خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل- آذر مهدوان: با گذشت زمان نه تنها تنش میان ترکیه و فرانسه حل نشد بلکه آتش اختلاف میان دو کشور شعله‌ورتر هم شده است. آنکارا و پاریس بر سر مسائل مختلف به خصوص موضوع مدیترانه شرقی، اختلافات عمیقی دارند و این بار انتشار کاریکاتوری علیه «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهور ترکیه آن هم در یکی از نشریات فرانسه مشخص کرد که دو کشور همچنان سیاست‌شان را علیه هم پیش خواهند برد.
از طرفی، توهین پاریس به ساحت مقدس رسول اکرم (ص) و حمایت «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه از این رفتار، خشم جهان اسلام را برانگیخته و ترکیه هم در شمار دولت‌هایی است که به این رفتار واکنش نشان داده است. حتی رئیس جمهور ترکیه از مردم خواسته تا خرید اجناس فرانسوی را تحریم کنند.
خبرنگار مهر، در خصوص روابط ترکیه و فرانسه، گفتگویی را با پروفسور «مهمت پرینچک» عضو هیئت علمی دانشگاه مسکو، ترتیب داده است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
*دلایل اختلاف فرانسه و ترکیه چیست؟ آیا ائتلافی میان پاریس و واشنگتن صورت گرفته است؟
قبل از اینکه دونالد ترامپ ریاست جمهوری آمریکا را به عهده بگیرد؛ گفته بود که سیاستی متفاوت با دیگر سیاستمداران در خصوص مسئله جهانی شدن اتخاذ خواهد کرد. او گفته بود که به جای نظم دادن به جهان بهتر است به مسئله نظم داخلی توجه شود. اینکه ترامپ تا چه حد توانست این سیاست را پیش ببرد موضوع دیگری است اما گام‌هایی در راستای خروج از خاورمیانه و افغانستان برداشت. فرانسه نیز با استفاده از این موقعیت سعی کرد در مسیر آمریکایی شدن گام بردارد. امانوئل ماکرون می‌خواهد فرانسه پای خود را در جایی بگذارد که آمریکا از آن کنار کشیده است. چشم پاریس به هژمونی جهانی است اما قدرت فرانسه در حدی نیست که به این خواسته خود جامه عمل بپوشاند. بنابراین می‌توان گفت که استراتژی فرانسه بر مبنای خروج آمریکا از منطقه شکل گرفته است. باید گفت که میان ترامپ و ماکرون اختلاف نظر بسیاری وجود دارد، در اصل می‌تواند ائتلافی میان بایدن و ماکرون صورت بگیرد، اما با آمریکای ترامپی، چنین ائتلافی امکان پذیر نیست. ما از سال گذشته شاهد روابط پر تنش پاریس و واشنگتن بوده‌ایم، هر دو کشور در داخل ناتو نیز اختلافات جدی دارند. ضمن اینکه همانند دوره جنگ سرد، در سال‌های اخیر نیز شاهد شکاف عمیقی در جبهه غرب هستیم، یعنی فضای دو قطبی در اروپا حاکم است. برای همین نمی‌توانیم ائتلافی در جامعه سیاسی اروپا و یا میان دو رئیس جمهور آمریکا و فرانسه ببینیم.
*رجب طیب اردوغان از مردم ترکیه خواسته تا کالاهای فرانسوی را تحریم کنند. اما در ترکیه بسیاری از سرمایه گذاران و تولیدکنندگان با شرکت‌های فرانسوی همکاری می‌کنند. با این حساب بایکوت اجناس فرانسوی امکان پذیر است؟
فشارهای غرب علیه ترکیه صرفاً در بُعد ژئوپلیتیک و یا سیاسی نیست بلکه با اهداف اقتصادی نیز هست. حتی آنها ترکیه را به اعمال تحریم هم تهدید می‌کنند. از این منظر لازم است ترکیه برای امنیت ملی خود، اقتصادش را قوی کند. البته روابط ترکیه- فرانسه و رخ دادن چنین تحولاتی می‌تواند میان مردم یکسری اعتراضاتی از جمله تصمیم برای تحریم اجناس فرانسوی را در پی داشته باشد اما فکر نمی‌کنم به طور رسمی میان دو کشور چنین بایکوتی ایجاد شود. البته ترکیه طبق منافع داخلی خود از هر کشور که نیاز باشد اجناسی وارد خواهد کرد اما از این پس اجناس فرانسوی در اولویت نخواهد بود. ترکیه برای مقابله با تهدیدات اقتصادی اروپا باید از اقتصاد و تولید ملی خود حمایت کند. آنکارا باید از وابستگی به اروپا رها شود و ارزش پول ملی خود را افزایش دهد. این کشور باید روابط تجاری خود را با روسیه و ایران توسعه دهد. هر سه کشور روسیه، ایران و ترکیه تحت فشار اقتصادی جهان غرب هستند و برای همین باید همگام با یکدیگر پیش رفته و در صورت نیاز روابط تجاری شان را با پول ملی محاسبه کنند.
*چرا اخیراً اختلاف نظرهای ترکیه – فرانسه به اختلافات شخصی دو رئیس جمهور تبدیل شده و شاهد توئیت های انتقادی آنها علیه یکدیگر هستیم؟
روابط ترکیه و فرانسه ارتباط مستقیمی با سیاست پاریس دارد. اخیراً پاریس علیه آنکارا سیاست خصمانه‌ای را در پیش گرفته است، به خصوص فرانسه در موضوع مدیترانه شرقی و سوریه، سیاستی‌هایی را علیه آنکارا اتخاذ کرده و یونان و قبرس را علیه ترکیه تحریک می‌کند. همچنین فرانسه از گروه‌های ضد ترکیه حمایت می‌کند. همه این مسائل آنکارا را مجبور به اتخاذ تدابیری در جهت امنیت ملی خود کرده است. بنابراین سخن رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه به ماکرون را که می‌گوید «شما با شخص بنده بیشتر مشکل خواهید داشت»، می‌توان اینگونه تفسیر کرد که ترکیه برای حفظ منافع ملی خود مصمم است. برای همین نمی‌توان گفت دو رئیس جمهور با هم اختلاف شخصی دارند.
*با این تفاسیر از این پس در روابط ترکیه و پاریس شاهد چه تحولاتی خواهیم بود؟
سیاست آمریکا برای به جان هم انداختن مردم کشورهای منطقه است و این سیاست امپریالیستی واشنگتن همچنان ادامه دارد. همین نیز باعث شده خود فرانسه از این سیاست متضرر شود. مثلاً دخالت آمریکا در سوریه که نتیجه آن بحران مهاجرت بوده، اروپا را با موجی از مشکلات مواجه کرده است. به همین دلیل نیاز است ترکیه و اروپا در مقابل رفتار امپریالیستی آمریکا بایستند. شاید در شرایط کنونی به خاطر سیاست‌های اشتباه ماکرون، امکان برقراری روابط مناسب با فرانسه وجود ندارد اما سیاستمدارانی در فرانسه هستند که می‌خواهند روابط پاریس را با آنکارا ادامه دهند.
نظر شما