به گزارش خبرگزاری مهر، سلسله نشست‌های علمی ترویج کتابخوانی در روستاها و مناطق عشایری کشور با عنوان راه آبادی با همکاری نهاد کتابخانه های عمومی و انجمن ارتقای علمی آغاز شد.
نخستین نشست این برنامه با موضوع «روستاها و همدلی دانایی محور» ۱۵ مهرماه همزمان با روز ملی عشایر و روستاها در پلتفرم اسکای روم اداره کل کتابخانه های عمومی استان فارس برگزار شد. جعفر توزنده جانی، نویسنده برجسته ادبیات کودک و نوجوان؛ اعضای هیأت مدیره انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی کشور، مدیران‌کل کتابخانه های عمومی استان‌های اردبیل، همدان و فارس، اساتید دانشگاه‌های خوزستان، اصفهان و تربیت مدرس و کتابداران کتابخانه های عمومی از سراسر کشور مهمانان این نشست بودند.
روح الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه های عمومی استان فارس در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه برنامه ریزی برای ارتقای سطح فرهنگی روستاها و مناطق عشایری ضروری است، عنوان کرد: علیرغم اینکه ۲۶ درصد مردم کشور را جامعه روستایی تشکیل می‌دهد، هنوز زیرساخت‌های فرهنگی در روستاها وجود ندارد و مردم روستاها و عشایر از دسترسی به خدمات فرهنگی و کتابخوانی محروم هستند.
وی با اشاره به اینکه سال‌های گذشته برنامه‌های گوناگونی در حوزه کتابخوانی روستایی برگزار شده است، عنوان کرد: هنوز در ابتدای راه ایستاده ایم و توسعه فرهنگی روستاها به برنامه ریزی های گسترده نیاز دارد.
منوچهری با توجه به اهمیت توسعه کتابخوانی در مناطق روستایی، کارگروه توسعه روستایی در انجمن علمی ارتقای کتابخانه های عمومی کشور راه اندازی شده است، افزود: نشست‌های «راه آبادی» نیز از جمله برنامه‌های این کارگروه است.
منوچهری با اشاره به اینکه این نشست‌ها هر دو هفته به میزبانی کتابخانه های عمومی فارس برگزار می‌شود، گفت: هر نشست به موضوع خاصی اختصاص دارد و در این نشست‌ها از مسئولان کشور، اساتید دانشگاه، نویسندگان و فعالان ادبیات کودک و نوجوان، مجریان روستاهای برگزیده و تجربیات کتابداران مناطق روستایی استفاده خواهیم کرد.
روستاهای برگزیده در جشنواره دوستدار کتاب تسهیلات ویژه می‌گیرند
مدیرکل فرهنگی و اجتماعی معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری در این نشست با اشاره به اینکه روستاها کانون تولید و ارزش آفرینی هستند، گفت: در معاونت توسعه ریاست جمهوری سعی بر این است که اساتید و مسئولان و برنامه ریزان را به سمت روستاها ببریم تا هم ظرفیت‌ها و هم مشکلات و نیازها شناسایی و بررسی شوند.
رضا برزگر با بیان اینکه باید ارتباط دو طرفه بین روستاها و مسئولان و خدمتگزاران برگزار شود، گفت: بر این اساس روز ۱۵ مهرماه، روز روستا و عشایر نامگذاری شد و هر سال در این روز برنامه‌هایی با حضور رئیس جمهور در سطح ملی برگزار می‌شود و نیازهای ساکنان روستاها مورد بررسی قرار گرفت.
وی اضافه کرد: معاونت توسعه ریاست جمهوری به حوزه ترویج مطالعه در روستاها ورود کرده و برای جلوگیری از موازی کاری و سامان دهی امکانات، طرحی را در کمیسیون فرهنگی به عنوان بسته فرهنگی روستا تصویب و ابلاغ کرده است.
