به گزارش خبرنگار مهر، کمبود بزرگ ورزش ایران از «مدیر مؤثر»، نبود تدبیر و برنامه‌ریزی مناسب برای تربیت آنها و البته تبعاتی که این ضعف در بٌعد بین‌الملل و در تقابلات صهیونیستی - سعودی برای ورزش دارد موضوعی بود که خبرگزاری مهر در گزارشی با عنوان «ورزشی که مدیران تأثیرگذار ندارد / جانشین پروری حلقه مفقوده» به آن پرداخت.
در این گزارش به این موضوع اشاره شد که پیش از این تربیت مدیران و در واقع همان جانشین پروری یکی از اهداف مورد توجه بود که به خاطر آن یک «آکادمی» ویژه هم راه اندازی شد اما تشکیل آن راه به جایی نبرد. بعد از آن سعید فائقی معاون سازمان تربیت بدنی وقت در گفتگویی با عنوان «نقش احمدی نژاد در کمبود مدیران تاثیرگذار ورزشی» این موضوع را تأیید و در مورد دلایل آن توضیح داد.
این مسئله یعنی «کمبود مدیران تأثیرگذار در ورزش» در گفتگوی تفصیلی با امیر حاج رضایی کارشناس و مفسر فوتبال و تحت عنوان «مدیر باید انشاء نویس باشد نه دیکته نویس / ورود سیاسیون به مدیریت ورزش لطمه زد» هم به چالش کشیده شد. وی با تاکید بر ضعف مدیریتی در ورزش و از جمله فوتبال، سیاست و ورود آن را از جمله عوامل تأثیرگذار در این زمینه عنوان کرد.
سید امیر حسینی هم این عقیده حاج رضایی را تایید می‌کند. دبیرکل پیشین کمیته ملی المپیک در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به ویژگی‌های مدیران ورزش که باعث عملکرد موفق و ماندگار آنها در گذشته‌های دور شد، در مورد آنچه به تدریج باعث کمرنگ شدن این مهم شد و همچنین راه کارهای پیشنهادی در این زمینه توضیح داد. وی از حسن غفوری فرد، محسن مهرعلیزاده، محمد علی آبادی، علی سعیدلو و محمد عباسی به عنوان مدیرانی که در دوره آنها توجه به موضوعات فرهنگی و آموزشی از جمله جانشین پروری و تربیت نیروی انسانی کمرنگ شد، یاد می‌کند.
جایگاه تجربه و دانش در مدیریت
معاون پیشین سازمان تربیت بدنی در ابتدای گفتگویش با خبرنگار مهر با بیان اینکه علم و هنر در برنامه ریزی، سازماندهی و ارتباطات در کنار هم باعث ایجاد «مدیریت» می‌شوند، گفت: علم و هنر با تجربه و کار ایجاد می‌شود. دانش تئوری هم یک امر لازم و ضروری در مهارت‌های مدیریتی به حساب می‌آید اما این فاکتور به تنهایی مدیرساز نخواهد شد.
ویژگی بارز مدیران در دهه اول انقلاب اسلامی
وی به ویژگی مدیران دهه اول انقلاب اشاره کرد و یادآور شد: در دهه اول انقلاب افرادی که وارد عرصه مدیریت می‌شدند، تجربه زیادی نداشتند اما ویژگی‌هایی داشتند که در عملکرد آنها بی تاثیر نبود. این مدیران «اخلاص در کار» داشتند و اینکه خدمت را امری عبادی در نظر می‌گرفتند. آنها خود را «وقف» کارشان می‌کردند و دیگر اینکه «ریسک پذیر» بودند و اینگونه با جیب خالی هم کار می‌کردند.
مدیرانی که نتیجه «جانشین پروری» شدند
حسینی که پیش از انقلاب اسلامی به عنوان یک معلم فعالیت داشت و بعد از انقلاب هم به واسطه فارغ التحصیلی در رشته تربیت بدنی این حرفه را دنبال کرد و به تدریج وارد عرصه مدیریت شد، تاکید دارد که آن زمان به بحث «جانشین پروری» اهمیت ویژه ای داده می‌شد.
وی در این زمینه با یادآوری اینکه زمانی نصرالله سجادی مدیر اداره کل تربیت بدنی آموزش و پرورش بود و خودش هم به عنوان معاون کنار او قرار داشت، خاطرنشان کرد: همان زمان برای «جانشین پروری» در این اداره کل اقداماتی انجام دادیم. تربیت شدن احمد درگاهی که ریاست سازمان تربیت بدنی وقت را عهده دار شد نتیجه همین نگرش بود. سید محمدحسین رضوی هم از کارشناسان اداره کل در آن زمان بود که به معاونت فرهنگی سازمان تربیت بدنی وقت رسید. در کل آن زمان از جهت مدیریتی تحولات بزرگی ایجاد شد.
