بازگشایی موزه دفینه/ نمایش گنجینه بنیاد مستضعفان برای اولین بار

‌خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ موزه دفینه آغاز به کار کرد. موزه‌ای که سال‌ها در اختیار بنیاد مستضعفان بلااستفاده مانده بود. پروژه بازسازی ساختمان دفینه سال ۹۵ شروع شد ولی در سال ۹۶ متوقف ماند. تا اینکه گفته شد روز ۲۲ بهمن ۹۹ افتتاح می‌شود اما به تأخیر افتاد و بالاخره در روز دهم اسفند افتتاح و آماده خدمات دهی به بازدیدکنندگان می‌شود.

اکنون فضای داخلی موزه دفینه، با توجه به سستی بنا به‌طور کامل تخریب‌شده و ساختار معماری آن، باقی است. ساخت و سازهایی درون آن شکل گرفت اما نمای بیرونی ساختمان که به صورت اضطراری در فهرست ملی ثبت شده با تغییراتی هنوز به همان شکل وجود دارد. حالا ساختمان دفینه دارای سه بخش موزه جواهرات، هنر جهان و پول شده است.

عصای حکومتی هخامنشی ساخته شده از طلا

طبقه منفی یک این ساختمان، کمی از سطح زمین فاصله دارد. این طبقه با عنوان موزه جواهرات کاربری دارد. موزه‌ای که با در و حفاظ‌های سنگین قرار است میزبان مردمی باشد که به تماشای هنر جواهرسازی می‌روند. در این بخش از بنای ساختمان دفینه، هر بازدیدکننده قبل و بعد از ورود چک و بررسی می‌شود و از درب‌های سنگین با اجازه نگهبان عبور خواهد کرد.

در این طبقه از ساختمان موزه که با کانسپت معادن فیروزه طراحی شده، داخل حفاظ‌های شیشه‌ای ضد گلوله، حدود ۹۰۰ اثر مانند جواهرات، صدف، سنگ، طلا، عاج، استخوان و … متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی وجود دارد. این طبقه از ساختمان زمانی به جای جواهرات، نخود و لوبیا نگهداری می‌شد! چون از اساس برای سوپرمارکت ساخته شده بود و نه موزه.

شگفتی‌های موزه هنر جهان!

بخش هنر جهان یکی دیگر از بخش‌های موزه‌ای ساختمان دفینه است. حدود ۳۸۰ تا ۴۰۰ اثر در این بخش وجود دارد که متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد تا دوران معاصر است. این آثار همگی در گنجینه بنیاد مستضعفان بوده که برای اولین بار به نمایش درآمده است.

تعدادی از شمایل‌ها به زبان روسی قدیمی هستند. تنها یک استاد دانشگاه روس توانست ترجمه کند

در بخش موزه هنر جهان آثاری از آمریکای لاتین را نیز می‌توان مشاهده کرد که در دنیا کم نظیر است و در ایران نیز تقریباً وجود ندارد مانند سردیس‌هایی از دوره‌های تاریخی مختلف که در محفظه‌های شیشه‌ای، داخل دیوار نگهداری می‌شوند.

جام شیشه‌ای مشبک در موزه هنر جهان و ساخته شده توسط هنرمند ونیزی

هر یک از آثار اینجا توسط اساتید متخصص هر رشته و به نام اصالت سنجی شده است به عنوان مثال برای اصالت نقاشی‌ها آقای حسینی و فرهمند حضور پیدا کردند.

بخشی از این موزه به سبک اتاق کلاسیک و قدیمی اروپایی‌ها چیدمان شده و همین بخش تابلوهایی از قرن ۱۷ تا ۱۹ به نمایش گذاشته شده است. تابلوهایی از سهراب سپهری و ایران درودی نیز در کنار نقاشی‌های کلاسیک قابل مشاهده است.

بودا با لباس‌های گران قیمت و طرف دیگرش همان بودا اما این بار با لباس‌هایی ساده

همه آثار این موزه داخل محفظه‌های شیشه‌ای و روی سکوهایی قرار گرفته که شبیه به نمای سیمان شسته ساختمان است در واقع امضای این سالن نمای موزه است.

سالن موزه هنر اسلامی نیز از سالن موزه هنر جهان راه دارد و به سبک محرابی و برگرفته از قالیچه‌های محرابی ساخته شده است. سفال‌های اسلامی، ساسانی و تکنیک‌های مختلفی که روی آن‌ها کار شده است.

