شهین جوانی در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه اوان کودکی دوره تأثیرگذار در جریان رشد کودک است، اظهار داشت: کودکان مؤثرترین و پایدارترین اثرات تربیتی را با غیرمستقیمترین شیوههای تربیتی همچون بازی، قصه، شعر، سرود، نقاشی، نمایش، گردش و غیره دریافت میکنند. این دوره به دلیل اهمیتی که دارد دوره طلایی عمر انسان محسوب میشود و به همین دلیل دنیا را واداشته تا برنامه خاصی برای کودکان در نظر بگیرند.
وی افزود: آنچه مسلم است برخورداری از آموزش و پرورش با کیفیت در کنار مولفههایی همچون امید به زندگی نشان میدهد که یک کشور تا چه حد در مسیر توسعه قدم برداشته است و از حقوق مسلم کودکان است که در این امر نمیتوان غفلت ورزید و برای هرچه بهتر رقم خوردن آن باید تلاش کرد.
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان بیان داشت: اگر فرض کنیم که کودک دوران شیرخوارگی را در محیطی امن، پرمحبت، متعادل و با والدینی کاردان گذرانده باشد هرگز خانواده نمیتواند از سال پنجم زندگی پاسخگوی نیازهای اجتماعی کودک باشد و از طرفی ورود ناگهانی کودک از خانه به مدرسه او را با تغییراتی ناگهانی محیط، قواعدآموزشی، مقررات وقانونها، نیاز به انضباط فکری و غیره مواجه میکند که درگیری ناگهانی با این مسائل میتواند حتی امنترین کودک را نیز در سازگاری دچار مشکل و حالات عاطفی او را برهم زند که نهایتاً راندمان سلامت روان و توان عقلی او را کاهش میدهد.
پیش دبستانی مهمترین دوره شناسایی توانمندیهای کودک است
وی با اشاره به اینکه دوره پیش دبستان مهمترین دوره و فرصتی برای شناسایی استعدادها و توانمندیهای کودک و تقویت و جهت دادن آنها ونیز شناخت ضعف و ناتوانیهاست، تصریح کرد: با اجرای برنامه آموزش و مداخله به هنگام میتوان نسبت به توانمندسازی کودکان در مهارتهای پیشنیاز تحصیلی اقدام کرد.
جوانی اضافه کرد: طبق اسناد فرادستی دوره پیش دبستان به عنوان امری حاکمیتی، شامل دوره دو ساله رسمی و غیراجباری است و کودکان ۴ و ۵ سال تمام را تحت پوشش برنامههای آموزشی و تربیتی قرار میدهد.
وی اذعان داشت: اتفاقاتی که در اوان کودکی رخ میدهد به قدری در رشد همه جانبه کودک مؤثر است که کشورهای پیشرو گذراندن این دوره را اجباری کرده و به ۳ سال قبل از دبستان میرسانند و نزدیک به ۲۰۰ سال از تأسیس اولین پیش دبستان در جهان میگذرد که نشان از توجه به دوران کودکی است.
ماندگاری یادگیری کودک در مقطع پیش دبستانی
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان توجه به این دوران را یکی از شاخصهای مهم توسعه انسانی و از پارامترهای مهم ارزیابی کشورها دانست و گفت: آنچه کودک به معنای واقعی در این دوران یاد میگیرد بیش از هر زمان دیگر ماندگار خواهد بود.
وی در ادامه به اهدافی که در این دوره تحصیلی دنبال میشود را تشریح کرد و اظهار داشت: پرورش مهارتهای جسمی – حرکتی در راستای توسعه، تقویت و هماهنگی تواناییهای جسمی – حرکتی و پرورش روحیه و رفتار عاطفی و ابراز صحیح عواطف در زمان و مکان مناسب، شناخت، کنترل و ابراز مناسب هیجانات و پرورش مهارتهای ذهنی وافزایش دقت و تمرکز، ارتقای توانایی تفکر منطقی، حل مسئله و تصمیم گیری، پرورش خلاقیت، تقویت روحیه ی پرسشگری و ارتقای سطح مهارت تشخیص با بهره گیری از حواس پنج گانه و پرورش صفات اخلاقی و رفتارهای اجتماعی مبتنی بر ارزشهای اسلامی در حوزه اجتماعی و فردیوانس با قرآن و علاقه به یادگیری آن از مزایای گذراندن دوران پیش دبستانی برای نوآموزان است.
