احمد شعبانی عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره فعالیت‌های کتابخانه های عمومی در ایام شیوع کرونا در کشور گفت: پیشامدی که به‌صورت ناگهانی رخ می‌دهد و به‌وضعیتی خطرناک و ناپایدار برای فرد یا جامعه تبدیل می‌شود، بحران نام دارد. در واقع، بحران به وضعیتی گفته می‌شود که برای رفع آن به اقداماتی اساسی نیاز است. در منابع آکادمیک بحران به انواع مختلفی همچون بحران های شخصی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، بین المللی و زیست محیطی تقسیم می‌شود.
وی افزود: با این‌حال بحران بهداشتی ناشی از کووید ۱۹، در یک قرن اخیر بحرانی جدید محسوب می‌شود؛ شاید واپسین نوع از بحران به این‌صورت گسترده، بحران‌های مسری بهداشتی در جنوب اروپا از جمله اسپانیا بوده است. این‌بحران نیاز به مدیریت داشت. مدیریت بحران شامل فرایند پیش‌بینی و پیشگیری از وقوع بحران، مداخله در بحران و سالم‌سازی برای مباحث بعد از وقوع بحران است.
این‌استاد دانشگاه ادامه داد: اواخر سال ۱۳۹۸ با وقوع این‌بحران بهداشتی برای جامعه ما، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از سه‌طریق خود را با شرایط کنونی سازگار کرد؛ نخستین مرحله، بهره‌جویی از فناوری بود تا ارتباط بین کتابداران حفظ شود؛ دومین مرحله، موضوع دورکاری بود که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تلاش کرد با استفاده از این‌سازوکار، موجودیت و ماهیت خدماتی خود را در ابعاد فرهنگی و اجتماعی حفظ کند. در مرحله بعد با تداوم بحران، مبحث مراقبت‌های بهداشتی و استفاده از لوازم بهداشتی در کتابخانه‌ها مورد توجه قرار گرفت که در نتیجه این‌اقدام، خوشبختانه از تسری بیماری به کتابداران جلوگیری شد و در این‌باره گزارش‌های وسیعی نرسید. پیگیری این سه مسأله به گمان من توفیق‌آمیز بوده است.
شعبانی گفت: عملکرد نهاد در این دوران برای حفظ ارتباط با مخاطب، از دو منظر حائز اهمیت بود. نخست اینکه با توجه به جدید بودن بیماری برای جامعه، موضوع آموزش کتابداران از طریق پروتکل‌ها، نشست‌ها و دوره‌های آموزشی مدنظر قرار گرفت. علاوه بر این، با توجه به کاربران، برای رفع خلأهای موجود در جامعه تلاش شد؛ در این‌ایام که همه ما به حفظ قرنطینه خانگی و عدم تماس با دوستان و بستگان سفارش شده‌ایم، برنامه‌هایی تدارک دیده شد تا دشواری خانه‌نشینی برایمان سهل شود. نکته حائز اهمیت این است که در تدوین این‌برنامه‌ها به ویژگی‌های جمعیت‌شناختی توجه و برنامه‌هایی متنوع با در نظر گرفتن گروه‌های مختلف سنی و علائق متفاوت ویژه هر قشر، پیش‌بینی شد.
وی ادامه داد: این‌میان برخی از برنامه‌ها جنبه کاربردی دارد که راه‌اندازی پویش‌های نقاشی و برنامه‌های ساخت کاردستی در این‌دسته از فعالیت‌ها قرار دارد. دسته‌ای دیگر از برنامه‌ها جنبه نظری دارد که پویش‌های کتابخوانی و داستان‌نویسی در این‌گروه قرار می‌گیرد؛ همچنین برنامه‌های تعاملی نیز مورد توجه قرار گرفت و نهاد سعی کرد با تشکیل محافل ادبی و نشست‌های مجازی خدمات شایسته‌ای به کاربران ارائه دهد. علاوه بر این، برگزاری دهمین جشنواره کتابخوانی رضوی و توجه به زمینه‌های رقابتی که توانست کاربران بیشتری را به بحث مطالعه در اوقات فراغت جلب کند، بسیار هوشمندانه بود. نهاد همچنین با راه‌اندازی پویش اقتراح ماسک به سلیقه و قریحه کاربران و استفاده از هنر آنها برای بهبود شرایط جامعه نیز توجه کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان گفت: در کنار تمام اقدامات نهاد، کتابداران کتابخانه‌های عمومی کشور نیز با راه‌اندازی و فعال‌کردن صفحه‌های کتابخانه‌ها در شبکه اجتماعی اینستاگرام به‌طور گسترده به موضوع مطالعه و خوانش و نیز تبلیغ آن پرداختند که بسیار امیدوارکننده است. در کنار فعالیت‌های مورد اشاره، انجمن علمی ارتقای کتابخانه‌های عمومی ایران نیز با توجه به برنامه‌های نهاد کتابخانه‌ها و برای همیاری، فعالیت‌هایی داشت. تأسیس پایگاه «کرونا ویروس» در سامانه انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی ایران، برگزاری پاتوق‌های مقاله‌خوانی با مدیریت مجموعه اداره کل کتابخانه‌های عمومی خوزستان و انتشار یادداشت‌هایی کوتاه برای راهنمایی کتابداران در زمینه بازگشایی کتابخانه‌های عمومی بعد از دوران کرونا بخشی از این‌فعالیت‌ها بوده است.
۱۵:۵۶ - ۱۳۹۹/۰۷/۰۶
نظر شما