معرفی دستگاه تشخیص سرطان برگزیده جایزه مصطفی(ص)

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد ارتباطات و اطلاع رسانی بنیاد مصطفی(ص)،  محمد عبدالاحد، دانشیار دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران و برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی(ص) ۲۰۱۹، در پنجمین نشست ایسا اظهار داشت: CDP یک ابزار جراحی نوین برای تشخیص نواحی سرطانی در حین عمل جراحی بیماران مبتلا به سرطان سینه است که جراح را از ضایعات نئوپلاستیک مطلع میکند. این دستگاه دارای تاییدیه نظام پزشکی است و در بسیاری از مراکز جراحی مورد استفاده قرار میگیرد و حق ثبت اختراع (پتنت) آمریکا را نیز دارد.

وی با بیان جزئیات بیشتر در مورد کارکرد این دستگاه گفت: یکی از مهمترین تفاوتهای فیزیولوژیکی بین سلولهای سرطانی و سلولهای سالم، استفاده از گلوکز یا اکسیژن برای استخراج انرژی جهت متابولیسم سلولها است.

وی ادامه داد: در طول روند تغییرات ناشی از سرطان، سلولهای سرطانی فرآیند متابولیسم خود را از فسفوریلاسیون اکسیداتیو به گلیکولیز تغییر میدهند. مکانیزم گلیکولیز به دو صورت انجام میشود؛ گلیکولیز بی هوازی و گلیکولیز هوازی. در اثر این تغییر که اثر واربورگ نام دارد، سلولهای سرطانی از گلیکولیز برای تأمین انرژی مورد نیازشان استفاده میکنند و با این واکنش موجب فعالشدن برخی از سیگنالهای متابولیسم در سلولهای محیطی مانند فیبروبلاستها و ماکروفاژهای موجود در محیط تومور و تحریک گلیکولیز در این سلولها میشوند. 

عبدالاحد خاطرنشان کرد: اگر در بافت حاشیه یک تومور(نواحی اطراف تومور)، سلولهایی با گلیکولیز فعال داشته باشیم، در بافت اطراف تومور به ویژه در حاشیه حفره، لاکتات، پیرووات و پراکسید هیدروژن به وجود میآیند که پس از تشریح تومور، این سلولها در بدن باقی می مانند.

برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی(ص) ۲۰۱۹ در ادامه سخنان خود افزود: دستگاه تشخیص سرطان (CDP)  می تواند گلیکولیز ناشی از کمبود اکسیژن را در نواحی اطراف حاشیه جانبی حفره تشخیص دهد.

وی اضافه کرد: این دستگاه، پراکسید هیدروژن آزاد شده از سلولهای نئوپلاستیک ناشی از کمبود اکسیژن-ازسلولهای پیشنئوپلاستیک تا سلولهای سرطانی بدخیم- را تشخیص میدهد. از این گذشته این دستگاه میتواند بافت اطراف تومور را از سلولهای نئوپلاستیک پاک کرده و امکان انجام یک عمل جراحی موفقیت آمیز برای حفظ سینه بدون برداشتن توده  بزرگ را برای جراح فراهم کند.

وی با بیان اینکه این دستگاه دارای ۳ قسمت اصلی است گفت: یک سنسور یکبار مصرف، یک هد پراب الکتریکی بیسیم که مورد استفاده جراح قرار میگیرد و یک سیستم کنترل اصلی رایانه ای که سیگنالها را از هد پراب دریافت کرده و آنها را در کمتر از ۳۰ ثانیه تجزیه و تحلیل میکند و جراح را از وجود سلولهای نئوپلاستیک در بافت حاشیه آگاه می کند.

وی ضمن شرح طراحی و ساخت این سیستم اظهار داشت: پس از ۴ سال آزمایش بالینی، به پروتکلهای درجه بندی بسیار خوبی در مورد انواع مراحل آسیب شناسی تومورهای پستان دست یافتیم.

عبدالاحد گفت: تاکنون حدود ۵۰۰ عمل جراحی با کمک CDP انجام شده است. وی با نشان دادن تجزیه و تحلیل آماری انجام شده در بیش از ۴۰۰۰ نمونه، مدعی شد که دقت و حساسیت CDP در مقایسه با آسیب شناسی منجمد بالاتر است.

برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی(ص) ۲۰۱۹ در ادامه بیان داشت: نکته حائز اهمیتی که باید به آن توجه داشته باشیم، این است که آسیب شناسی دائمی در تومورهای تشریح شده انجام می شود نه در داخل بدن؛ در حالی که CDP قادر به تشخیص انبوهی از سلولهای نئوپلاستیک در داخل بدن است. از اینرو، فناوری CDP نه تنها میتواند روشی جایگزین برای آسیب شناسی منجمد باشد، بلکه می تواند ابزار تشخیصی مکمل آسیب شناسی دائمی نیز باشد.

به گزارش مهر، محمد عبدالاحد، عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، به دلیل اثر برجسته خود در ترجمه رفتار سلول‌های سالم و سلولهای سرطانی در حوزه الکترونیک (شیوه‌های نوین تشخیص سرطان) جایزه مصطفی(ص) ۲۰۱۹ را دریافت کرد.

نشست آشنایی صنایع با دستاوردهای دانشمندان جهان اسلام (EISA)، بستری است که زمینه فعالیت شرکت‌های متوسط و کوچکی که نیاز به توسعه کار و محصول خود دارند را با معرفی به سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که در نشست امسال، تسهیل‌گران بنابر ارتباط صنایع و نوآوران حضور دارند.