به گزارش مهر، صنایع در تمام دوران دفاع مقدس دوشادوش رزمندگان جهاد و تلاش کردند و اگر اغراق نکرده باشیم میتوانیم بگوییم استان مرکزی و خصوصاً شهر اراک قرارگاه صنعتی دفاع مقدس بوده است. قرارگاهی که با حضور کارخانجات مختلف نیازهای استراتژیک جبهه و جنگ را تأمین میکرد.
حالا این بازوان صنعتی جنگ زمینگیر شدهاند؛ نه در زمان جنگ و نه با تیر خصم دشمن که بلکه با گذشت نزدیک به سه دهه و با سو مدیریت داخلی. بمبارانهای زیاد، مشکلات مالی و ارزی، کمبود امکانات و ضعف دانش و تخصص، هیچکدام چرخ این صنایع را متوقف نکرد اما پس از روزهایی درخشان و شکستن رکوردهایی بزرگ حالا نفسشان به شماره افتاده است.
یکی از این کارخانجات بزرگ هپکو است. هپکویی که یار وفادار روزهای جنگ بود. درد امروز و درخشندگی دیروز را باید کسی شرح دهد که هر دو روی این سکه را دیده است. با علی اصغر شهبازی، یکی از مدیران روزهای جنگ هپکو به گفتگو نشستیم. در ادامه مشروح این گفتگو را میخوانید:
آقای شهبازی از سابقهی خودتان برایمان بگویید. چند سال در هپکو خدمت کردید؟ در حال حاضر مشغول چه فعالیتی هستید؟
بنده پیش از انقلاب و در سال ۵۴ وارد کارخانه هپکو شدم و تا پایان سال ۸۳ مشغول خدمت بودم. بعد از انقلاب اسلامی مدیریت شورای اسلامی کار را برعهده داشتم و پس از انقلاب عمده وظایف بر عهده شورای اسلامی کار بود. سال ۱۳۵۹ به سمت ریاست هیئت مدیره انتخاب شدم و چند سالی را به عنوان مدیر کارخانه و مدیر امور مالی مشغول به خدمت بودم. الان هم بازرس ویژه خانهکارگر هستم و معضلات کارگری کل کشور مانند هپکو، آذر آب و هفت تپه را پیگیری میکنم.
در سالهای دفاع مقدس هپکو چه نقشی را ایفا کرد؟ چه تجهیزات و ماشین آلاتی را روانه جبههها میکرد؟
با توجه به اهدافی که هپکو بر اساس آن تأسیس شده بود، انتظار میرفت هپکو نقش مهمی در جنگ ایفا کند و همین هم شد.
عقیده ما این بود که هر یک از ماشینآلات هپکو میتواند به اندازهی یک فانتوم در جنگ مؤثر واقع شود. موفقیت هپکو در این اهداف باعث شد هپکو بارها مورد حمله دشمن واقع شده و بارها ویران شود که همین امر باعث شهادت برخی از کارکنان شرکت شد.
نکتهای که حائز اهمیت است این است که بعد از هر حمله، به دلیل نبود امکانات، ما سازههای آسیبدیده را تعمیر کرده و مجدد سالن تولید را تجهیز میکردیم به نحوی که حتی یک روز هم کارخانه تعطیل نمیشد.
ما از دو طریق به جبههها کمک میکردیم. یکی آنکه در جبههها مستقیماً از محصولات هپکو جهت عملیاتهای خاکبرداری و خاکریزی استفاده میشد. دیگر آنکه ماشینها و تجهیزاتی که وجود نداشت و نیاز بود طراحی و ساخته شود تا مشکل و معضلی را حل بکند. من نمونههایی از آنها را برای شما ذکر میکنم.
شاسی توپ اورلیکن یکی از موارد مورد نیاز جبههها بود که در هپکو باز طراحی و تولید شد و در اختیار پدافند هوایی ارتش قرار گرفت.
مورد بعدی نیکوب بود. دستگاهی که بسیار عظیم است و نمونهای از آنکه ساخت فرانسه بود در هورالهویزه غنیمت گرفته شدهبود در هپکو مهندسی معکوس شد، به تولید رسید و در اختیار سپاه پاسداران قرار گرفت.
یکی دیگر از آنها، مشارکت هپکو در ساخت پلهای شناور بود که بر روی اروند رود تأسیس شد. این سه مورد برگی از دفتر بزرگ فعالیتهای هپکو طی سالهای جنگ بود.
کارکنان هپکو تا چه اندازه برای این پروژههای بزرگ ملی نگاه مادی داشتند؟
هپکو مقیاس کوچکی از جبهههای جنگ بود. همان نگاه جهادی و بسیجی موجود در جبههها، عیناً در هپکو هم وجود داشت. میزان دریافتی مدیر و کارگر تفاوت چندانی نداشت و اغلب یکسان بود. رابطهی کارگران با مدیران رابطهی سرباز و فرمانده بود. کارگران وقتی میدیدند مدیرانشان شبانهروزی تلاش میکنند، شور و شوق بیشتری برای کار پیدا میکردند. گاهی پیش میآمد که برای پروژههای محرمانه حتی قراردادی هم نوشته نمیشد و اصلاً صحبتی در مورد قیمت نبود.
شما مدیر دوران سخت و درخشان هپکو هستید. وقتی طی سالهای اخیر وضعیت هپکو را میدیدید چه احساسی داشتید؟
من هر روز برای هپکو اشک ریختم و درد کشیدم. چرا که هپکو در جنگ نظامی یاور کشورش بوده اما حالا و در جنگ اقتصادی زخمیِ تیر مدیریت داخلی است و زمینگیر شده است.
آیا میتوانیم به آینده هپکو امیدوار باشیم؟
به این سوال نمیتوان به صورت قطعی پاسخ داد. اگر با روال قبل، واگذاری بدون اهلیت ادامه پیدا کند، دولت حمابت نکند و بازاری را برای هپکو فراهم نکند قطعاً آینده روشنی متصور نخواهیم بود. مواردی را هم که عرض کردم در صورتی میتوانند منجر به جان گرفتن دوبارهی هپکو شوند که با هم اتفاق بیفتند وگرنه هیچیک از این مسائل به تنهایی ناجی هپکو نخواهند بود.
این هم یک امر شدنی است چرا که خود ما هم پس از انقلاب در شرایط بدی هپکو را تحویل گرفتیم، در سالهای جنگ به شکوفایی رسید و هپکو پس از جنگ تا پیش از واگذاری همچنان در آسمان صنعت کشور میدرخشید. اگر آن نگاه دلسوزانه و جهادی بار دیگر بر هپکو حاکم شود قطعاً هپکو به جایگاه اصلی خودش بازخواهد گشت.
نظر شما