به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت پژوهشی بسیج اساتید تهران بزرگ، نشست مجازی با عنوان «وبینار تجارب شبکه‌سازی حوزه دفاع با دانشگاهها؛ درس‌هایی برای همکاری صنعت و دانشگاه» با حضور اساتید و مدیران بخش دفاع با هدف شناسایی آسیب‌ها و پیشنهاد راهکارهای توسعه ارتباط دانشگاه، بخش دفاع و صنعت توسط یسیج اساتید دانشگاه علم‌وصنعت ایران برگزار شد.
در این جلسه دکتر حسین قدیانی مشاور در امور راهبردی و انتقال تکنولوژی و امور علم و فناوری فرمانده کل سپاه، دکتر محمدحسین کشاورز استاد تمام دانشگاه مالک اشتر و جزء دانشمندان یک درصد و فعال در پروژه‌های صنعتی و دفاعی، دکتر روح الله طالبی عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک و دکتر امیر ذاکری عضو هیئت علمی دانشگاه علم‌وصنعت و مسئول بسیج دانشکده مهندسی پیشرفت، به بحث و تبادل نظر در خصوص موضوع جلسه پرداختند.
در ابتدای جلسه ضمن پرداختن به توفیقات صنایع دفاعی در کشور به عنوان یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی، تاریخچه‌ای از نحوه رشد و توسعه صنایع دفاعی ارائه شد و حاضرین جلسه در مورد توفیقات حوزه صنایع دفاع در همکاری با دانشگاهها و الگوهای موفق تجربه شده در این خصوص به ارائه نظرات و تجربیات خود پرداختند.
نقطه عطف همکاری صنعت دفاعی کشور با دانشگاهها
در این بخش اشاره شد که نقطه عطف پیشرفت‌های دفاعی کشور و همکاری صنعت دفاعی و دانشگاهها به سال‌های دهه ۸۰ و اوج‌گیری تهدیدات نظامی دشمن بازمی‌گردد که در پی بازنگری و اصلاح دکترین دفاعی کشور، نهادهای دفاعی با هدف دستیابی به دکترین جدید دفاعی مبتنی بر دفاع ناهمتراز به ارتباط‌گیری هدفمند با دانشگاهها پرداختند.
الگوی پیاده شده در این دوره در مرحله اول، استخراج نظام مسائل مبتنی بر اولویتهای دفاعی کشور و در مرحله دوم، شناسایی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های متناسب دانشگاه‌های کشور بوده است. در این دوره شناسایی صورت مسئله‌های کلیدی صنایع دفاعی به عنوان مهم‌ترین و پیچیده‌ترین فعالیت موردنیاز برای ایجاد ارتباطی پایدار و هدفمند بین دانشگاه و صنعت دفاعی مورد توجه قرار گرفت. در واقع «احصاء مسائل و اولویتهای کلیدی» و «شناسایی ظرفیت‌های بالقوه دانشگاهها» همواره در ارتباطات دانشگاه و صنعت اهمیت ویژه دارد.
در ادامه با تأکید بر توصیه‌های رهبر انقلاب مبنی بر لزوم توجه به تحقیق و پژوهش در مسیر پیشرفت کشور و استفاده از ظرفیت جوانان مستعد و نخبگان دانشگاهی برای تسریع این مسیر، ضمن مروری بر تجربه کشورهای پیشرفته در خصوص همکاری دانشگاه‌های برتر با صنایع دفاعی و توسعه زیرساخت‌های آزمایشگاهی و تحقیقاتی با بودجه‌های نظامی، تجربه همکاری صنایع دفاعی با دانشگاه‌های برتر کشور در بستر تحریم‌های بین‌المللی، تجربه موفقی برای الگوگیری سایر صنایع کشور دانسته شد.
همچنین ضرورت ایجاد نگاه بلندمدت در سرمایه‌گذاری‌های صنعت در پژوهش‌های دانشگاهی به عنوان یکی از الزامات شکل‌گیری پایدار این ارتباط مطرح شد.
سازوکارهای ارتقا نقش‌آفرینی اساتید دانشگاه در توسعه صنعت دفاعی
در بخش دوم جلسه به سازوکارهای ارتقا نقش‌آفرینی اساتید دانشگاه در توسعه صنعت دفاعی و الزامات به‌کارگیری سرریزهای دانش دفاعی در سایر حوزه‌های صنعتی کشور پرداخته شد. در این خصوص طراحی سازوکارهایی برای تأمین مالی دانشگاه از طریق پروژه‌های صنعتی و کاهش وابستگی‌های مالی دانشگاهها به بودجه‌های دولتی و از سوی دیگر ماموریت محور شدن دانشگاهها و مراجعه وسیع صنایع به دانشگاه‌های قطب در هر حوزه از جمله راهکارهایی بود که بر اجرای آن تأکید شد.
