حقیقت و فضیلت باقی نمی‌ماند. آنان مبلغان پیام‌های الهی و اندیشه‌های آسمانی بودند که با فطرت آدمی همساز و همراه بود و در این راه از هیچ قدرتی هراس نداشتند: «الَّذِینَ یبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَیخْشَوْنَهُ وَلَا یخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَکَفَی بِاللَّهِ حَسِیبًا» (پیامبران) پیشین کسانی بودند که تبلیغ رسالت‌های الهی می‌کردند و (تنها) از او می‌ترسیدند، و از هیچ کس جز خدا بیم نداشتند؛ و همین بس که خداوند حسابگر (و پاداش‌دهنده اعمال آنها) است! (احزاب / آیه ۳۹)
ساحران دربار فرعون آنگاه که به اندیشه ایمانی پناه می‌آورند و از سوی فرعون به قطع دست و پا و اعدام سخت تهدید می‌شوند فریادی از عمق جان برمی آورند که طنین آن همواره از تونل تاریخ شنیده می‌شود: «قَالُوا لَا ضَیرَ إِنَّا إِلَی رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَ». گفتند: «مهم نیست، (هر کاری از دستت ساخته است بکن)! ما به سوی پروردگارمان بازمی‌گردیم! (شعراء / آیه ۵۰)
نظر شما