پیش دبستانی؛ هزینه برای سرمایه گذاری و آموزش پایه بر مبنای توسعه پایدار
وی پرورش ذوق هنری و زیبایی شناسی وتوجه به زیباییهای آفرینش و لذت بردن از آنها و خلق آثار هنری یا اجرای آن را از دیگر اهداف دوران تحصیل پیش دبستانی برشمرد و گفت: تقویت حس دینی و علایق مذهبی تقویت انس و ارتباط با خداوند مهربان، آشنایی با نعمتهای خداوند و تشکر از او، آشنایی با پیامبران و اهل بیت (ع) و انس با ایشان، با تأکید بر آخرین پیامبر (ص) آخرین پیشوای معصوم (ع) و پرورش هویت ملی تقویت تعلقات دینی و ملی، شناخت، تقویت، علاقه و احترام به نمادهای ملی و آشنایی و احترام گزاردن به آداب و رسوم و مناسبتهای دینی و ملی و همچنین پرورش مهارتهای زبان فارسی مثل گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن و ارتقای سطح بهداشت جسمی و ایمنی و…آشنایی با محیط زیست و علاقه و انس با طبیعت و حفظ آن و آشنایی با نعمتهای خداوند و زیباییهای آفرینش و حفظ و مراقبت از نعمتهای خداوند و محیط زیست گذراندن این دوران را برای نوآموزان مهم میکند.
جوانی هزینه در آموزش و پرورش را سرمایه گذاری و آموزش پایه را مبنای توسعه پایدار دانست و تصریح کرد: برای توسعه نیازمند تحول به خصوص در باورها و نگرشها هستیم.
وی افزود: چنانچه اولیا از یافتههای پژوهشی مثبت و تکان دهنده درخصوص آموزش با کیفیت در دوره پیش دبستان آگاه شوند قطعاً به نحو دیگری خواهند نگریست و نسبت به ارتقا توانمندیهای فرزندانشان جهت ورود به مدرسه در تمامی ابعاد اعم از حسی و حرکتی، زبانی، اجتماعی و ارتباطی، عاطفی و شناختی اقدام خواهند کرد.
افزایش بهره هوشی با گذراندن پیش دبستانی
معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان گفت: یافتهها نشان میدهند که آموزش با کیفیت میتواند بهره هوشی را تا ۱۰ نمره آموزش افزایش دهد؛ در تحقیقی دیگر نشان داده شده که ۷۵ درصد مغز انسان در ۶ سال اول زندگی شکل میگیرد و ۹۵ درصد تواناییهای کودک دراین دوره جهت خواهد گرفت، پس کوتاهی و قصور در آموزش و پرورش صحیح در این سالها یعنی خسران کودک و قطعاً اثرات سو غیر قابل جبرانی را به زندگی کودک تحمیل میکند.
وی بیان داشت: با توجه به اینکه پرورش هوش هیجانی، روابط اجتماعی، سازگاری و حل مسئله از توانمندیهای بارزی است که در دوره پیش دبستان اتفاق میافتد، در سالهای اخیر اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان با اجرای برنامههایی از جمله آموزش و مداخله به هنگام (پاسخ به مداخله) و تشکیل کارگروه تحلیل تجارب مؤثر به منظور تدوین فعالیتهایی در خصوص تقویت و رشد مهارتهای پیش نیاز تحصیلی اعم ازحرکتی، جسمانی، ذهنی و عاطفی وغیره به ارائه برنامههای کودک محور پرداخته و توانسته است گامهای مؤثری در راستای توسعه کمی و کیفی در این دوره در مراکز تحت پوشش خود بردارد؛ قطعاً چنین رخدادهایی نمیتواند جز در محیط اجتماعی و تحت نظر مربی مجرب و کار آزموده انجام پذیرد.
جوانی، دوران کودکی را فرصتی برای شکلگیری شاکله شخصیت کودک دانست و نقش و اهمیت آموزشهای پیش دبستان را در فراهم کردن زمینه رشد همه جانبه کودکان برای ورود به مدرسه نقشی بیبدیل خواند و اظهار داشت: راهی نداریم تا فضایی را فراهم کنیم که کودکان به عنوان پردازشگران فعال زندگی اجتماعی ایفای نقش داشته باشند، خلق کنند و سوال کنند حتی سؤالی که ما جوابش را نمیدانیم تا مسیر رشد و تعالی برای آنان هموار شود.
سلامتی نوآموزان خط قرمز است
وی کودکان امروز را جوانان و نوجوانان فکور و مؤثر جامعه فردا و نیز پیران فرزانه و راهنمایان جامعه در آینده برشمرد و به دلنگرانی والدین از شیوع بیماری کرونا در سال تحصیلی جدید خاتمه داد و گفت: امید ما به نوآموزان و دانش آموزان است و تصمیمی نخواهیم گرفت که سلامتی آنها را به خطر بیندازد.
نظر شما