حمیدرضا مدقق روزنامه‌نگار و سردبیر علمی فرهنگی هنری شبکه تلویزیونی خبر، که در دوره‌های پیشین، دبیر جشنواره کتاب و رسانه بوده، در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برگزاری نوزدهمین دوره این‌جشنواره گفت: جشنواره کتاب و رسانه باید گسترش پیدا کرده، شهرستان‌ها را در بر گرفته و از مرکزگرا بودن دور شود. یعنی باید تمام خبرنگاران حوزه کتاب در سطح کشور و همه شهرستان‌ها را در آن دید.
وی افزود: این‌جشنواره نوزده دوره استمرار داشته و پایدار بود و این امر نقطه قوتش محسوب می‌شود. در گذشته، جشنواره‌هایی در سطح کشور با عنوان رسانه برگزار می‌شدند اما با وجود اینکه اهداف خوبی را دنبال می‌کردند، بیشتر از یک یا دو دوره دوام پیدا نکردند و تعدادشان هم کم نبود.
سردبیر علمی فرهنگی هنری شبکه خبر در ادامه گفت: در حوزه علم، فرهنگ و هنر فقط دو جشنواره کتاب و رسانه در حوزه فرهنگ و جشنواره نانو و رسانه در حوزه علم داریم که شاهد دوام آنها هستیم. جشنواره کتاب و رسانه به بررسی فعالیت‌های خبرنگاران تخصصی حوزه کتاب می‌پردازد. بنابراین باید به اهالی کتاب و رسانه تبریک گفت که توجهشان به حوزه کتاب باعث تداوم این جشنواره شده است. به‌نظرم هدف از برگزاری این جشنواره، صرفاً برگزار شدن یک جشنواره و اهدای جایزه به برگزیدگان نیست بلکه اهداف بلندمدت‌تری را دنبال می‌کند. در این‌جشنواره انتخاب داوران و دبیران به گونه‌ای است که فرایند انتخاب آثار و برگزیدگان به شکل تخصصی پیش می‌رود. در بعضی از دوره‌ها چهره‌های نام آشنایی همچون فریدن صدیقی، یونس شکرخواه و … در جشنواره حضور پر رنگ داشتند.
مدقق گفت: یک نکته مهم درباره «کتاب و رسانه» این است که آثار رادیو و تلویزیون در آن دیده شدند که این، اتفاق خوشایندی بود. در یکی دو دوره اخیر هم آثار فضای مجازی وارد چرخه داوری شدند که می‌توان این‌مساله را هم به فال نیک گرفت. به‌این‌ترتیب این‌جشنواره، به‌نوعی خودش را به روز کرده است.
مفهوم شهروندخبرنگار از حالت تخصصی‌اش خارج شده است
وی در ادامه این‌گفتگو، گفت: مفهوم شهروندخبرنگار یکی از مفاهیم به نسبت جدید در کشور ما و تا حدی قدیمی تر در سایر کشورها است. در این‌دوره از جشنواره کتاب و رسانه به این مفهوم هم پرداخته شده که اتفاق خوبی است. در کشور ما این مفهوم تا حدی از حالت تخصصی خارج شده و میان مردم رواج پیدا کرده است. در دوران کنونی گوشی‌های هوشمند در اختیار همه مردم قرار گرفته و هر کسی از امکانات آن استفاده می‌کند و این توانایی را دارد که خودش تبدیل به ناشر شود و تولید کند. این اتفاقات اقتضائات جامعه ما است در این صورت کار نشر اخبار صرفاً در اختیار رسانه‌ها و خبرنگاران نیست و هر کسی خودش تبدیل به رسانه شده است و هر چیزی را که دوست دارد و به نظرش جالب آمده در مورد آن می‌نویسد یا صوت تولید و در فضای مجازی منتشر می‌کند. طبعاً بخشی از اطلاعاتی که توسط شهروند خبرنگاران در فضای مجازی منتشر می‌شود، می‌تواند درباره کتاب باشد که نمونه‌های بسیاری از آنها را در فضای مجازی می‌بینیم. روزانه در این‌فضا به مطالبی بر می‌خوریم که روزنامه‌نگاران شهروندی درباره کتاب مورد علاقه خودشان نوشته‌اند و به معرفی کتاب می‌پردازند و حتی کتاب‌هایی قدیمی که در کتابخانه شخصی خودشان دارند و قبلاً آنها را خوانده‌اند، مجدد معرفی می‌کند. همه این موارد به نوعی توجه به کتاب است که از طرف شهروندخبرنگاران انجام می‌شود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اینکه شکل حرفه‌ای‌تر و درست‌تر روزنامه نگاری شهروندی باید به چه صورتی باشد، جای بحث دارد. من به عنوان یک فرد رسانه‌ای از شهروندخبرنگاری استقبال می‌کنم. اما وظیفه خود می‌دانم اطلاعاتی تحت عنوان سواد رسانه‌ای به علاقه‌مندان به این حوزه داده شود تا بتوانند کارهای خود را ارتقا دهند نه اینکه لزوماً به خبرنگاران حرفه‌ای تبدیل شوند. اما برخی از اصول حرفه‌ای را در کارشان لحاظ کنند. لزوماً همه آن چیزی که توسط روزنامه‌نگاران شهروندی یا خبرنگاران شهروندی در فضای مجازی منتشر می‌شود صحت ندارد و همه آنها دقیق نیستند؛ بلکه ممکن است حتی ناخواسته حاوی قضاوت‌ها و اشتباه‌هایی باشند که به اصل حرفه روزنامه‌نگاری لطمه می‌زند. بنابراین روزنامه‌نگاری شهروندی در کنار سوادرسانه‌ای می‌تواند به ارتقا این حوزه کمک کند.
جشنواره کتاب و رسانه شهرستان‌ها را هم در بر بگیرد
مدقق گفت: جشنواره کتاب و رسانه در مقایسه با سایر جشنواره‌های فرهنگی که در کشور برگزار می‌شوند، بسیار تخصصی است، مخاطبان تخصصی دارد و اهالی رسانه‌اند که آن را دنبال می‌کنند. اما جوایزی مانند جایزه ادبی جلال آل‌احمد مخاطبانی از جنس مردم دارد که رمان و داستان یا شعر می‌خوانند یا خودشان در این زمینه‌ها کار می‌کنند. به‌نظرم جشنواره کتاب و رسانه باید گسترش پیدا کند و شهرستان‌ها را هم در بر بگیرد. آفتی که کارهای ما دارد این است که مرکز گرا هستیم و آثار را فقط در سطح تهران می‌بینیم. این‌جشنواره باید تمام خبرنگاران حوزه کتاب در سطح کشور از همه شهرستان‌ها را در بر بگیرد. این‌اتفاق به رشد جشنواره کمک می‌کند. فقط خبرنگارانی که در خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها، صدا و سیما و سایر رسانه‌های تهران فعالیت می‌کنند به کتاب نمی‌پردازند بلکه خبرنگاران شهرهای دیگر هم در این حوزه با جدیت و تلاش ستودنی فعالیت می‌کنند.
وی در پایان گفت: در بسیاری از شهرستان‌ها در صدا و سیمای مراکز استان، مطبوعات، خبرگزاری‌های محلی و فضای مجازی خبرنگارانی داریم که در حوزه کتاب فعال هستند که آثارشان باید برای جشنواره کتاب و رسانه ارسال شود. دبیرخانه این جشنواره باید از طریق اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها با خبرنگاران و روزنامه نگاران ارتباط برقرار کند تا سطح جشنواره ارتقا و آثار دریافتی بیش از پیش افزایش پیدا کند.
نظر شما