روستاییان خانه‌ها را در سودای زندگی بهتر ترک می‌کنند

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: استان چهارمحال و بختیاری یکی از استان‌های زاگرس نشین در جنوب غربی کشور است. این استان جزو استان‌های محروم و کمتر توسعه‌یافته به شمار می‌رود. ۴۰ شهر در این استان وجود دارد که اغلب شهرها روستاهایی هستند که به شهر تبدیل‌شده‌اند. استان چهارمحال و بختیاری دارای بیشترین سکونتگاه‌های روستایی است و هم‌اکنون بیش از ۹۰۰ روستا در این استان وجود دارد.

شغل اغلب مردم در چهارمحال و بختیاری وابسته به بخش کشاورزی است. فعالیت در بخش اصناف، حمل‌ونقل جاده‌ای، ادارات و ارگان‌های دولتی، صنعت و… از دیگر شغل‌های مردم در این استان به شمار می‌رود.

مهاجرت چند سالی است که در چهارمحال و بختیاری به‌وضوح مشاهده می‌شود. مردم از روستاها به شهرهای استان و از شهرهای استان به کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ دیگر استان‌ها ازجمله اصفهان در حال مهاجرت هستند.

افزایش مهاجرت در این استان دلایل مختلفی دارد که امید به افزایش درآمد، رشد موفقیت‌های اعضای خانواده و بهره‌مندی از خدمات بهتر از مهم‌ترین دلایل به شمار می‌رود.

نبود شغل مناسب در کنار افزایش هزینه‌های زندگی، خشک‌سالی و کمبود منابع آب برای کشاورزی، نبود امکانات و… به‌ویژه در روستاها سبب شده است که بسیاری از خانواده‌ها از محل زندگی خود به دیگر نقاط مهاجرت کنند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که هم‌اکنون بسیاری از سرپرستان خانواده به علت پیدا نکردن شغل مناسب و نبود ظرفیت‌های شغلی برای کار به دیگر مناطق کشور ازجمله عسلویه در استان بوشهر، اصفهان و… مهاجرت می‌کنند.

برخی دیگر پا را فراتر گذاشته و برای کار کردن به کشور کویت مهاجرت کردند.

نبود امکانات در روستاها زمینه ساز افزایش مهاجرت

علی اسماعیلی یکی از روستاییان منطقه کیار بوده که چند ماهی است به همراه خانواده از روستا به شهرکرد سفر کرده است.

اسماعیلی می‌گوید که در روستا امکانات نیست. همه خدمات و امکانات در شهرها قرارگرفته است و روستاها محروم از تمام امکانات هستند.

وی افزود: در حال حاضر در شهرها کتابخانه عمومی، آموزشگاه‌های زبان‌های خارجی، ظرفیت‌های شغلی، سالن‌های ورزشی، استخر شنا و ظرفیت‌های تفریحی و… وجود دارد و خدمات‌رسانی به مردم مطلوب‌تر از روستاها است.

وی ادامه داد: در روستا امکانات وجود ندارد و ظرفیتی نیز برای رشد جوانان و نوجوانان نیست.

اسماعیلی با بیان اینکه در حال حاضر کاهش منابع آبی و خشک‌سالی، کشاورزی را در روستاها با مشکل مواجه کرده است و بسیاری از اراضی کشاورزی از زیر کشت خارج شده‌اند، عنوان کرد: افزایش هزینه‌های کشت و دستمزدها موجب شده است که کشاورزی مقرون‌به‌صرفه نباشد و کشاورزان همیشه با مشکلات مالی مواجه هستند.

نبود درآمد و شغل مناسب و بی‌توجهی به توسعه زیرساخت‌ها موجب شده است که ماندگاری مردم در روستاها کاهش یابد. مهاجرت از روستا به شهرها مهم‌ترین راهکار در اذهان روستاییان برای رشد و پیشرفت و فرار از فقر به شمار می‌رود.

رشد جمعیت شهرکرد از میانگین کشوری بالاتر است و این مهم به دلیل این است که مردم روستاها و شهرهای دیگر، مرکز استان را انتخاب می‌کنند

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار چهارمحال و بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: برخی استان‌ها مهاجرپذیر و برخی استان‌های دیگر کشور مهاجر فرست هستند.

الله کرم نصیری در پاسخ به این سوال که چرا چهارمحال و بختیاری مهاجر فرست است، گفت: استان شرایط خوبی دارد اما در برخی استان‌ها شرایط اشتغال، امکانات، تسهیلات و خدمات از نرخ بالاتری برخوردار است و مردم هم به دنبال ارتقای زندگی خود هستند و مهاجرت می‌کنند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار چهارمحال و بختیاری ادامه داد: بهره‌مندی از خدمات آموزشی مهم‌ترین موضوع است که افراد برای برخورداری از آن مهاجرت می‌کنند.

وی با بیان اینکه شهرهای استان دارای امکانات بوده و درمجموع مهاجرت امری طبیعی است و در کشور بالا و پایین دارد، ادامه داد: در حال حاضر جمعیت استان به یک‌میلیون نفر رسیده است لذا مهاجرت از روستاها به شهر شکل می‌گیرد و روند طبیعی خود را دارد.

