محمد حسین معماریان، کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: زمین یک منبع درآمدزایی برای دولت‌ها است به عنوان نمونه کشورهای چین و هند از زمین‌های در اختیار دولت‌هایشان درآمدزایی‌های بسیار خوبی برای خود کرده‌اند اما در ایران چگونه می‌توان از زمین درآمدزایی کرد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت سه مسئله باید کنار هم دیده شود اول از همه اینکه مردم مشکل مسکن دارند دوم اینکه زمین گران است و سوم اینکه دولت زمین‌های بسیاری دارد. اگر دولت به مردم زمین عرضه کند، هم مردم صاحب خانه می‌شوند و هم دولت کسب درآمد می‌کند.
وی ادامه داد: پیشنهادهای دیگر برای درآمدزایی دولت حداقل یک گروه ذینفع دارد اما در مولد سازی زمین‌های دولت، هم مسکن ارزان عرضه می‌شود، هم موجب رونق بازار مسکن می‌شود و هم اگر قیمت مسکن کاهش نیابد حداقل، عده‌ای خانه دار می‌شوند.
این کارشناس اقتصادی خاطر نشان کرد: مولدسازی زمین‌های دولت مانند تولید از معدود بازی‌های برد-برد است که هم مردم، هم بخش خصوصی و هم دولت از آن منتفع می‌شوند.
معماریان با تشریح ایده‌ای درباره مقاوم‌سازی زمین‌های دولت، گفت: دولت زمین‌هایی در داخل شهرها، نزدیک شهرها و خارج از شهرها دارد. زمین دولت در داخل شهرها بسیار کم تعداد است و بیشتر آنها ماهیت تجاری دارد مابقی نیز در طرح اقدام ملی مسکن و مسکن مهر در حال ساخته شدن است آن زمینی که در طرح مولدسازی زمین‌های دولت برای آن برنامه ریزی خواهد شد، زمین‌های متصل به شهر و زمین‌هایی که از شهر فاصله دارند و باید برای آنها شهر جدیدی احداث شود (مانند شهر جدید پرند) است.
وی ادامه داد: در این ایده یک تسهیلگر که می‌تواند دولت، یکی از شرکت‌های تابعه یا یکی از بنیادها مانند بنیاد مسکن باشد یک نقشه شهری حرفه‌ای با کمک شرکت‌های مشاوره‌ای طراحی می‌کند. نقشه شهری باید بافت مسکونی، تجاری و اداری و حمل و نقل به یکی از میادین اصلی را در نظر بگیرد اگر فاصله آن از شهر زیاد باشد باید بیمارستان و سایر اماکن این چنینی را نیز پیش بینی کند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به چگونگی واگذاری عرصه‌های طرح، افزود: تسهیلگر، بخش‌های مختلف نقشه مانند مجوز ساخت هزار واحد مسکونی و یا ساخت بیمارستان را به مزایده می‌گذارد و بخش خصوصی مجوز ساخت آن‌را دریافت می‌کند در این طرح، دولت زمین را نمی‌فروشد بلکه بر اساس عقدی شبیه به عقد فعلی وقف، مالک زمین است ولی حق استفاده از عرصه آن واگذار می‌شود.
در مولدسازی زمین‌های دولت، مالکیت زمین در اختیار دولت می‌ماند
وی در پاسخ به این سوال که تفاوت وقف با حالت عادی فروش زمین چیست، گفت: در وقف، اصل زمین واگذار نمی‌شود بلکه مالکیت بنا یا عرصه و اعیان آن واگذار می‌شود. کسی که حق اعیان را می خرد سالانه مبلغ کمی را به عنوان مالیات پرداخت می‌کند و هر زمان که بخواهد واحد خود را واگذار کند باید موافقت صاحب عرصه را نیز اخذ کند. بدین ترتیب کسی نمی‌تواند بر اساس میل خود رفتار کند و به عنوان نمونه یک ساختمان صد طبقه بسازد چرا که حق مالکیت دولت در زمین، حفظ شده است.
معماریان بیان داشت: تسهیلگر باید زیر ساخت‌هایی که نمی‌تواند با مشارکت ایجاد کند مانند آب و برق و گاز را از محل منابع پروژه تأمین کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این طرح درآمدی پایدار برای دولت است یا خیر، گفت: اصل درآمدی که برای دولت ایجاد می‌شود، برای یک بار است اما اجاره سالانه، عوارض نقل و انتقال و عوارض ساخت، درآمدهایی است که به صورت پایدار نصیب دولت می‌شود.
معماریان در پاسخ به این سوال که فرق این طرح با مسکن مهر و طرح اقدام ملی مسکن چیست، گفت: در مسکن مهر هدف درآمدزایی نبود بلکه حمایت از اقشار ضعیف برای خانه دار شدن بود و در آن درآمدی نصیب دولت نمی‌شد اما در مولدسازی زمین‌های دولت، الگوی درآمدزایی حکمفرماست که از این درآمدزایی می‌توان برای خانه دار شدن اقشار ضعیف نیز حمایت کرد بنابراین این دو طرح اختلاف ماهیتی با یکدیگر دارند.
درآمد ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومانی از محل مولدسازی زمین‌ها
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: در پژوهش‌هایی که در سال گذشته انجام شد دو پهنه زمین در نزدیک شهر و یک پهنه در خارج از شهر تهران در نظر گرفته شد که اگر دولت برای مورد اول، متری ۲ میلیون تومان و برای مورد دوم، متری ۳ میلیون تومان عایدی داشته باشد در مجموع ۱۰ تا ۱۵ هزار میلیون تومان درآمد برای دولت خواهد داشت که اگر تمام این موارد را امسال دو برابر در نظر بگیریم حداقل ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان درآمد خواهد داشت.
نظر شما