راهکار مشخص دیگری که در این راستا پیشنهاد شد حمایت صنایع دفاعی از تجهیز آزمایشگاه‌های تحقیقاتی اساتید دانشگاهها در قالب پروژه‌های همکاری بود که در ادامه می‌توانند به عنوان آزمایشگاه‌های همکار صنعت هم به صنایع دفاعی خدمات ارائه دهند و هم در سایر پروژه‌های صنعتی مورد استفاده قرار گیرند. در این الگو با هدفمند کردن هزینه‌های تحقیقاتی دفاعی هم زیرساخت‌های پژوهشی دانشگاهها ارتقا می‌یابد و هم از تجهیزات گران‌قیمت آزمایشگاهی استفاده بیشتری صورت می‌گیرد.
همچنین ایجاد صندوق‌های مشترک تحقیقاتی بین دانشگاهها و صنعت دفاعی نیز به عنوان راهکاری برای ارتقای همکاری و توسعه روابط پیشنهاد شد.
همچنین بازنگری در آیین‌نامه‌های همکاری سازمان‌یافته تحقیقات صنعتی و موسسات پژوهشی صنایع دفاعی در حوزه‌های آموزشی، روابط بین‌الملل هدفمند، همسوکردن رساله‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری با نیازهای صنایع دفاعی و هدفمند کردن امریه‌های سربازی و پروژه‌های کسری خدمت به عنوان راهکارهای پیشنهادی تکمیلی مطرح شد.
در این میان یکی از اساتید طرح‌های کسر خدمت نخبگان در حین تحصیل را مانع تمرکز دانشجویان تحصیلات تکمیلی بر پایان نامه خود قلمداد کرده و خواستار بازبینی این روال شد.
آسیب‌شناسی ارتباط‌گیری نهادهای دفاعی کشور با عموم دانشگاهها
آسیب‌شناسی ارتباط‌گیری نهادهای دفاعی کشور با عموم دانشگاهها از طریق سه دانشگاه دفاعی رسمی موضوع دیگری بود که حاضران در نشست در خصوص آن به بحث و تبادل‌نظر پرداختند و بر لزوم ارتقای سازوکارهای طراحی شده به منظور ایفای صحیح نقش هاب (کانون) و توزیع پروژه‌های بزرگ ملی در قالب پروژه‌های تحقیقاتی شکسته شده به مسائل قابل واگذاری به عموم متخصصین دانشگاهی تاکید شد.
دانشگاه‌های کانونی برای ایفای نقش مدیریت تحقیقات، نیاز به ارتقای دانش خود در زمینه مدیریت پروژه‌های ملی، تخصص محوری، ایجاد روال‌های شفاف و چابک و در نهایت مراقبت از عدم تبدیل شدن به واسطه‌های کندکننده و بدون ارزش افزوده دارند. این نوع شکستن پروژه‌های کلان به مسائل قابل واگذاری، به حل مسئله محرمانگی پروژه‌های دفاعی کمک خواهد کرد و خودبه خود امکان استفاده از ظرفیت بسیار وسیعی از اساتید و دانشجویان سطح کشور را به مجموعه های دفاعی خواهد داد.
همچنین با توجه به این‌که حل مسائل و پروژه‌های دفاعی به تخصص‌های متنوع و همچنین علوم بین‌رشته‌ای نیاز دارد، لازم است سازوکارهای موجود و پارادایم کنونی مدیریت پروژه‌ها با این نگاه اصلاح شود و تشکیل هسته‌های علمی چند تخصصی متشکل از اساتید و پژوهشگران با تخصص‌های مختلف به عنوان راهکار پیشنهادی مطرح شد.
در پایان نیز به اهمیت توجه به سه گانه دانشگاه، صنعت و بازار برای اثربخشی ارتباط دانشگاه و صنعت اشاره شد.
همچنین نقش میانجی بسیج اساتید دانشگاهها برای برقراری ارتباط هدفمند اساتید جوان و علاقمند به همکاری با صنایع دفاعی مورد تأکید قرار گرفت. در این راستا بسیج اساتید دانشگاهها می‌توانند به عنوان پل ارتباطی با صنعت دفاعی با تشکیل تیم‌های چندتخصصه و پایگاه‌هایی از توانمندی‌ها و قابلیت‌های اساتید و ارائه آن به نهادهای دفاعی، زیرساخت‌های لازم برای نقش‌آفرینی بیشتر اساتید دانشگاهها در حل مسائل دفاعی کشور را فراهم کنند.
نظر شما