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار چهارمحال و بختیاری ادامه داد: رشد جمعیت شهرکرد از میانگین کشوری بالاتر است و این مهم به دلیل این است که مردم روستاها و شهرهای دیگر، مرکز استان را انتخاب می‌کنند و این نیز در پی وجود امکانات درمانی، آموزشی و… در مرکز استان است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا مهاجر فرست بودن استان به دلیل نرخ بالای بیکاری است، گفت: در کشور امکانات مختلفی وجود دارد که مردم برای جستجوی شغل به این مناطق مهاجرت می‌کنند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار چهارمحال و بختیاری ادامه داد: در استان چهارمحال و بختیاری امکانات، مختلف ازجمله دانشگاه، آموزش‌وپرورش، بهداشت و درمان، جاده‌های ارتباطی و… که لازمه یک زندگی خوب است، تأمین‌شده است.

به‌رغم ادعای مسئولان مبنی بر وجود امکانات در استان چهارمحال و بختیاری به نظر می‌رسد یک سری شرایط خدماتی و امکانات در کلان‌شهرها و پایتخت کشور وجود دارد که برخی از مردم به این شهرها مهاجرت می‌کنند.

نبود درآمد و شغل مناسب و بی‌توجهی به توسعه زیرساخت‌ها موجب شده است که ماندگاری مردم در روستاها کاهش یابد. مهاجرت از روستا به شهرها مهم‌ترین راهکار در اذهان روستاییان برای رشد و پیشرفت و فرار از فقر به شمار می‌رود.

بسیاری از روستاییان برای دست یابی به شغل‌های مناسب و بهره مندی از فرصت‌های اقتصادی بهتر راهی شهرها می‌شوند

یک کارشناس جامعه‌شناسی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص افزایش مهاجرت در چهارمحال و بختیاری می‌گوید: مهاجرت از روستاها به شهرهای استان و استان‌های دیگر دلایل مختلفی دارد که در بخش‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جمعیت شناختی و… قابل‌بررسی است.

فاطمه سادات علی پور با بیان اینکه بخش اقتصادی از مهم‌ترین عوامل در مهاجرت به شمار می‌رود، عنوان کرد: بسیاری از روستاییان برای دست‌یابی به شغل‌های مناسب و بهره‌مندی از فرصت‌های اقتصادی بهتر راهی شهرها می‌شوند.

وی گفت: عوامل جذاب در شهرها و عوامل دافعه‌ای در روستاها سبب می‌شود که یک روستایی به همراه خانواده خود راهی یک شهر در استان محل سکونت و یا در استان‌های دیگر شود.

این کارشناس جامعه‌شناسی ادامه داد: بر اساس بررسی‌های انجام‌شده توسط محققان در کشور، بیشترین علت مهاجرت از شهرها و روستاها «پیروی از خانواده» و «جستجوی شغل» بوده است.

علی پور تأکید کرد: در حال حاضر نیز در استان چهارمحال و بختیاری پیروی سرپرست از اعضای خانواده برای دستیابی به پیشرفت و ترقی و بهره‌مندی از رفاه بیشتر و جستجوی شغل از مهم‌ترین دلایل مهاجرت به شمار می‌روند.

حاشیه نشینی در شهرها از آسیب‌های مهاجرت

کارشناس ارشد مددکاری اجتماعی هم به خبرنگار مهر گفت: مهاجرت در پی یک تصمیم جدی توسط سرپرست و اعضای خانواده شکل می‌گیرد.

علی صمیمی شلمزاری عنوان کرد: فضای مجازی در کشور گسترش‌یافته و فعال شدن شبکه‌های اجتماعی سبب شده است که مردم در هر نقطه‌ای از دنیا با شرایط زندگی، شرایط کار و … در نقطه‌ای دیگر آشنا شوند.

وی با بیان اینکه فضای مجازی از مهم‌ترین کانال‌های انتشار عوامل جاذبه‌ای شهرها به شمار می‌رود، عنوان کرد: بسیاری از مهاجرت‌ها به دلیل عوامل جاذبه‌ای در منطقه دیگر صورت می‌گیرد که بیشتر مهاجر کننده‌ها برای بهبود زندگی و درآمدزایی بیشتر اقدام به مهاجرت می‌کنند.

این محقق بیان کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که برای مهاجران از نقطه‌ای به نقطه دیگر پیش می‌آید مسائل و مشکلات فرهنگی است که می‌تواند بنیان یک خانواده را هدف قرار دهد.

وی در ادامه تأکید کرد: حاشیه‌نشینی در شهرها و ایجاد آسیب‌های ناشی از حاشیه‌نشینی از دیگر تبعات مهاجرت به شمار می‌رود.

علی صمیمی تأکید کرد: توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد فرصت‌های شغلی در روستاهای چهارمحال و بختیاری و فراهم آوردن امکانات زمینه‌ساز کاهش مهاجرت در این استان است که باید موردتوجه مسئولان قرار گیرد.

این استاد دانشگاه عنوان کرد: روستاهای استان پتانسیل‌های بسیاری ازجمله ظرفیت‌های گردشگری دارند که باید از این ظرفیت‌ها برای توسعه روستا و ایجاد شغل بهره‌گیری کرد.

در حال حاضر استان چهارمحال و بختیاری ازجمله استان‌هایی است که با سیر روزافزون مهاجرت روستانشینان به شهرها مواجه است و با مشکلات و پیامدهای ناشی از این مهاجرت، دست‌وپنجه نرم می‌کند. شناسایی دلایل اصلی مهاجرت و تلاش برای حل این مشکلات باید در دستور کار مسئولان استان قرار گیرد تا شاهد رونق و شادابی در روستاها باشیم.