خبرگزاری مهر – گروه استانها: تخت درگاه قلی بیگ که کرمانی‌ها به آن دریا قلی بیگ هم می‌گویند در ورودی جنوبی شهر کرمان و در دامنه کوه قرار گرفته است، وقتی از سمت ماهان و بم به کرمان وارد می‌شوید از جاده‌ای که از کنار جنگل پردیسان می‌گذرد عبور می‌کنید در دهانه یک تنگه کوهستانی عمارتی زیبا در کنار باغ بی رم آباد از سنگ می‌بینید.
کرمانی‌ها از این بنا به عنوان یکی از نمادهای اصلی تاریخ شهر کرمان یاد می‌کنند. ۲۶ آبان ماه بود که خبرنگار مهر با مراجعه به این بنا با صحنه‌ها عجیبی از تخریب و خرابی کفپوش و دیوارهای بنا مواجه شد، معتادها در بنا ساکن شده بودند و تخریب دیواره‌ها و دیوار نویسی گوشه‌ای از این تخریب‌ها بود که در گزارشی با عنوان «تخت درگاه قلی بیگ خانه معتادان شد / لزوم پاسخگویی میراث فرهنگی» منعکس شد. ۲۰ روز از انتشار این تصاویر می‌گذرد اما سوال این است برای جلوگیری از تخریب این بنای سنگی و زیبا چه انجام شد؟
پس از ۲۰ روز فقط زباله جمع شدند
برای بررسی آخرین وضعیت به این بنا سر زدیم، تعدادی از معتادان هنوز در اطراف ساختمان مرکزی حضور دارند، اما دیگر خبری از پتوها کهنه و آشغال‌ها، ته سیگار و سرنگ‌های معتادان تزریقی نیست با این وجود هیچ اقدامی حداقل برای مرمت اضطراری بنا انجام نشده است.
میراث فرهنگی اما در خبری که امروز منتشر کرده است اعلام کرده سرانجام پس از ۲۰ روز بودجه مورد نیاز برای مرمت بنا اختصاص یافته است.
مرمت بنا بعد از انجام تشریفات قانونی
ظاهراً این اعتبار هم از منابع ملی و با پیگیری‌های مستمر انجام شده است و قرار است روند انتخاب پیمانکار پس از انجام تشریفات قانونی انجام شود. با این اوصاف احتمالاً بازسازی این بنا همچنان زمان بر خواهد بود.
چرا بنای تاریخی که دقیقاً در شهر کرمان قرار دارد باید مدت طولانی بدون نظارت و بازدید رها شود تا به چنین روزگاری دچار شود
اما نکته مهم در این زمینه مورد توجه است اینکه؛ چرا بنای تاریخی که دقیقاً در شهر کرمان قرار دارد باید مدت طولانی بدون نظارت و بازدید رها شود تا به چنین روزگاری دچار شود؟ در این میان سرنوشت بناهایی که از مرکز استان دور مانده‌اند چیست؟
گویا قرار است در آینده کف سازی، مرمت پشت بام، مرمت بدنه و نصب درب ورودی در دستور کار قرار گیرد. اما کمتر از یک ماه دیگر نخستین سالگرد شهید سردار سلیمانی در نزدیکی این بنا انجام می‌شود و سوال این است آیا قرار است تا ان زمان وضعیت این اثر تاریخی همین گونه باشد؟
نکته دیگر این است که میراث فرهنگی به این نتیجه رسیده است که باید بنا با تغییر کاربری احتمالاً به بخش خصوصی واگذار شود. باید دید آیا با توجه به موقعیت این بنا، واگذاری متناسب با موقعیت بنا و گردشگری مذهبی در این بخش از کرمان و نزدیکی گلزار شهدا می‌باشد؟
وضعیت بناهای تاریخی کرمان در پسا کرونا چگونه خواهد بود؟
سید مهدی موسوی، فعال میراث فرهنگی در گفتگو با مهر می‌گوید: تخریب بدنه و کف پوش بنا موجب نگرانی دوست داران تاریخ کرمان و فعالان میراث فرهنگی شده است، استان کرمان با هفت اثر ثبت جهانی و صدها اثر ثبت ملی یکی از مهمترین استان‌های تاریخی و گردشگری کشور است و حراست و نگهداری از این آثار برای توسعه اقتصادی استان در پسا کرونا اهمیت فوق العاده ای دارد.