دو اقدام موثر برای تربیت نیروی انسانی در ورزش
معاون پیشین سازمان تربیت بدنی وقت با یادآوری تشکیل «انستیتو ورزش» در این سازمان، تصریح کرد: راه اندازی این انستیتو به ریاست دکتر رضوی برای رسیدگی به خلا مدیریتی بود و بر همین اساس تربیت نیروی انسانی در آن با جدیت دنبال شد. خیلی از مدیران از همین انستیتو فارغ التحصیل شدند. همچنین در دهه ۶۰ هم برای برطرف شدن خیلی از نیازهای ورزش از جمله نیروی انسانی «دبیرستان های ورزش» تشکیل شد.
تاثیر منفی ورود سیاست به ورزش؛ سیاستمدارانی که باعث رکود شد
امیر حسینی در ادامه با یادآوری اینکه در دوره ریاست جمهوری مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی ریاست سازمان تربیت بدنی وقت به حسن غفوری فرد سپرده شد که یک سیاستمدار بود و اینگونه مدیریت ورزش از تخصصی گرایی به سیاسی سوق پیدا کرد، گفت: درست بعد از آمدن حسن غفوری فرد به ورزش و تبدیل مدیریت ورزش به مدیریت سیاسی، دبیرستان‌های ورزشی و اهدافی که برای آنها تعریف شده بود رو به رکود و تعطیلی رفت.
وی در همین زمینه به نقش و تاثیرگذاری محسن مهرعلیزاده به عنوان دیگر نیروی سیاسی که مدیریتش در ورزش بی تاثیر در رکود آموزش و تربیت نیروی انسانی نبود هم اشاره‌ای داشت. حسینی در این زمینه گفت: بعد از دوره غفوری فرد و با آمدن مصطفی هاشمی طبا، اهتمام به امر آموزش و تربیت مدیران ورزشی جدی تر شد. حتی با اجرای طرح توسعه آموزش و مدیریت ورزش، گام‌هایی در این زمینه برداشته شد. آن زمان من معاون فرهنگی سازمان تربیت بدنی وقت بودم. به خاطر دارم که بیش از ۱۱۳ هزار ساعت آموزش را سازماندهی کردیم اما در دهه ۸۰ و با آمدن محسن مهرعلیزاده به سازمان تربیت بدنی، امر آموزش مجدداً تعطیل شد چون فعالیت‌های معاونت فرهنگی و آموزش افت کرد.
علی آبادی، سعیدلو و عباسی هم توجهی به امر آموزش نداشتند
موسس فدراسیون بین المللی ورزش‌های زورخانه ای با یادآوری اینکه بعد از مهرعلیزاده مدیریت ورزش ایران به ترتیب به محمد علی آبادی، علی سعیدلو و محمد عباسی سپرده شد، خاطرنشان کرد: هر یک از این افراد هم به عنوان یک چهره غیر ورزشی مدیریت این حوزه را بر عهده گرفتند. در دوره علی آبادی، سعیدلو و عباسی هم مسئله فرهنگی و آموزشی ورزش که می‌توانست به تربیت نیروی انسانی کمک کند، به طور کامل کنار رفت.
تاثیر مجلسی‌ها در سیاسی شدن ورزش
این مدیر با سابقه در ورزش ایران در مجموع رد پای مجلس شورای اسلامی و نمایندگانش را در کمرنگ شدن توجه به تربیت نیروی انسانی برای مدیریت ورزش خیلی پُررنگ می‌داند چرا که می‌گوید آرای آنها باعث دور شدن ورزشی‌ها از مدیریت ورزش و روی کار آمدن سیاسیونی شد که به این مهم توجهی ندارند.
وی در این بخش از گفتگو با خبرنگار مهر تاکید کرد: برای انتخاب رئیس دستگاه ورزش در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، مجلس به حمید سجادی که گزینه پیشنهادی بود رای نداد. نصرالله سجادی هم گزینه پیشنهادی در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی بود که از مجلس رای مثبت نگرفت. در واقع نمایندگان مجلس با رای ندادن به متخصصین ورزش برای مدیریت آنها، باعث ادامه مدیریت سیاسیون در این عرصه شدند. افراد سیاسی هم مشکلات و نیازهای ورزش که تربیت نیروی انسانی و توجه به جانشین پروری یکی از مهمترین آنهاست را ندیدند و به همین دلیل امروز در این زمینه با خلا مواجه ایم.
مجلس در تربیت نیروی انسانیِ ورزش نقش اول را دارد
خبرنگار مهر در ادامه گفتگو با سید امیر حسینی «راهکاری پیشنهادی وی برای جانشین پروری و پُر کردن خلا مدیران تاثیرگذار» را جویا شد. وی در این زمینه نقش مجلس و نمایندگانش را بالاتر از همه عنوان کرد و گفت: مجلس قانون گذار است و مبنای تمام فعالیت‌ها هم قانون است. اگر مجلس به وظایف قانونی توجه داشت، نمایندگانش افراد باسابقه و برنامه محور را وارد ورزش می‌کردند، کسانی که به درد ورزش از جمله تربیت نیروهای انسانی اشراف لازم را دارند. مجلس در این زمینه مسئولیت اصلی را بر عهده دارد.
