مرحوم موسویان تلاش می‌کرد مجموعه بانکی را با فقه آشنا کند

به گزارش خبرگزاری مهر، ویژه برنامه‌ی تلویزیونی «مصیر» کاری از گروه اجتماعی شبکه چهار سیما، با موضوع «زندگی و اندیشه مرحوم موسویان » روی آنتن رفت.این ویژه برنامه در پی درگذشت عالم فقید وفرزانه مرحوم حجت الاسلام والمسلمین سید عباس موسویان به میزبانی عطاالله بیگدلی پخش شد.

مهمان این قسمت از برنامه حجت الاسلام والمسلمین مجید رضایی، استاد حوزه و دانشگاه، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و بورس بود. وی در مورد آشنایی اش با مرحوم موسویان گفت: در سال ۶۰ به قم آمد و هر دو در یک مدرسه تحصیل می کردیم. در مقطع کارشناسی نیز باهم هم دوره بودیم. در دوره ی ارشد ایشان به شهید بهشتی رفت اما سعی می کردیم باهم مباحثه کردیم. و از سال ۷۵ که ایشان شروع به نوشتن جدی در حوزه اقتصادکردند همکاری ما گسترده شد و در زمینه بورس باهم فعالیت های بیشتری داشتیم. حدود ۴۰ سال بود که با هم دوست بودیم و از ایشان بهره بردم.

رضایی در مورد ویژگی های بارز شخصیتی ایشان ادامه داد: آقای موسویان همیشه یک جستجوگر بود و هیچ وقت نمی ایستاد و توقف نمی کرد. ایشان خیلی نوشتار و مقاله دارند. اگر کسی از ایشان اشکال می گرفت توجه نمیکردند که چه کسی گفته بلکه به حرف گوش می کردند و تامل می کردند. روحیه ی علمی ایشان فوق العاده بود. نسبت به علمش کبر نداشت. جلسات متعددی بود که من خسته می شدم ایشان اینقدر مطالب را توضیح می دادند تا دیگران بفهمند.

او در پاسخ به سوال بیگدلی که یک فرد حوزوی چه آورده ای برای بورس و بانک داری می تواند داشته باشد و اینکه آقای موسویان برای این نهاد ها چه کار کرد؟

او در پاسخ به این سوال گفت: بانک به شکل امروزی در دنیای غرب شکل گرفت و مسائل جدیدی با خودش به همراه اورد. بانک شخصیت حقوقی می گیرد. کار اصلی بانک این است که از ریز ترین واحدهای پول ، سیلابی به وجود می آورد و بانک این سیلاب را مسیر دهی می کند و تامین مالی می کند. در درون این نهاد چند امر صورت می گیرد. یکی اینکه ما یک پولی را درون بانک میگذاریم و وقتی این اتفاق می افتد قرار داد شکل می گیرد و این یک مسئله فقهی می شود. عقدی که اینجا بین ما و بانک شکل می گیرد یا بین دو شخصیت حقوقی قرارداد شکل میگیرد. بانک پول ها را میگیرد و براساس دستوراتش به افراد تسهیلات می دهد. و گاهی معاملاتی بین بانک ها صورت می گیرد و در نهایت بانک مرکزی که سیاستگزار تمام بانک هاست. در حوزه اقتصاد کلان نیز مسائل فقهی مطرح می شود که بانک مرکزی چه کاره است که با یک سیاست می تواند تورم را کم کند با یک سیاست تورم ایجاد کند. تک تک این مسائل بر میگردد به اینکه از نظر فقهی ایا درست است یا خیر. کار بانک مرکزی از همه سخت تر است و در حوزه حاکمیتی وارد می شود.یکی از مقالاتی که آقای موسویان ارائه کردند این بود که چگونه می توان با تغییر و تحول در سیستم بانکداری به عدالت رسید.

رضایی در پاسخ به این سوال که آقای موسویان در طی این سال ها در مورد اینکه مشکل بانکداری ما کجاست چه کرده اند و آیا نظریه ی خاصی در این مورد دارند، گفت: آقای موسویان در این حوزه تلاش کردند. برای مثال نمیتوان گفت پول کالای عمومی است و از طرفی کاملا خصوصی نیست. این از نظر مسائل فقهی یک مسئله است و سپس باید به سمت قانونی شدن برود که به سمت مجلس می رود. فقه در برخی از اینها می تواند حضور جدی داشته باشد و بتواند مبانی فقهی را حل کند و تبدیل به قانون بشود. آقای موسویان همیشه تلاش می کرد ایرادات را حل کند و می گفت ما باید در صحنه باشیم و تلاش کنیم. ایشان تلاش کرد مجموعه بانکی را با فقه آشنا کند و آموزش دهد. او تلاش می کرد عملیات بانک ها بهتر صورت بگیرد و صوری نباشد و مدیران را آموزش می داد.

او در ادامه گفت: یکی از کارهای خوبی که ایشان درزمینه بورس انجام دادند این بود که ایشان تمام دانشجویان شان را به کار می گرفت تا از مباحث فقهی کمک بگیرند سپس از حقوقدان ها می پرسیدند و از مهندسین مالی نیز استفاده می کردند و علما هم نظر می دادند. این ها باعث شد ابزار های خوبی برای سازمان بورس ایجاد شود و خود سازمان بورس مدعی است که اگر این ابزار نبود ما نمی توانستیم اینقدر کارمان را گسترش دهیم.

رضایی در ادامه در پاسخ به این سوال مجری که بعد از آقای موسویان ما چه مسیری پیش رو داریم؟ گفت: شاگردان بسیار باارزشی ایشان تربیت کردند که برخی ها در حال حاضر استاد شده اند. و در این زمینه ها رشد کرده اند. باید کار را از مرحله ی نظریه تا اجرا بررسی کنیم و این فرصت را انقلاب در اختیار ما گذاشت و اقای موسویان از این فرصت استفاده کرد و این فرصت برای همه هست ، هرکس می تواند با جهاد کند و وارد این حوزه شود و فعالیت کند. با این تلاش هایی که آقای موسویان کردند باید از مرحله ی نظریه تا اجرا پیش ببریم نمیتوان فقط نظریه داد. یکسری کارها ایشان شروع کردند اما ناتمام ماند موسسات و افراد باید تلاش کنند اینها را تمام کنند.

رضایی در مورد آخرین دیداری که باهم داشتند گفت: حدود یک ماه پیش با ایشان از سازمان بورس به قم برمیگشتیم. و ایشان کمی ناخوش بودند. و در نهایت ایشان بعد از چند هفته از دنیا رفتند.

در بخش های دیگر برنامه قسمتی از سخنرانی های ایشان، مراسم یادبود ایشان و ... پخش شد.

برنامه ی تلویزیونی مصیر با هدف بررسی آرا واندیشه های متفکران مسلمان به تهیه کنندگی کاوه امیری جاوید و پژوهشگری هدی محمدی، یکشنبه شب ها ساعت ۲۱ بر روی آنتن شبکه چهار می رود.