مدیرکل فرهنگی و اجتماعی معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری گفت: این قدم نوید بخشی است تا با همکاری دستگاه‌ها و مردم روستاها در حوزه فرهنگ کارهای ارزشمندی انجام دهیم.
برزگر تصریح کرد: دستگاه‌های اجرایی را موظف کردیم تا امکانات خود را در راستای توسعه فرهنگی روستاها به کار گیرند؛ این در حالی است که جامعه روستایی بیش از ۲۶ درصد جمعیت فعال سخت کوش و تولید کننده را به خود اختصاص داده است.
مدیرکل فرهنگی و اجتماعی معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری با اشاره به اینکه روستاهای برگزیده در جشنواره دوستدار کتاب تسهیلات ویژه می‌گیرند، گفت: تفاهم نامه چهارجانبه با همکاری وزارت کشور، ریاست جمهوری، صندوق کارآفرینی امید و وزارت ارشاد منعقد شده تا به صورت پایلوت به ۵۰ روستا که در سال‌های گذشته برگزیده شدند، تسهیلات ویژه برای ایجاد مراکز چند منظوره با محوریت فرهنگ و برای ترویج فرهنگ اختصاص یابد.
بزرگر با بیان اینکه در روستاها شورای فرهنگی تشکیل شده است، گفت: هدف از تشکیل این شورا برنامه محور کردن فعالیت‌های فرهنگی و بهره مندی از عناصر بومی، تجارب موجود و محیط روستا است. این شورا شامل افراد تأثیرگذار در روستا است.
به گفته وی اگر اقدامات اساسی در روستاها شکل بگیرد با بهره گیری از ظرفیت‌های موجود که ناشناخته است، تحولی عظیم در حوزه فرهنگ روستاها رخ خواهد داد.
زهره میرحسینی، استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد تهران شمال در این نشست گفت: همدلی خیلی مهم است و در این دوران کرونا این بحث را بهتر از هر زمانی دیگر می‌توان فهمید. جاهایی که همدلی بیشتر است آمار مرگ و میر به شدت کاهش می‌یابد. توسعه روستاها با همدلی امکان پذیر است.
وی با اشاره به اینکه کتابخانه به عنوان مرکز یادگیری محلی شناخته می‌شود، افزود: باید بررسی شود که امکانات روستاها در چه حدی است؛ از هر موقعیتی در روستاها برای ایجاد کتابخانه استفاده کرد و کتابخانه هایی ایجاد کرد تا مرکزی برای یادگیری محلی باشد.
میرحسینی گفت: کتابخانه ها در جوامع روستایی، مرکزی برای حل مشکلات مردم در حوزه‌های کار و تجارت، سلامت و بهداشت، اقتصاد خانواده و دیگر نیاز جوامع روستایی هستند. اگر کتابخانه را به عنوان مرکز تجمع در نظر بگیریم، در واقع می‌توانیم کارگاه‌های مهارت‌های زندگی را در آنجا برگزار کنیم. آموزش تصمیم گیری، مشاوره، کنترل خشم و استرس نیاز به مطالعه و بحث گروهی دارد. کتابخانه می‌تواند فرصتی برای یادگیری این مهارت‌های زندگی باشد.
عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد تهران شمال با تأکید بر اینکه در کتابخانه های روستایی باید کتاب‌های مهارت آموزی باشد تا نیازهای مردم را برطرف کند، اضافه کرد: در روستاهای ما هنوز بیکاری، فقر، اعتیاد و مشکلات دیگری وجود دارد و این مشکلات باید با کمک کتابخانه ها حل شود.
وی اضافه کرد: کتابخانه باید برای روستا تولید محتوا کند. کتابخانه می‌تواند دانش نهان روستا را به دانش آشکار تبدیل کنند و آنها را به اشتراک بگذارد.
