نیازمند «فرمانده شهری» برای مقابله با حوادث شهری هستیم

به گزارش خبرگزاری مهر، سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در روز دوم سی و ششمین اجلاس رسمی شورای عالی استان‌ها با اشاره به سابقه طولانی پدافند غیرعامل به عنوان دفاعی از جنس غیرنظامی که می‌تواند برنامه توسعه کشور را امنیت‌افزا کند، اظهار داشت: امروزه در کشورهای مختلف مانند روسیه و آمریکا، ساختاری‌هایی با عملکرد مشابه سازمان پدافند غیرعامل وجود دارد که این سازمان‌ها موضوع دفاع غیرعامل در برابر تهدیدات انسان‌ساخت را پیگیری می‌کنند.

وی با بیان اینکه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ما متأسفانه با تأخیر ۲۵ ساله به موضوع پدافند غیرعامل پرداختیم و سرانجام در سال ۱۳۸۲ براساس تدبیر شخص مقام معظم رهبری این ساختار در کشور ایجاد شد، توضیح داد: هماهنگ‌سازی برنامه‌های توسعه کشور با رویکردهای دفاعی و یکپارچه سازی موضوع دفاع در بخش‌های کشوری و لشکری از جمله مأموریت‌های مهمی است که در سازمان پدافند غیرعامل کشور پیگیری می‌شود.

جلالی با بیان اینکه ما در کشور با سه پدیده در شهرهای کشور به طور جدی روبه‌رو هستیم، توضیح داد: ما پس از انقلاب اسلامی با مهاجرت شتابان از روستاها به شهرها روبه‌رو بودیم به طوری که شهرهای ما به صورت غیرمهندسی شده و خارج از کنترل توسعه یافت. این توسعه نامتوازن سبب شد تا شهرهای ما با انباشتی از آسیب‌پذیری‌ها و تراکم جمعیت در بافت شهری روبه‌رو شوند.

وی ادامه داد: پدیده دیگری که در شهرها با آن مواجهیم، تحولات اساسی در حوزه فناوری است که به زیرساخت‌های کشور ورود کرده است. در واقع ترکیبی از فناوری‌های مختلف مانند شهرهوشمند سبب شد تا در کنار قابلیت‌ها و تسهیل خدمات‌رسانی، خطر دسترسی و نفود به ویژه در حوزه سایبری موجب افزایش آسیب‌پذیری زیرساخت‌های شهری ما گردد.

هوشمندسازی شهری بدون رعایت الزامات، خسارت به‌بار می‌آورد

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه کارکرد مدل تهدیدات براساس مؤلفه‌های قدرت دشمن و نقاط ضعف (آسیب‌پذیری‌) ماست، تصریح کرد: از همین رو دسترسی به فناوری‌های نو در حوزه شهری، ترکیبی از فرصت و تهدید است که با وجود پیشرفت می‌تواند زمینه نفود و آسیب پذیری زیرساختهای حیاتی شهری ما فراهم کند. بنابراین افتادن در یک رقابت غیرمنطقی بر سر استفاده از تکنولوژی و هوشمندسازی شهری بدون در نظر گرفتن الزامات پدافند غیرعامل می‌تواند خسارتهایی به بار آورد.

جلالی با اشاره به اینکه سازمان پدافند غیرعامل کشور، دو رویکرد مهم را برای ایجاد یک ساختار دفاعی از جنبه غیرنظامی در شهرها، در دستور کار قرار داده است، گفت: رویکرد نخست، صیانت و حفاظت از مردم در برابر هر حادثه‌ای است که اتفاق می‌افتد. در این رویکرد ما می‌توانیم نخست با آموزش و سپس تمرین، این آمادگی را در مردم ایجاد کنیم که اگر تهدیدی اتفاق افتاد چه واکنشی باید از خود نشان دهند.

وی ادامه داد: نکته دیگر ایجاد زیرساخت برای حفاظت و صیانت از مردم در برابر تهدیدات مانند ایجاد فضای امن و پناهگاه‌ها در شهرهاست. ما در این زمینه توانستیم در شورای عالی پدافند غیرعامل، نظام صیانت از مردم در برابر تهدیدات را طراحی کرده و به تصویب برسانیم و از طریق و زارت کشور به استانداری‌ها و فرمانداری‌ها ابلاغ کنیم. این نظام در واقع چارچوبی است که در آن، مأموریت همه دستگاه‌ها مشخص شده است. در حال حاضر نیز آموزش و پیاده‌سازی این نظام را دنبال می‌کنیم.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه ما همچنین سند پدافند شهری را برای سامان‌بخشی به چگونگی دفاع از شهرها با رویکرد غیرعامل تدوین کرده‌ایم، توضیح داد: هدف این سند، کاهش آسیب‌پذیری شهرهای ما در برابر تهدیدات است تا با شناسایی تهدیدات، زیرساخت‌های لازم را برای مقابله با تهدیدات ایجاد و تقویت کنیم.

تجهیز شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر به تجهیزات مدرن مقابله با تهدیدات نوین

وی تصریح کرد: امروز مهمترین و اساسی‌ترین نکات در پدافند غیرعامل، حفظ تداوم کارکرد زیرساخت‌های حیاتی کشور است چون با زندگی مردم ارتباط مستقیم دارد. در این زمینه با توجه به اولویت، ما فعلاً بیش از ۵۰ شهر بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت را به تجهیزات مقابله با تهدیدات نوین (CBRNE)، تجهیز کردیم.