وی گفت: فعالان اقتصادی تاکید دارند که گردشگری پایدارترین زمینه اقتصادی در استان است اما آیا در پسا کرونا باید با بناها و آثار تاریخی که در سایه کرونا دچار رکود شده‌اند مواجه باشیم یا اینکه از فرصت کرونا برای مرمت این بناها و توسعه ظرفیت‌های گردشگری استفاده کنیم؟
موسوی گفت: متأسفانه سارقان با خیال راحت در درگاه قلی بیگ حضور یافته‌اند و کف بنا را برای سرقت کابل‌های برق تخریب کرده‌اند. معتادان در این بنا مدت‌ها اتراق داشته‌اند و آتشی که برای گرم شدن روشن کرده‌اند سنگ‌های مقبره‌هایی که ۱۵۰ سال قدمت داشته‌اند را سیاه کرده است.
وی گفت: خسارت‌های بارندگی‌ها هم که در این بنا سابقه دارد اما مساله این است چرا با وجود اینکه این بنا در شهر قرار دارد کسی از آن بازدید نکرده است.
وی گفت: این ایده آل نیست که یک بنای تاریخی آسیب نبیند بلکه ضرورت دارد جلوی تخریب در این حد را با نظارت بگیریم.
وی گفت: بسیاری از بناهای تاریخی در شهرهای مختلف کاربری خاصی ندارند اما به لحاظ اینکه بخشی از تاریخ و هویت فرهنگی هستند حفظ می‌شوند و نباید همه بناها را به بخش خصوصی واگذار کرد تا آسیب نبینند بلکه همین واگذاری‌ها هم می‌تواند موجب خسارت‌هایی شود.
بسیاری از بناهای تاریخی در شهرهای مختلف کاربری خاصی ندارند اما به لحاظ اینکه بخشی از تاریخ و هویت فرهنگی هستند حفظ می‌شوند
نکته دیگر اینکه در سال ۹۷ هم این بنا به همت شهرداری کرمان مرمت شده بود و حتی اقداماتی از جمله زیباسازی اطراف بنا با توجه به هویت تاریخی، احداث کیوسک نگهبانی، نورپردازی، بدنه سازی و مرمت کف پوش انجام شد اما برای حفاظت و نگهداری اقدام مناسب انجام نشده است.
مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری کرمان در گفتگو با مهر در این خصوص بیان کرد: شهرداری کرمان با توجه به هویت تاریخی و زیباسازی شهر در سال ۹۷ اقدام به مرمت بنا بر اساس معیارهای میراث فرهنگی کرد در حالی که این امر جزو وظایف ذاتی شهرداری نبوده و نیست و مسلماً حراست و حفاظت از این بنا جزو وظایف شهرداری نیست.
مخدوش شدن چهره شهر نگران کننده است
سلمان متحدین با اشاره به اقدامات سال‌های گذشته شهرداری برای مرمت بناهای تاریخی شهر گفت: شهر کرمان جزو شهرهای تاریخی کشور محسوب می‌شود و پویایی و احیای این بناها می‌تواند به پویایی شهر نیز کمک کند و در همین راستا آماده همکاری و همراهی هستیم. همان گونه که تا کنون شهرداری برای مرمت بسیاری دیگر از از این بناها ورود کرده است.
وی ادامه داد: شهر کرمان طی ماه‌های اخیر شاهد افتتاح پروژه‌های شهری متعددی بوده است و تنها هدف از این امر توسعه شهری و خدمات رفاهی و زیباسازی شهر بوده است و در شهر تاریخی کرمان مسلماً نگهداری و حراست و حفاظت از بناهای تاریخی در کنار توسعه شهری و پروژه‌های عمرانی می‌تواند منجر به توسعه شود.
وی گفت: قرار گرفتن تخت درگاه قلی بیگ مجاور جنگل پردیسان و به خصوص در نزدیکی گلزار شهدای کرمان موجب شده هر زائری که وارد شهر کرمان می‌شود و قصد زیارت مرقد شهید سردار سلیمانی دارد به بناهای تاریخی کرمان نیز توجه کند و اگر این بناها وضعیت نامناسبی داشته باشند چهره شهر مخدوش خواهد شد.
مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری کرمان شهرداری کرمان گفت: شهرداری در کنار اعلام آمادگی برای مرمت بناهای تاریخی با رعایت نکات فنی مرمت انتظار دارد نگهداری و حراست از این بناها توسط دستگاه‌های مربوط و مردم با حساسیت بیشتر انجام شود.
حال باید دید در آستانه نخستین سالگرد شهادت سردار سلیمانی روند زیباسازی بناهای اطراف گلزار شهدا و اماکن تاریخی شهر چه سمت و سویی خواهد گرفت.
نظر شما