خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه - طاهر قلی‌زاده محمدی: قابلیت پیشرفت و رسیدن به موفقیت برای تمامی انسان‌ها وجود دارد و هر انسانی با هر ویژگی‌ای که داشته باشد این امکان را خواهد داشت تا به خوشبختی و موفقیت دست یابد؛ خوشبختی و موفقیتی که بر اساس میزان تلاش افراد متفاوت خواهد بود. هر کسی بتواند مهارتهای رسیدن به موفقیت را در زندگی فردی یا خانوادگی و اجتماعی آموخته و به کار گیرد بر اساس میزان تلاشی که خواهد داشت به درجات بهتری دست خواهد یافت؛ مطلبی که خداوند متعال از آن چنین تعبیر فرموده است: «وَ أَنْ لَیسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَی [نجم / ۳۹] و اینکه برای انسان بهره‌ای جز سعی و کوشش او نیست!»
در این آیه شریفه تعبیر به سعی شده که در اصل به معنی راه رفتن سریع است که به مرحله دویدن نرسیده باشد البته کلمه سعی غالباً به معنی تلاش و کوشش به کار میرود، چرا که به هنگام تلاش و کوشش در کارها انسان حرکات سریعی انجام می‌دهد، اما نکته قابل توجه این است که آیه به صورت مطلق آمده لذا در این مساله فرقی وجود ندارد آنچه برایش تلاش صورت می‌گیرد کار خیر باشد یا شرّ! بلکه هر آنچه باشد، بر اساس تاکید آیه شریفه، انسان نتیجه‌اش را خواهد دید .[۱]
افراد از چند دسته خارج نیستند، برخی افراد سعی می‌کنند هر روزشان بهتر از روز قبل باشد که این افراد با بالا بردن سطح مهارتهای اخلاقی و رفتاری، خمودی و یک نواختی را از زندگی خود دور کرده و هر روزشان بهتر از روزهای گذشته می‌باشد، یقیناً این دسته از افراد کسانی خواهند بود که می‌توان با توصیف «انسان موفق» از آنها یاد کرد کسانی که دچار خمودگی و رشد منفی نبوده و می‌دانند و می‌خواهند که موفق باشند و برای رسیدن به این موفقیت تلاش می‌کنند.
اما متأسفانه هستند کسانی که جهت رسیدن به پیروزی و موفقیت و دست یابی به کمالات رفتاری و معنوی تلاشی انجام نمی‌دهند و امروزشان با دیروز هیچ تفاوتی ندارد و یا از این دسته ناراحت کننده‌تر کسانی هستند که روز به روز وضعیتی بدتر را پیدا کرده و در مسیر سقوط رفتاری و اخلاقی به سر می‌برند که یقیناً این گونه افراد از اوج انسانیت و مقام شاخصی که برایشان در نظر گرفته شده بود هر روز دورتر شده و مشکلات زیادی را برای خود و یا خانواده و یا اطرافیان‌شان به وجود می‌آورند. افرادی که امام کاظم علیه السلام از آنها چنین یاد می‌فرماید: «مَنِ استَوی یَوماهُ فهُو مَغبونٌ، و مَن کانَ آخِرُ یَومَیهِ شَرَّهُما فهُو مَلعونٌ [۲] هر که دو روزش برابر باشد، مغبون است و هر که امروزش بدتر از دیروزش باشد ملعون (از رحمت حق به دور) است».
این پس‌رفت صورت نمی‌گیرد مگر به واسطه دور شدن از خلق و خوی انسانی و یا چیره شدن تصورات اشتباه بر فکر و روان فرد که البته این خود می‌تواند اسباب مختلفی داشته باشد. متأسفانه در تاریخ می‌توان یافت افرادی را که از جایگاه رفیعی در زندگی خانوادگی و یا اجتماعی برخوردار بودند اما در مرور زمان از مسیر اخلاق مداری و پاک دامنی فاصله گرفته و مشکلات متعددی را به وجود آوردند و البته کم هم نیستند افرادی که حالتی بالعکس داشته و علی رغم گذشته سیاهی که برای خود و اطرافیان‌شان درست کرده بودند روشی عقل مدارانه را انتخاب و پا در مسیر صحیح گذاشته و آنچه انجام داده بودند را اصلاح کردند.
اینها نیست مگر همان قدرت اختیاری که در وجود انسان نهادینه شده است و این امکان را برای او فراهم آورده که با انتخاب خود به سعادت برسد و یا راه نگون‌بختی را طی کند! چیزی که خداوند متعال از آن با این عبارت یاد می‌فرماید: «إِنَّا هَدَینَاهُ السَّبِیلَ إِمَّا شَاکِرًا وَ إِمَّا کَفُورًا [إنسان / ۳] ما راه را به او نشان دادیم، خواه شاکر باشد (و پذیرا گردد) یا ناسپاس!» و شاید شیخ اجل، سعدی شیرازی به همین آیه شریفه توجه داشته است که بیان داشت: «من آنچه شرط بلاغ است با تو می‌گویم. تو خواه از سخنم پند گیر و خواه ملال».
پی‌نوشت:
[۱] برگرفته شده از تفسیر نمونه، ج ۲۲، ص ۵۵۰
[۲] بحار الأنوار ج ۷۵ ص ۳۲۷ ح: ۵
نظر شما