نشست «قاهره»؛ احیای بیت فلسطینی و پایان شکاف داخلی

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - رامین حسین آبادیان: گفتگوهای ملی فلسطینیان به منظور بررسی پرونده‌های مهمی نظیر پرونده «آشتی ملی» و نیز پرونده «برگزاری انتخابات ملی» امروز دوشنبه در شهر «قاهره» آغاز شد. گروه‌های مختلفی از فلسطین به منظور مشارکت در نشست مذکور به پایتخت مصر سفر کرده‌اند. در واقع، گروه‌هایی که در این نشست شرکت کردند در زمره گروه‌هایی هستند که پیشتر تفاهمنامه سال ۲۰۱۱ قاهره را امضا کرده‌اند.

در همین ارتباط، «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی «حماس» سخنانی را مطرح کرده است. وی تأکید کرده است: «گفتگوهای ملی در قاهر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. گفتگوهای قاهره ادامه مسیر فعال و پویایی است که از چند ماه پیش آغاز شده و ما با برادران‌من در جنبش فتح و دیگر گروه‌های فلسطینی برای آن تلاش کردیم».

جنبش مقاومت اسلامی «حماس» تأکید کرده است که در گفتگوهای ملی در قاهره به دنبال توافقی جامع و فراگیر است رئیس دفتر سیاسی حماس همچنین افزود: «ما در جنبش حماس از گفتگوهای جامع که به بهبود اوضاع داخلی، پایان دودستگی و اختلافات و ایجاد یک نظام سیاسی مبتنی بر شراکت و تنوع سیاسی منجر شود و زمینه را برای بازسازی ساختار رهبری سازمان آزادی‌بخش فراهم کند، استقبال می‌کنیم».

گروه‌های فلسطینی در جریان نشست امروز خود در قاهره که به نظر می‌رسد ۲ الی ۳ روز به طول بینجامد، مسائل مهمی را در دستور کار دارند. یکی از مسائلی که قرار است در جریان نشست مذکور مورد بحث و بررسی قرار گیرد، مسأله برگزاری انتخابات ملی در فلسطین است. طبق گزارش‌های منتشر شده، انتخابات فلسطین در ۳ مرحله اصلی برگزار می‌شود؛ مرحله اول انتخابات مجلس قانونگذاری است که در تاریخ ۲۲ مِی (۳۱ اردیبهشت ماه) برگزار می‌گردد.

مرحله دوم انتخابات ملی فلسطین به تعیین ریاست تشکیلات خودگردان مربوط است و در تاریخ ۳۰ ژوئن (۹ تیرماه) برگزار می‌شود. اما سومین مرحله از انتخابات ملی فلسطین مربوط به انتخابات شورای ملی است که طبق اعلام قبلی در تاریخ ۳۱ آگوست (۹ شهریورماه) برگزار خواهد شد.

افزون بر آنچه که گفته شد، گروه‌های فلسطینی در جریان نشست فراگیر قاهره مسائل مهم دیگری را نیز مورد بررسی قرار خواهند داد. از جمله این مسائل می‌توان به بازنگری در دادگاه قانون اساسی اشاره کرد. بر اساس آنچه که گفته شد، توافق برای بازنگری در دادگاه قانون اساسی یکی از موضوعات اساسی نشست قاهره است. است. شخصیت‌های برجسته گروه‌های فلسطینی تأکید کرده است که بازنگری در دادگاه قانون اساسی با «روح برادرانه» انجام خواهد شد.

تشکیلات خودگردان فلسطین به دلیل امتیازاتی که در طول سال‌ها و ماه‌های گذشته به تل آویو و واشنگتن اعطا کرده و در مقابل، هیچ دستاوردی را محقق نکرده است، در نشست قاهره دست برتر را ندارد این در حالی است که شورای قانونگذاری سابق فلسطین که اکثریت کرسی‌های آن در اختیار حماس بود در سال ۲۰۱۸ توسط همین دادگاه قانون اساسی منحل شد. به هر حال، نشست قاهره در حالی امروز برگزار شد که امیدهایی پیرامون موفقیت نتایج آن وجود دارد.