جلالی با بیان اینکه یکی از نکات کلیدی و حیاتی برای ما این است که از اندرکنش آسیب و تهدید مردم دچار آسیب نشود، تصریح کرد: در این زمینه نخستین نقطه آسیب‌پذیری، وجود برخی تأسیسات و زیرساخت‌های پرخطر در حریم شهرهاست که این اتفاق یا به علت توسعه بدون ضابطه شهرها رخ داده است یا به دلیل غفلت برخی متولیان. ولی در هر صورت باید این تأسیسات پرخطر از منظر ریسک ساماندهی شده و حتی المقدور از شهرها خارج شوند.

وی ادامه داد: در حال حاضر با وزارت صمت، به توافقاتی در زمینه الزامات و چارچوب‌های شهرک‌های صنعتی پر خطر رسیده‌ایم.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه ما برای مدیریت شهری نیازمند فرماندهی واحد هستیم، متذکر شد: اگرچه تعبیر مدیریت یکپارچه شهری نیز از سوی کارشناسان مطرح می‌شود اما ما معتقدیم برای اداره یک حادثه در یک شهر، باید از جایگاهی قوی‌تر از مدیریت استفاده کنیم که همان فرماندهی است. از همین رو ما در سند پدافند شهری، فرمانده واحد را برای مقابله با حوادث و تهدیدات در نظر گرفته ایم.

به گفته وی زیرساخت‌های حیاتی شهری نیز باید از یک مرکز واحد کنترل و فرماندهی شوند.

ساخت پلتفرم بومی شهرهوشمند در دستور کار سازمان پدافند غیرعامل کشور

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه برای هوشمندسازی شهرها ما مجموعه‌ای از الزامات را به کمک شرکت‌های دانش بنیان تهیه کرده‌ایم، توضیح داد: پلتفرم بومی شهر هوشمند نیز در حال آماده‌سازی است که امیدواریم تا اوایل سال آینده به نتیجه برسد که ما بتوانیم برای هوشمندسازی شهرهایمان از پلت فرم بومی استفاده کنیم تا فرصت نفوذ را برای دشمن به حداقل برسانیم.

جلالی با بیان اینکه شهرهایی که دارای زیرساخت‌های شیمیایی، بیولوژیک و پرتوی هستند نیازمند یک طرح پدافندی نوین می‌باشند، تصریح کرد: هر شهری باید طرح پاسخ اضطراری به حادثه داشته باشد و ما در چارچوب سند پدافند شهری چارچوب این طرح را آماده‌سازی و ارائه کرده ایم.

وی در پایان از شورای عالی استان‌ها خواست تا سند پدافند شهری را با نگاه ویژه مورد توجه قرار دهند تا با پیاده‌سازی آن در نهادهای متولی امور شهری، سطح امنیت، کیفیت زندگی و قابلیت دفاع شهرها ربه بهترین سطح ممکن ارتقا یابد.

تفاهمنامه همکاری میان سازمان پدافند غیرعامل کشور و شورای عالی استان‌ها امضا شد. این تفاهمنامه روز پنجشنبه در حاشیه سی و ششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان‌ها با حضور سردار دکتر غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیر عامل و علیرضا احمدی، رئیس شورای عالی استان‌ها امضا شد.

این تفاهمنامه با موضوع ایجاد بستر هماهنگی و همکاری میان سازمان پدافند غیرعامل کشور و شورای عالی استان‌ها در زمینه پیاده سازی نظام‌های اجرایی سند راهبردی پدافند شهری و سند صیانت از مردم در سطح دستگاه‌های اجرایی شهر از جمله شهرداری‌ها، صیانت و حفاظت از مردم در شرایط اضطراری، بحران ناشی از جنگ، تهدیدات و اقدامات غیر طبیعی، انسان ساخت و غیرمتعارف (تهدیدات نوین) تنظیم شده است.

مقابله با کرونا با رویکرد بهداشت محور و تقویت نظم اجتماعی

سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور همچنین در حاشیه سی و ششمین اجلاس شورای عالی استان‌ها در جمع خبرنگاران گفت: باتوجه به نقش قانونی و خوب شورای عالی استان‌ها که نماینده مردم در حوزه شهرها و روستاها هم هستند و وظایف و تکالیف قانونی که سازمان پدافند غیرعامل در حوزه پدافند شهری دارد و همچنین بر اساس اسناد ملی که در این زمینه وجود دارد تفاهمنامه ای تنظیم شد تا بتوانیم همکاری‌های لازم را انجام دهیم.

وی درخصوص آخرین وضعیت همه گیری بیماری کرونا توضیح داد: از آنجایی که تاکنون واکسن و داروی مشخصی برای این بیماری پیدا نشده است رویکرد اساسی ما به جای درمان محوری باید بهداشت محور و مبتنی بر آموزش مردم باشد.

سردار جلالی بیان داشت: ما نیاز داریم که جمعیت را ساکن کنیم و ترددها به حداقل ممکن برسد که این موضوع نیازمند مصوبات ستاد ملی کرونا است و قطعاً تمام ظرفیت‌های بهداشتی، درمانی و انتظامی نیروهای مسلح نیز در اختیار این ستاد برای اجرای مصوبات قرار دارد.