باران نعمتی که در سیستان و بلوچستان به نقمت تبدیل می شود

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: معمولاً وقتی خبر بارش باران را می‌شنویم این موضوع در ذهن ما تداعی می‌شود که باردیگر نعمت خدادادی بر سر ما سرازیر شده است زیرا طبق آمار کشور ایران در کمربند خشک و نیمه خشک کره زمین قرار دارد.

متوسط بارش باران در کشور ما در حالی در سال آبی مناسب حدود ۲۵۰ میلی متر است که این میزان در جهان ۸۵۰ میلی‌متر است و این در حالی است که در سال‌های خشکسالی این میزان بارش به نصف هم می‌رسد.

خوشبختانه از اسفند سال گذشته بارش‌های بسیار خوبی در کشور ما شروع شد اما به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های مناسب در برخی از استان‌ها از جمله استان سیستان و بلوچستان موجب بروز خسارت شد.

حالا در این روزهای گرم تابستانی بار دیگر به لطف پدیده «مونسون» در استان گرم و خشک سیستان و بلوچستان شاهد بارش‌های بی سابقه‌ای هستیم اما سوال اینجاست که چرا نعمت باران تبدیل به نقمت و مصیبت می‌شود.

به طور معمول همه ساله بادهای مرطوب موسمی از اوایل خرداد ماه از جنوب شبه قاره هند آغاز و بعد از گذشت حدود ۴۰ روز در نیمه‌های تیر به سواحل جنوب استان سیستان و بلوچستان می‌رسد.

نشانه‌های ورود مونسون ابتدا با مواج شدن دریا و رسیدن موج‌های مرده موسوم به (Swell) از عمق اقیانوس به سواحل مکران خود را نشان می‌دهد و سپس بادهای مرطوب موسمی جریان می‌یابد که ضمن تزریق رطوبت به عمق خشکی، سبب مواج شدن محلی دریا نیز می‌شود.

پس از ورود رطوبت به خشکی و در صورت فراهم بودن شرایط سینوپتیکی، بارش‌های مونسون آغاز می‌شود و طی این مدت بادهای موسمی اقیانوس هند در تابستان از دریا به خشکی می‌وزد که سبب تعدیل دمای هوا به ویژه در نقاط ساحلی و تزریق رطوبت مناسب به خشکی می‌شود.

بارش‌های مونسون هند سهم قابل توجهی در تأمین رژیم بارشی سیستان و بلوچستان ندارد اما در برخی سال‌ها بارندگی‌های این سامانه در برخی نقاط استان قابل توجه است اما متأسفانه معمولاً این نعمت برای مردم جنوب سیستان و بلوچستان تبدیل به نقمت می‌شود.

دلیل آن هم این است که زیرساخت‌های لازم برای ذخیره و هدایت روان‌آب‌ها در استان سیستان و بلوچستان وجود ندارد و یا اگر هم وجود دارد به درستی از آنها استفاده نمی‌شود.

رکورد بارش‌های تابستان امسال در سیستان و بلوچستان شکسته شد

محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: بارش‌های شدید در شبانه روز گذشته در جریان فعالیت سیستم کم فشار حاره‌ای برخی نقاط این استان را فرا گرفت به طوری که رکورد بیشترین بارش تابستان امسال با ۶۴ میلی‌متر شکست.

وی با اشاره به اینکه بارش‌های استان سیستان و بلوچستان از ابتدای سال زراعی ۹۸- ۹۹ تا کنون در ۱۳ سال اخیر بی‌سابقه بوده است، افزود: در ۲۴ ساعت گذشته بر شدت بارش‌های ناشی از سیستم کم فشار فعال بر روی دریای عمان افزوده شد و ارتفاع بارش‌های بخش «باهوکلات» در سواحل جنوبی استان به ۶۴ میلی‌متر رسید.

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان گفت: پس از «باهوکلات» بیشترین بارش‌ها به ترتیب از ایستگاه‌های پیشین سرباز با ۴۴.۸، سیرکان سراوان ۱۴ و شهر «راسک» ۱۱.۴ و میلی‌متر گزارش شده همچنین بارش‌های ۷ ایستگاه در جنوب شرق استان نیز ۱۰ میلی‌متر بوده است.

وی ادامه داد: در سال زراعی ۹۷- ۹۸ برای نخستین بار در پنج سال اخیر بارش سیستان و بلوچستان نرمال و بیش از نرمال شد و این در حالی است که سال زراعی ۹۶- ۹۷ دومین سال کم بارش سیستان و بلوچستان در نیم قرن اخیر رقم خورد.

حیدری با اشاره به اینکه در سال ۹۸ نیکشهر با ۳۳۳ میلی‌متر باران نخستین شهر پربارش استان شد، بیان کرد: این میزان بارندگی در ۱۱ سال اخیر بی‌سابقه بوده و دومین سال پر باران این شهرستان در ۱۹ سال اخیر به شمار می‌رود.