سفالهای دوره سلجوقی و دوران اسلامی، قطعات قرآنی روی پارشمن (پوست چرمی بز یا آهو) با خط کوفی سده سوم و چهارم هجری، دومین پرده متبرک خانه خدا از جمله آثار این بخش است. قرآنی تذهیب شده با ابعاد کوچک از نوادر این بخش از موزه است. مولاژ این قرآن نیز تهیه شد.

منحصر به فردترین دست بافته‌های عباسی با نقش یورش شیر به شتر و جوانی در حال تیراندازی که در جهان تک بوده و برای اولین بار نمایش داده شد

طبقه منفی دو ساختمان هم که زمانی انبار اغذیه پروتئینی مانند مرغ و گوشت بود؛ به موزه پول تبدیل شد.

در تاریخچه این بنا آمده که ساخت بنای موزه دفینه در سال ٥٧ انجام شده بود. آن زمان «کمال کمونه» به همراه «نظام عامری»، این بنای خاص را ساختند تا سوپرمارکتی بزرگ باشد اما هنوز این مرکز افتتاح نشده بود که انقلاب شد و بعد درسال ٦٨ به نفع بنیاد مستضعفان مصادره شد.

سالن موزه هنر جهان

حمیدرضا قنبری مسؤول بازسازی ساختمان موزه می‌گوید که این بنا هیچ ارتباطی با بنیاد رایت ندارد و برخلاف آنچه که دیگران اعلام می‌کنند، این پروژه جزو برنامه‌های بنیاد نیست.

این ساختمان بتنی در دو دوره با کاربری موزه مورد استفاده قرار گرفت؛ دوره نخست ازسال ٦٨ تا ٧٦ موزه دفینه‌های تاریخی بود و دوره دوم موزه پول ازسال ٧٦ تا ٨٥. موزه درسال ۱۳۸۵ به پارک ارم منتقل شد و بنای آن درسال ٩٣ به بانک بخش خصوصی اجاره داده شده بود. اتفاقی که این بنای تاریخی را تحت الشعاع قرار داد.

ساختمان دفینه یا سردار آسمانی

بیرون ساختمان، جنب کوچه دفینه، بخشی از ساختمان با آهن‌های خاکستری نام مجتمع سردار آسمانی طراحی شده و بخشی از بنا را پوشانده است. در این باره هم قنبری توضیح می‌دهد که برای امنیت بیشتر ساختمان این اقدام انجام شد و هر زمان که بخواهیم می‌توانیم این دیوار آهنی را بدون آسیب به مجموعه، حذف کنیم. ما چاره‌ای جز پوشاندن آن نداشتیم.

وی همچنین درباره سردر این بنا به نام مجتمع سردار آسمانی نیز می‌گوید: اینجا مجتمع فرهنگی موزه‌ای سردار آسمانی در ساختمان دفینه است. ما نام دفینه را نمی‌توانیم حذف کنیم. البته اینجا ساختمان دفینه هم نبود. این نام را حدوداً سال ۷۳ روی آن گذاشتند. باید اسمی می‌گذاشتیم که هویتی به موزه‌هایمان می‌داد. این نام جایگزین ساختمان دفینه نیست. هر کدام کارکرد خودش را دارد. دفینه یک ساختمان است. مثل کاخ مرمر که موزه هنر ایران در آن ایجاد شد.

طلاهای هخامنشی

مدیر امور توسعه خدمات موزه‌ای مؤسسه فرهنگی موزه‌های بنیاد انقلاب اسلامی می‌گوید: ما در اینجا با مشکلاتی رو به رو بودیم مانند تیرهای بتونی روی ستون‌های فولادی قرار گرفته بود و مجبور شدیم از اول بازسازی کنیم. باید این ساختمان را مقاوم سازی می‌کردیم. تأسیسات ساختمان دفینه برای ۸ هزار متر مربع مساحت موزه‌ای فعلی نیست بلکه برای ۱۶ هزار مترمربع است تا بتوانیم آثارمان را بهتر کنترل کنیم.

گالری موزه

قنبری درباره بلیت موزه هم توضیح می‌دهد: در صورتی که بعد از افتتاحیه موج چهارم کرونا را نداشته باشیم هر کدام از موزه‌ها می‌توانند ظرفیت روزی ۵۰۰ نفر را داشته باشند. اما متناسب با اجازه ستاد کرونا برای بازگشایی موزه، میزبان ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر خواهیم بود. موزه‌ها برای ورود مردم هیچ مشکلی ندارند اما ستاد مبارزه با کرونا باید به ما اعلام کند که مردم می‌توانند بازدید داشته باشند. همچنین برای موزه‌ها، سه بلیت در نظر گرفته‌ایم که نرخ آن مشخص خواهد شد.