استانداردهای مدیریت باید بین المللی شود
رئیس پیشین فدراسیون هندبال تاکید کرد: بعد از تخصصی شدن مدیریت ورزش - با ورود مدیران ورزشی- و آغاز تربیت نیروی انسانی هم باید توجه داشت که این مهم با نگاه بین المللی انجام شود. تا زمانیکه استانداردهای مورد توجه در این زمینه در حد داخلی و گروهی و جناحی باشد، پیشرفت لازم حاصل نخواهد شد.
مدیران به فکر حفظ موقعیت نباشند
رئیس پیشین فدراسیون شمشیربازی روند تصمیم گیری مدیران را یکی دیگر از مشکلات عنوان کرد و یادآور شد: برخی مدیران جسارت لازم برای کار کردن را ندارند و فقط برای گذران و حفظ موقعیت خود کار می‌کنند در حالی که این فاکتور یعنی جسارت کاملاً تعیین کننده است. باید آن را داشت تا بتوان در زمینه‌های مختلف از جمله جانشین پروری گام‌های بزرگ برداشت.
لزوم توسعه تشکل‌های مردمی
دبیرکل پیشین کمیته ملی المپیک نگاه دولتی به ورزش را یکی دیگر از مسائل بازدارنده عنوان کرد و گفت: باید تشکل‌های مردمی در ورزش توسعه پیدا کنند. اتحادیه باشگاه‌ها، اتحادیه مدیران، اتحادیه داوران، اتحادیه ورزشکاران و.... شکل گرفته و هر یک توسعه پیدا کنند. بیش از دو دهه پیش در تدوین اساسنامه فدراسیون‌ها تاکید داشتیم که نمایندگان ورزشکاران، داوران و … باید از اتحادیه ویژه آنها انتخاب شوند چراکه این مسئله جنبه نظارتی دارد و به مدیریت هم کمک می‌کند.
کمیته ملی المپیک به موضوع آموزش اهتمام بیشتری داشته باشد
حسینی در پاسخ به این پرسش که «کمیته ملی المپیک و وزارت ورزش در تربیت مدیران چه نقشی می‌توانند داشته باشند؟» نیز تصریح کرد: ماموریت کمیته ملی المپیک توسعه و ترویج المپیزم است. این کمیته هم دوره‌هایی آموزشی برای ارتقای سطح مدیریت برگزار می‌کند که باید گسترده‌تر کند. در کل کمیته ملی المپیک باید به امر آموزش اهتمام بیشتری داشته باشد و در توسعه فعالیت‌های آموزشی، آموزش مدیران را جدی‌تر لحاظ کند.
وزارت ورزش مبنای انتخاب‌ها را «تخصص گرایی» قرار دهد
وی که ریاست فدراسیون شطرنج را هم در کارنامه دارد همچنین به تاثیر تصمیمات اتخاذ شده در وزارت ورزش اشاره کرد و گفت: مبنای تصمیمات در این وزارتخانه و برای تعیین مدیران باید شایسته سالاری و تخصصی‌گرایی باشد. افرادی مانند کیومرث هاشمی، علی رغبتی و محمد علیپور که امروز از نیروهای وزارتخانه به حساب می آیند از فارغ التحصیلان انستیتو ورزش هستند. وزارت ورزش باید از این دست افراد بهره بیشتری ببرد.
مدیر ورزشی باید لزوماً قهرمان ورزشی باشد؟
نایب رئیس پیشین کمیته ملی المپیک در پاسخ به این پرسش که «برخی مدیران امروز ورزش در گذشته جزو قهرمانان بودند. آیا لزومی به این کار در امر جانشین پروری است؟»، تاکید کرد: لزوماً نباید مدیران از میان قهرمانان انتخاب شوند اما اینکه مدیران از جنس ورزش باشند و کم و کاستی‌های این حوزه را بشناسند باعث می‌شود که زودتر و بهتر به نتیجه برسند.
تحصیلات لازم است اما.....
این مدیر با تجربه ورزش ایران همچنین در پاسخ به پرسش دیگری که در رابطه با تحصیلات و لزوم آن برای مدیران ورزشی مطرح شد، گفت: تحصیلات فاکتوری لازم است که به مدیر دیدگاه می‌دهد اما مهمتر از آن این است که فرد مهارت‌های مدیریتی و ارتباطی را آموزش ببیند. مدیری که اصول برنامه ریزی و بودجه را نداند قاعدتاً نمی‌تواند تاثیرگذار باشد.
ورزش به آدم خاص خود نیاز دارد
امیر حسینی در بخش پایانی گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در کل اینکه ورزش به آدم خاص خود نیاز دارد در حالی که در بسیاری از ادوار، افرادی که از کابینه دولت جامانده بودند را وارد ورزش می‌کردند و این پیامد مثبت نداشته و ندارد. البته استثناهایی هم داشته‌ایم مانند محسن صفایی فراهانی که مدیر غیر ورزشی اما موفق برای ورزش بود. مصطفی هاشمی طبا هم به عنوان یک مهندس وارد ورزش شد و با نگاه مهندسی خود، مدیریت کرد اما مهارت‌های آن را داشت. در کل اینکه برخورداری از «مهارت های مدیریتی» لازمه مدیریت است.
نظر شما