هر چند که نشست‌های مشابه گذشته میان گروه‌های فلسطینی در شهرهای «قاهره» و «مکه» برگزار شده و نتایجی به دنبال نداشته است، اما این بار عواملی وجود دارند که می‌توانند به موفقیت نشست کنونی کمک کنند.

عامل اول این است که در حال حاضر در عرصه تحولات میدانی در اراضی اشغالی، وضعیت گروه‌های فلسطینی در مقایسه با گذشته بسیار تفاوت پیدا کرده است. این بدان معناست که امروز گروه‌های فلسطینی در عرصه تحولات میدانی در اراضی اشغالی دست برتر را دارند. بنابراین، ناگفته پیداست که دستاوردهای حاصل شده توسط گروه‌های فلسطینی در مقابل صهیونیست‌ها می‌تواند عاملی برای موفقیت نشست قاهره باشد.

علت هم آن است که این دستاوردهای میدانی موجب خواهد شد تا فشارهای رژیم صهیونیستی و اقدامات علنی و غیر علنی آن برای به شکست کشاندن نشست قاهره، تضعیف شود. عامل دیگری که می‌تواند به موفقیت نشست قاهره کمک کند، این است که وضعیت کنونی تشکیلات خودگردان فلسطین دیگر همچون سابق نیست. تشکیلات خودگردان فلسطین به ویژه در طول ماه‌های گذشته به خوبی دریافت که بدون کسب امتیاز، امتیازات زیادی را به تل آویو و واشنگتن اعطا کرد.

لذا پر واضح است که تشکیلات خودگردان فلسطین امروز دیگر جایگاه و موقعیت سابق را ندارد؛ به ویژه اینکه پایگاه اجتماعی آن نیز نزد فلسطینیان بیش از هر زمان دیگری تضعیف شده است. لذا تشکیلات خودگردان فلسطین و گروه‌های وابسته به آن عملاً در شرایطی نیستند که بتوانند سطح خواسته‌ها و توقعات خود در جریان نشست ملی در قاهره را افزایش دهند.

فارغ از هرگونه نتیجه‌ای که از نشست قاهره به دست آید، گروه‌های فلسطینی بار دیگر حسن نیت خود برای تحقق آشتی ملی را ثابت کردند با تمامی آنچه که گفته شد، باید به این نکته نیز اشاره کرد که گفتگوهای ملی فلسطینیان در قاهره با چالش‌هایی نیز مواجه است. از جمله این چالش‌ها فشارهایی است که طبیعتاً عادی سازان روابط در منطقه به دولت مصر وارد خواهند کرد تا گفتگوهای ملی در قاهره به نتیجه نرسد. بدیهی است که دولت‌های عربی که تاکنون روابط خود با رژیم صهیونیستی را عادی سازی کرده‌اند در این مسیر گام برخواهند داشت.

این درحالی است که طبیعتاً رژیم صهیونیستی نیز در این گیر و دار بیکار نخواهد نشست و سلسله تلاش‌های خصمانه خود برای منحرف ساختن روند گفتگوهای ملی در قاهره را کلید خواهد زد. در این میان، برخی اعضای جنبش «فتح» نیز که راضی به تحقق آشتی ملی نیستند، تلاش‌هایی را در مسیر عدم موفقیت گفتگوهای ملی فلسطینیان در قاهره انجام می‌دهند.

در پایان نیز باید گفت که گفتگوهای ملی فلسطینیان در قاهره با هر نتیجه‌ای که پایان یابد، در نهایت باز هم این مسأله را ثابت خواهد کرد که گروه‌های فلسطینی حسن نیت خود برای تحقق آشتی ملی و پایان دادن به اختلافات را نشان دادند.