شناسایی ویروس های جهش یافته/استفاده اضطراری از واکسن های جدید

احمد قویدل مسئول روابط عمومی شبکه کمک (کمیته غیر دولتی مهار کرونا) در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: سازمان بهداشت جهانی در اطلاع رسانی خود در تاریخ ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱ از کشف حیرت انگیز ۳۵۰۰۰۰ توالی ژنوم ویروس کرونا در جهان خبر داده است. این خبر بسیار با اهمیت است. برخی از این ویروس‌های جهش یافته بسیار خطرناک‌تر از ویروس اولیه کرونا به خصوص از نظر مخاطره سرایت هستند. بیش از ۱۷۵۰ متخصص از ۱۲۴ کشور در یک وبینار یک روزه گرد هم آمدند که شکاف‌های موجود در حوزه دانش بشریت نسبت به ویروس کرونا را مورد بررسی قرار دهند.

وی افزود: مدیر کل سازمان بهداشت جهانی درباره این نشست یادآور شده است که قلب این سازمان با تحقیق درباره این ویروس می‌زند. وی تاکید کرده است این سازمان جهانی در ۶ حوزه اپیدمولوژی، مدل سازی ریاضی، زیست شناسی تکاملی، مدل‌های حیوانی، سنجش‌ها و تشخیص‌ها و مدیریت بالینی و درمان‌ها و واکسن‌ها شکل گرفته است.

قویدل در ادامه گفت: در اطلاع رسانی سازمان بهداشت جهانی بر ضرورت ادغام تحقیقات در حوزه‌های مختلف تاکید شده است. دکتر آنا ماریا رئیس بخش تحقیقات و توسعه این سازمان جهانی گفته است ما باید از بازی کرونا جلو بزنیم. چشم و گوش‌های ما برای پیگیری اثرات انواع مختلف ویروس کرونا در کشورهای مختلف که گزارش‌های دقیق بدهند. هر روز که می‌گذرد اهمیت ثبت جهانی اطلاعات و انتقال الکترونیک آن و داده پردازی در حوزه بیماری کرونا بیشتر می‌شود.

مسئول روابط عمومی شبکه کمک ضمن تأیید نگرانی‌ها کارشناسان ستاد ملی کرونا از پیشنهاد برخی از بازگشایی‌ها و جدی نگرفتن مخاطرات، گفت: نگرانی‌های وزیر بهداشت، به جا و جدی است. کشور ما می‌تواند به سادگی تحت تأثیر ویروس‌های جهش یافته کرونا که دو خصوصیت مهم گونه‌های جدید شدت انتشار ویروس و کشندگی بیشتر است، قرار بگیرد. وضعیت دردناک اروپا و آمریکا تحت تأثیر شیوع نوع جدید ویروس از جمله نوع انگلیسی آن است. کشور ما باید با دقت از وضعیت موجود و دستاوردهایی که منجر به دو رقمی شدن نرخ مرگ و میر شده است مواظبت نماید. مسئولان کشور به خصوص ستاد ملی کرونا باید به این واقعیت توجه داشته باشند اگر میزان مرگ و میر در آمریکا و اروپا بسیار بیشتر از وضعیتی است که در ایران است، صرفاً نتیجه مراقبت‌های بیشتر مردم و سیاستگذاری‌های دولت و اعمال حاکمیت برای اجرای شیوه نامه‌های بهداشتی نیست، سازمان بهداشت جهانی از یک ماه قبل کاهش مرگ و میر در منطقه مدیترانه شرقی را که کشور ما در این منطقه قرار دارد پیش بینی نموده بود و به موازات افزایش قربانیان کرونا را در آمریکا و اروپا به علت شیوع ویروس جهش یافته کرونا را نیز پیش بینی نموده بود. ما هنوز ویروس جهش یافته را تجربه نکرده‌ایم هر نوع عجله‌ای برای بازگشایی‌ها به خصوص مدارس بسیار خطرناک استو موج چهارم بسیار بسیار خطرناک است.

قویدل افزود: مسئولان کشور باید فارغ از جو سازی ها و فضا سازی ها برای دسترسی هر چه سریع‌تر مردم از واکسن‌های مورد تأیید سازمان بهداشت جهانی چاره اندیشی نماید. سازمان بهداشت جهانی نیز در رابطه با ضرورت تلاش همه کشورها برای تولید واکسن تاکید کرده است. بی تردید این تلاش جهانی یکی از ثمراتش مبارزه با انواع ژنوم های ویروس کرونا نیز خواهد بود. این سازمان در آخرین روز سال ۲۰۲۰ از راه اندازی ساز و کاری برای تأیید اضطراری واکسن‌های تولید شده توسط کشورهای مختلف را اطلاع رسانی نموده است. مجوز اضطراری از نظر زمان لازم برای صدور آن با مجوزهای رایج بین المللی کاملاً متفاوت است. به عبارت دیگر سازمان بهداشت جهانی به نوعی با یک اطمینان نسبی و مقایسه‌ای و بررسی نتایج بالینی این مجوز را صادر می‌کند. حسن این مجوز این است که دولت‌ها صرفاً با ساز و کارها تأیید ملی واکسن را تولید نمی‌کنند و از تجربیات بین المللی از طریق سازمان بهداشت جهانی بهره می‌برند.

وی ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی به خوبی درک نموده است که پاندمی با یکی دو سه تولید کننده واکسن قابل کنترل نیست. موجی از نگرانی شدید هم این سازمان را فرا گرفته که آیا واکسن‌های تولیدی به همه توالی ژن‌های کرونا (سو) در جهان می‌تواند پاسخ دفاعی دهد یا خیر.

قویدل در پایان گفت: فرآیند استفاده اضطراری از واکسن‌های جدید برای مهار کرونا به صورت اختصاری EUL نامیده می‌شود. ارزیابی دقیق داده‌های آزمایش بالینی فاز دوم و فاز سوم و همچنین داده‌های اضافی قابل توجه در مورد ایمنی، اثر بخشی، کیفیت و برنامه مدیریت ریسک تولید واکسن جدید مورد توجه این سازمان بین المللی قرار می‌گیرد. این داده‌ها توسط کارشناسان مستقل و تیم‌های سازمان بهداشت جهانی که مدارک موجود در مورد تولید واکسن در اختیار آنها قرار گرفته است مورد بررسی قرار می‌گیرد. سازمان بهداشت جهانی پس از تأیید اضطراری واکسن جدید نظارت بر مصرف را با دعوت از کارشناسان بهداشتی خود آغاز و با گیر نمودن شبکه‌های نظارتی منطقه‌ای خود با جدیت داده‌های مطالعات بالینی را پی گیری و گزارش می‌نماید.

وی افزود: تولید کنندگان ایرانی واکسن کرونا نیز می‌توانند با پیوستن به فرآیند EUL تلاش خود را برای کسب مجوز اضطراری از این سازمان بین المللی که ایران از اعضای با ارزش و صاحب نام آن در منطقه مدیترانه شرقی است، به انجام برساند. بی تردید چنین اقدامی می‌تواند به تردیدهای ذهنی مردم نیز در رابطه با واکسن تولید داخل پایان دهد. ما باید بتوانیم قبل از رسیدن موج چهارم کرونا دسترسی مردم و در گام نخست به یکی از واکسن‌های دارای مجوز بین المللی را فراهم کنیم.