مصائب حضور در جشنواره‌های جهانی در سایه بحران «دلار» و «کرونا»

محمدرضا میقانی نویسنده و تهیه‌کننده فیلم کوتاه «زرد خالدار» به کارگردانی باران سرمد که در جشنواره فیلم «لوکارنو» حضور دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این اثر گفت: این فیلم سال ۹۷ از جشنواره فیلم کوتاه تهران جایزه پیچینگ را گرفت که برای اولین بار بود این مسابقه در جشنواره برگزار می‌شد. ما در آنجا توانستیم با دریافت جایزه ۱۳۰۰ دلاری تولید را شروع کنیم به همین ترتیب اولین نمایش داخلی فیلم سال گذشته در جشنواره فیلم کوتاه تهران رقم خورد. پخش فیلم را هم از سال ۲۰۲۰ آغاز و «زرد خالدار» را به جشنواره برلین و کن ارسال کردیم که پذیرفته نشد اما در جشنواره «لوکارنو» انتخاب شد.

میقانی عنوان کرد: ما روی فیلمنامه «زرد خالدار» ۶ ماه کار کرده بودیم و پروسه خلاقانه‌ای برای آن طی شد. من فیلمنامه را نوشتم و خانم باران سرمد کارگردانی را بر عهده داشت که ایده اصلی فیلم هم از او بود یعنی دختری که آرزوی دیدن یک زرافه را دارد. ما روی این ایده کار کردیم و طبق همان، فیلمنامه را نوشتیم. در همین حین خانم سرمد روی استوری بردهای «زرد خالدار» کار و در لوکیشن‌های فیلم عکاسی می‌کرد.

پخش فیلم را خودمان آغاز کردیم و «زرد خالدار» را به جشنواره‌های اصلی فرستادیم اما به دلیل شرایط کرونا خیلی از جشنواره‌ها به ما ایمیل می‌دهند که رویدادشان لغو شده است و این برای ما کار را سخت می‌کند چون ما حق ورودی به جشنواره‌ها می‌پردازیم و وقتی این رویدادها کنسل می‌شوند، عملاً فیلمسازانی که در آن‌ها ثبت نام کرده‌اند ضرر مالی می‌کنند وی افزود: ارتباطی که بین فیلمنامه و فضای کارگردانی شکل گرفته بود باعث می‌شد این ایده به طور مرتب در یک مسیر خلاقانه حرکت کند. از سوی دیگر وقتی داشتیم روی این بخش‌ها کار می‌کردیم، فراخوان جشنواره فیلم کوتاه تهران و پیچینگ آن آمد. ما استوری بردهای خوبی داشتیم و فیلمنامه هم کامل شده بود، در همان زمان بخشی از عوامل به فیلم اضافه شده بودند و طراحی‌های لباس و انتخاب لوکیشن‌ها را بر اساس اوریگامی انجام داده بودیم تا به یک فرم بصری در کار برسیم. دلیل انتخاب‌ها بر اساس اوریگامی هم این بود که لوکیشن اصلی ما باغ کتاب بود و بیشترین طراحی این مکان هم بر مبنای اوریگامی است. ضمن اینکه شخصیت فیلم دارای وجوه مختلفی است. اوریگامی به کاغذهایی گفته می‌شود که تا می‌شود و سطوح مختلفی را می‌سازد. ما عروسک‌های فیلم را بر اساس همین تم ساختیم چون بخشی از این فیلم داستان دختری را روایت می‌کند که عروسک‌گردان است.

این نویسنده اظهار کرد: با توجه به اینکه پیچینگ جشنواره فیلم کوتاه تهران برای اولین بار بود که برگزار می‌شد، این موضوع خیلی تجربه نشده بود و ما سعی کردیم از طریق ویدوهایی که در اینترنت بود فرایند پیچینگ را یاد بگیریم. داوران پیچینگ بین‌المللی و از جشنواره ونیز، جشنواره کراکوف و… آمده بودند، خانم سرمد هم به زبان انگلیس پیچینگ را انجام داد و با توجه به اینکه من تهیه‌کننده و نویسنده بودم سعی کردم متریال را آماده کنم و فضا به گونه‌ای شامل قصه، معرفی بازیگر و کاراکتر و حتی فریم‌هایی که به فریم نهایی ما نزدیک بود، باشد. یعنی فضای فیلم تقریباً برای داوران مشخص و از آن استقبال شد.

وی با اشاره به حضورهای جشنواره‌ای این فیلم بیان کرد: امسال بعد از جشنواره برلین، جشنواره کن کاملاً کنسل شد و حتی اسامی فیلم‌های کوتاه هم اعلام نشد. جشنواره لوکارنو هم قرار بود برگزار نشود ولی در آخرین دقایق به ما ایمیل دادند که تصمیم بر برگزاری جشنواره گرفته‌اند به این ترتیب که افرادی که در سوییس بودند می‌توانستند در جشنواره حاضر شوند اما فیلمسازان کشورهای دیگر حضورشان به صورت آنلاین خواهد بود.

میقانی عنوان کرد: پخش فیلم را خودمان آغاز کردیم و «زرد خالدار» را به جشنواره‌های اصلی فرستادیم اما به دلیل شرایط کرونا خیلی از جشنواره‌ها به ما ایمیل می‌دهند که رویدادشان لغو شده است و این برای ما کار را سخت می‌کند چون ما حق ورودی به جشنواره‌ها می‌پردازیم و وقتی این رویدادها کنسل می‌شوند، عملاً فیلمسازانی که در آن‌ها ثبت نام کرده‌اند ضرر مالی می‌کنند. هر چند انجمن سینمای جوانان ایران حامی فیلم‌هاست اما هزینه پخش و ارسال فیلم‌ها بالاست، یعنی هر جشنواره‌ای برای ورودی خود حداقل ۵۰ دلار در نظر می‌گیرد که با وضعیت ارز ما، هزینه‌ها بالا می‌رود. با همه این شرایط ما در تلاشیم که «زرد خالدار» را به جشنواره‌هایی بفرستیم که مورد قبول اسکار هستند و حضور فیلم و برنده شدن در این جشنواره باعث بشود «زرد خالدار» به آکادمی اسکار معرفی شود.

این تهیه کننده در پایان توضیح داد: در طول برگزاری جشنواره لوکارنو برخی از پخش‌کنندگان به پخش فیلم تمایل نشان دادند و در حال مذاکره هستیم تا شاید بتوانیم با شرکت‌های خارجی همکاری کنیم و روند پخش ما بهتر شود. البته در لوکارنو همانطور که گفتم شرایطی فراهم نشد که ما در جشنواره حضور داشته باشیم. در لوکارنو خیلی از پخش‌کنندگان هرساله حضور دارند و اگر می‌توانستیم به جشنواره برویم امکان ارتباط بیشتر فراهم می‌شد و می‌توانستیم بیشتر برای آینده فیلممان برنامه‌ریزی کنیم ولی با همه اینها سعی کردیم از طریق صفحات مجازی با کمپانی‌ها و داورها ارتباط برقرار کنیم.