زهره میرحسینی اضافه کرد: کتابخانه های روستایی رکن توسعه پایدار هستند؛ مقوله‌هایی همچون حفاظت محیط زیست، ارتقای عدالت اجتماعی، ایجاد بازار و اقتصاد و سلامت خانواده و مهارت آموزی در کتابخانه ها انجام می‌شود. یادگیری زمانی اتفاق می‌افتد که رفتار ما تغییر کند تا همدیگر را دوست بداریم و به هم یاری برسانیم.
دریا به قصه‌های شما گوش می‌دهد
عبدالعظیم بهار، کتابدار روستای رمین از شهرستان چابهار استان سیستان و بلوچستان در ادامه این نشست به ارائه تجربیات خود در ترویج کتابخوانی پرداخت و گفت: روستای رمین در نخستین دوره جشنواره به عنوان روستای برتر و در دومین سال به عنوان برگزیده برگزیدگان تقدیر شد.
این مروج کتابخوانی با اشاره به اینکه روستاهایی هستند که محصولات فرهنگی عرضه می‌کنند، گفت: تا قبل از سال ۹۳ بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی روستاها نمود نداشت. جشنواره عشایر و روستاهای دوستدار کتاب باعث دیده شدن فعالیت‌ها و رشد خلاقیت در روستاها شد و ما تازه دیدیم که روستاها چقدر جلو هستند و چه اقدامات ارزشمندی در روستاها انجام می‌شود.
بهار اظهار کرد: برترین طرح‌های ارسالی به جشنواره عشایر و روستاهای دوستدار کتاب تاکنون در قالب چند کتاب منتشر شده است؛ همچنین شبکه روستاهای دوستدار کتاب در کشور تشکیل شده که به عنوان زیرشاخه آن، شبکه دوستدار کتاب را به صورت بومی تشکیل دادیم. در چابهار در شبکه روستاها بیش از ۳۰ نفر فعالیت می‌کنند.
کتابدار روستای دوستدار کتاب رمین در ادامه با اشاره به فعالیت‌های ترویجی خود در روستا، گفت: کتابخانه روستا را از بخشی از خانه شخصی خودم و با ۵۰۰ جلد کتاب شروع کردم و از استقبال مردم از این کتابخانه کوچک شگفت زده شدم. خانه ما محل زندگی همه بچه‌های روستا شده بود.
عبدالعظیم بهار اضافه کرد: با کمک مسئولان و فعالان فرهنگی کتابخانه روستا را توسعه دادیم و طرح‌های ترویجی گوناگونی برگزار کردیم که از جمله طرح اردوهای کتابخوانی، سبد کتاب برای صیادان و ایجاد کتابخانه سیار با کمک مسئولان برای خدمات رسانی به روستاهای اطراف بود. اتفاق‌های خیلی خوبی در منطقه در حوزه کتابخوانی افتاده است و طرح‌های بسیاری داریم که در همین راستا کتابخانه های بومی در استان هرمزگان را نیز راه انداختیم.
رادیو آبادی در آب انبارهای تاریخی یزد می‌خواند
محسن کمالیان، مسئول طرح‌های ترویج کتابخوانی در روستای شمسی یزد و عضو اصلی مجمع عمومی شبکه روستاهای دوستدار کتاب کشور نیز در این نشست به ارائه برنامه‌های روستای دوستدار کتاب شمسی پرداخت.
وی با بیان اینکه روستای شمسی، برگزیده دوره دوم و برگزیده برگزیدگان سومین دوره جشنواره عشایر و روستاهای دوستدار کتاب کشور است، گفت: این روستا بافت تاریخی و آداب و رسوم منحصر به فردی دارد اما نکته مهم این روستا همدلی مردم در توسعه فرهنگی و کتابخوانی است.
به گفته کمالیان بعد از برگزیده شدن روستا در جشنواره به دلیل استمرار فعالیت‌ها و ایجاد طرح‌های خلاقیت، دورهمی های کتابخوانی مردم بیشتر شد و طرح‌های رادیو آبادی، اربعین بیداری و شب‌های شمسی از برنامه‌های ویژه کتابخوانی روستا است.
نظر شما