وی تصریح کرد: توصیه می‌شود در زمان فعالیت سامانه از رفتن به ارتفاعات به دلیل وزش باد شدید و احتمال برخورد صاعقه و اتراق در حاشیه و بستر رودخانه‌ها به جهت سیلاب‌های ناگهانی خودداری شود.

به طور متوسط ۳.۳ متر از آب‌های سطحی سیستان و بلوچستان در سال ۹۸ تبخیر شده است

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان به وضعیت میزان تبخیر آب در استان اشاره کرد و گفت: به طور متوسط ۳.۳ متر از آب‌های سطحی سیستان و بلوچستان در سال ۹۸ تبخیر شده است.

مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان افزود: زابل در ۱۰ سال اخیر دومین شهر کشور از نظر میزان تبخیر آب‌های سطحی بوده و همچنین زهک دیگر شهر شمال استان پارسال بیش‌از ۴ متر از آب‌های سطحی آن تبخیر شده است.

همانطور که بیان شد علاوه بر اینکه در زمان بارش باران و جاری شدن آن ازاین ظرفیت به درستی استفاده نمی‌شود پس از ذخیره سازی نیز میزان بسیاری از آن بر اثر تبخیر از بین می‌رود.

سیلاب ۴۰ میلیارد تومان خسارت به زیرساخت‌های قصرقند وارد کرد / ‏‬ قطع دوباره راه ارتباطی ۲۳ روستا

رحیم بخش پاک اندیش، فرماندار قصرقند در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: بارش‌های هفته گذشته در جنوب استان سیستان و بلوچستان بیش از ۴۰ میلیارد تومان به زیر ساخت‌های شهرستان قصرقند خسارت وارد کرده است.

وی با اشاره به اینکه بر اثر این سیلاب راه ارتباطی ۳۷ روستای قصرقند با مرکز این شهرستان و دیگر مناطق قطع شد، افزود: با توجه به اینکه راه ارتباطی این روستاها از بستر رودخانه «کاجو» می‌گذرد در اثر بارش باران و سیلاب راه ارتباطی آنها قطع می‌شود.

فرماندار قصرقند گفت: همچنین بر اثر بارندگی‌های روز گذشته ارتباط ۲۳ روستای بالادست رودخانه کاجو به مرکز این شهرستان بار دیگر بر اثر این سیلاب قطع شده است.

وی با اشاره به اینکه ۲۳ روستا در بالادست رودخانه «کاجو» و ۱۲ روستا در پایین دست این رودخانه قرار دارد، تصریح کرد: بسیاری از رودخانه‌های جنوب سیستان و بلوچستان رودخانه‌های فصلی هستند که هنگام بارندگی به خصوص بارندگی‌های ناشی از فعالیت سامانه مونسون هند در فصل تابستان طغیان می‌کنند.

بیشترین خسارت‌های سیلاب اخیر در حوزه راه روستایی، کشاورزی، معابر شهری و مسکن بوده است

پاک اندیش با اشاره به اینکه بیشترین خسارت‌های سیلاب اخیر در حوزه راه روستایی، کشاورزی، معابر شهری و مسکن بوده است، اظهار داشت: عملیات امدادرسانی به روستاهای درگیر سیلاب همچنان ادامه دارد.

وی با اشاره به اینکه فعالیت این سامانه بارش زا در ارتفاعات شمالی قصرقند موجب شد تا رودخانه کاجو برای بیست و نهمین بار در سال جاری سیلابی شود، ادامه داد: میزان بارندگی در روستای «میرچ» ۲۰ میلی متر اعلام شده است.

دو نفر در شهرستان راسک غرق شدند

سلیم کدخدا، فرماندار شهرستان راسک در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: متأسفانه در جریان سیلاب اخیر یک زوج به همراه کودک خود در هنگام عبور از بستر رودخانه بر اثر واژگونی خودرو غرق شدند.

وی با اشاره به اینکه در این حادثه با تلاش مردم محلی کودک نجات پیدا کرد، افزود: اما متأسفانه به دلیل طغیان رودخانه این زوج ابر اثر طغیان رودخانه «سیرین کور» جان خود را از دست دادند.

فرماندار راسک با اشاره به اینکه آخرین میزان بارندگی شهرستان راسک تاکنون در پیشین ۴۲ میلیمتر، جکیگور ۳۴ و راسک ۹ میلیمتر بوده است، ادامه داد: ددر حال حاضر سامانه بارشی مونسون در مناطق جنوبی و ساحلی سیستان و بلوچستان فعال است و موجب بارش باران و طغیان رودخانه‌های فصلی در این مناطق می‌شود.

در مجموع نکته‌ای که ما در این نوشتار قصد پرداختن به آن را داشتیم این بود که در استان سیستان و بلوچستان که جزو گرم و خشک‌ترین استان‌های کشور است چه در زمستان و چه در تابستان تقریباً با هر میزان بارشی متأسفانه شاهد بروز خسارت‌های مختلف جانی و مالی هستیم از همین رو به نظر می‌رسد باید برای این شرایط از سوی مسئولین امر چاره‌ای اندیشیده شود.