به گزارش خبرگزاری مهر، افسانه موسوی گرمارودی سردبیر مجله «رشد نوآموز» و کارشناس ادبیات کودک و نوجوان در برنامه «گفتگوی فرهنگی» و در پاسخ به این پرسش که آیا ادبیات حوزه کودک و نوجوان رها شده است؟ گفت: به طور قطعی نمی‌توان این حوزه را رها و یله دانست اما در اینکه باید از افسارگسیختگی فعلی نجات پیدا کند هیچ تردیدی نیست.
محدوده ادبیات کودک مشخص نیست
وی همچنین در رابطه با اینکه گفته می‌شود ما ادبیات کودک و نوجوان نداریم بیان کرد: ما ادبیات کودک و نوجوان داریم اما محدوده و دایره آن چندان برای همه و حتی تولیدکنندگان و نویسندگان مشخص نیست.
سردبیر مجله رشد نوآموز با بیان اینکه ادبیات ما ادبیات صرفاً آموزشی نیست گفت: ما در تقلید از فانتزی‌های جهان به یک بی مفهومی و بی محتوایی رسیده‌ایم و فله‌ای بودن برخی کتاب‌ها و تولیدات متعدد هم به همین موضوع برمی‌گردد.
موسوی گرمارودی اظهار کرد: ادبیات بزرگسال به دلیل قدمتی که دارد می‌تواند خودش را نجات دهد اما ادبیات کودک سابقه طولانی ندارد لذا تازه باید به تعاریف جدیدی برسیم و نتایج آزمون و خطا را نقد کنیم تا به یک نتیجه مطلوبی برسیم.
وی در خصوص واگذاری ادبیات بخش کودک و نوجوان به بخش خصوصی گفت: با این اوضاع پیچیده و نامناسب فرهنگ کشورمان بهتر است که همه دست به دست داده و با هم همکاری کنیم یعنی نه نمی‌توان بخش دولتی را از این حوزه حذف کرد و نه اینکه فقط به بخش خصوصی اکتفا کرد، مهم این است که هنرمند بتواند هنرش را به بهترین شکل ممکن ارائه دهد.
ضرورت ورود منتقدان ادبی به حوزه کودک و نوجوان
این کارشناس ادبیات کودک و نوجوان با تأکید بر ورود جدی تر منتقدان درجه یک به این حوزه و حرکت همگام ادبیات با آخرین تغییرات زندگی کودکان و نوجوانان گفت: یکی از نیازهای مهم حوزه ادبیات کودک و نوجوان داشتن منتقدان خوب است.
تضعیف ذائقه کودک و نوجوان با آثار ترجمه‌ای سطح پایین
موسوی گرمارودی با تصریح بر اینکه ما ذائقه مخاطب کودک و نوجوان را با آثار ترجمه‌ای ضعیف پایین آورده‌ایم گفت: وقتی ناشر به خاطر مسائل اقتصادی به تولید انبوه ترجمه‌هایی که چندان موضوعیت فرهنگی هم ندارند می‌پردازد مخاطب هم به تدریج به این آثار عادت می‌کند.
وی گفت: البته این به معنای بی اهمیتی ترجمه نیست زیرا ترجمه پل ارتباطی بین فرهنگ‌ها و بسیار هم ضروری است اما در رده کودک و نوجوان به دلیل عدم آشنایی بچه‌ها با فرهنگ جامعه خود، حتماً باید انتخاب صحیحی صورت گیرد.
سردبیر مجله رشد نوآموز با اشاره به اینکه ترجمه آثار ادبی در گذشته به اندازه یک چهارم آثار تألیفی بود گفت: میزان ترجمه‌ها تا سال ۱۳۹۵ متأسفانه به ۷۰ درصد هم رسید درصورتیکه اگر ممیزی‌ها محتوایی تر بودند شاید قضیه کاملاً متفاوت می‌شد.
کم توجهی به جنبه‌های ادبی آثار کودک و نوجوان
در ادامه، شایسته ابراهیمی پژوهشگر، مترجم و ویراستار ادبیات کودک و نوجوان گفت: موضوع ادبیات و جنبه‌های ادبی آثار در حوزه ادبیات کودک و نوجوان مورد کم توجهی قرار گرفته است.
وی با اشاره به دو نظریه درباره ادبیات کودک و نوجوان گفت: برخی نظریه پردازان معتقدند که ادبیات کودک جدا از ادبیات بزرگسالان است و به طور مستقل برای کودک خلق می‌شود که بر این اساس ادبیات کودک در سطح پایین‌تری از ادبیات بزرگسال قرار می‌گیرد اما در مقابل نظریه پردازان معاصر بر این باورند که ادبیات کودک جدا از ادبیات بزرگسال نیست و تفاوت آن فقط در نوع و درجه مخاطب است.
نویسندگان از نظرات دانشگاهیان خبر ندارند
وی در انتقاد از جدایی دانشگاه از ناشران کودک و نوجوان بیان کرد: با وجود اینکه نقدهای دانشگاهی در این حوزه به وفور انجام می‌شود اما این نقدها در مجلات تخصصی دانشگاهی چاپ می‌شوند و فقط اعضای هیئت علمی از آن خبر دارند و در اختیار نویسندگان و شاعران قرار نمی‌گیرد.
شناخت نویسندگان از مخاطب کودک هنوز کامل نیست
ابراهیمی با اذعان به افزایش تیراژ کتابهای ترجمه در حوزه ادبیات کودک و نوجوان گفت: هزینه تحمیل شده به ناشر برای ترجمه به مراتب کمتر از تولید است، علاوه براین علم شناخت کودک و تعریف نویسندگان ما از ادبیات کودک هنوز کامل و درست نیست و همین باعث شده که کودک و نوجوان به این کتابهای تألیفی جذب نشوند.
وی با بیان اینکه ما در زمینه مطالعات و نقد ترجمه‌ها کمبود داریم بیان کرد: یکی از نظریات مرسوم و رایج در ترجمه برای کودک این است که ترجمه می‌تواند تحت تأثیر عوامل فرامتنی قرار گیرد بنابراین اگر ما پژوهشگر و منتقد حوزه ترجمه داشته باشیم می‌توانیم از طریق اقتباس بافت فرهنگی کتاب‌ها را آنگونه که می‌خواهیم در اختیار کودک و نوجوان قرار دهیم.
لذت ادبیات را از کودک نگیریم
ابراهیمی در پایان اظهار کرد: ما نباید لذت ادبیات را از کودکان بگیریم وای کاش فضایی فراهم شود که خودشان قدرت انتخاب و انتقاد هم داشته باشند.
نظر شما