مرور شگفتی‌های علمی سال/ رویدادهایی که تعجب محققان را برانگیختند

به گزارش خبرنگار مهر، در سال گذشته رویدادهای مختلفی در دنیای علم اتفاق افتادند. بسیاری از این رویدادها به مخیله انسان نمی گنجند مانند حلزونی که سر خود را از بدنش جدا می‌کند یا کشف یک دیوار مرجانی زیر آب. از سوی دیگر محققان طی پژوهش‌های خود مرزهای دانش درباره طبیعت و پتانسیل‌های خارق العاده آن را گسترش دادند. شاید تابه حال کسی نمی‌دانست، رکورد کوتاه‌ترین روز در ۲۰۲۰ ثبت شده یا کلید خاموش و روشن شدن مغز در کجاست.

در همین راستا به برخی از جالب‌ترین کشفیات و دستاوردهای سال گذشته اشاره می‌کنیم:

حلزونی که سر خود را از بدنش جدا می‌کند

دو محقق ژاپنی در سالی که گذشت به طور تصادفی متوجه شده‌اند ۲ گونه حلزون دریایی سرخود را از بدنشان جدا می‌کنند و طی ۳ هفته بدن خود را به طور کامل بازتولید می‌کنند. دلیل این رفتار حیوان هنوز مشخص نیست اما به گفته محققان این رفتار به آنها اجازه می‌دهد تا انگل‌های داخلی را از بین ببرند که روی تولید مثل تأثیر گذار هستند.

مایعی که مانند جامد است!

گروهی از محققان با استفاده از دوربینی که در هر ثانیه هزار فریم ثبت می‌کند، حالتی را ثبت کردند که طی آن یک مایع مانند جامد رفتار می‌کند. برای این منظور محققان مایعی شامل نشاسته ذرت و آب را درون یک سلول باریک و تحت فشار هوا قرار دادند. در نتیجه این امر وضعیت (Discontinuous Shear Thickening ) یا DTS به وجود آمد.

رصد سریع‌ترین امواج صوتی

از سوی دیگر محققان امواج صوتی رصد کرده‌اند که با سرعت ۳۶ کیلومتر بر ثانیه در هیدروژن اتمی جامد حرکت می‌کند. این سرعت معادل دو برابر سرعت حرکت نور در سخت‌ترین ماده جهان یعنی الماس است. این تحقیق با همکاری پژوهشگران دانشگاه کویین مری لند، دانشگاه کمبریج و انستیتو High Pressure Physics در روسیه انجام و در ژورنال «ساینس ادونسز» منتشر شده است.

یک نوزاد آمریکایی با حجم ویروس کرونای ۵۱ هزار برابری

محققان در سالی که گذشت، نوزادی را شناسایی کرده‌اند که حجم ویروس کرونا در بدن او ۵۱ هزار و ۴۱۸ برابر ذرات ویروسی سایر بیماران مبتلا به کووید ۱۹ بوده است. چگونگی ابتلای نوزاد به کووید ۱۹ مشخص نبود اما درمان او با موفقیت انجام شد.

رصد کوسه‌های درخشان در اعماق آب

محققان با تحقیق روی ۳ گونه مختلف یعنی کوسه کیتفین، کوسه فانوسی شکم سیاه و کوسه فانوسی جنوب که در آب‌های جنوب نیوزیلند زندگی می‌کنند، متوجه شده‌اند آنها در اعماق اقیانوس می‌درخشند. هر ۳ گونه در عمق ۲۰۰ تا هزار متری آب زندگی می‌کنند و جالب آنکه قابلیت درخشش آنها تاکنون رصد نشده بود.

ثبت کوتاه‌ترین روز زمین

اطلاعاتی جدید نشان می‌دهد سرعت حرکت زمین در یک سال گذشته بیشتر شده است. به طوری که ۱۹ جولای کوتاه‌ترین روز ثبت شده در سوابق اندازه گیری مدت زمان روز زمین بود. این در حالی است که چرخش سیاره خاکی به دور خود به طور معمول ۸۶ هزار و ۴۰۰ ثانیه طول می‌کشد اما اکنون این مدت زمان ۱.۴۶۰۲ میلیونم ثانیه کمتر شده است. این درحالی است که پیش بینی می‌شود در ۲۰۲۱ میلادی نیز چرخش زمین ۰.۵ میلیونم ثانیه سریع‌تر شود.

کشف موجود مو مانند در استرالیا

در سالی که گذشت،محققان در آب‌های استرالیا موجودی رصد کردند که شبیه مو است. البته آنها معتقدند این موجود نوعی «ماشوره دار»( siphonophore) است. این موجود در حقیقت یک حیوان است که از هزاران ارگانیسم کوچک‌تر به نام «زیاسا» (zooid) تشکیل شده است. در نیوزیلند این جانور به نام «موجود رشته وار بلند عجیب» مشهور است و گاهی اوقات نیز به آن Apolemia نیز گفته می‌شود.

کشف کلید روشن و خاموش کردن درد در مغز

محققان منطقه‌ای در مغز موش‌ها کشف کرده‌اند که مانند کلید برق، احساس درد را خاموش می‌کند. آنها ادعا می‌کنند آمیگدال (amygdala)که یک خوشه بادامی شکل از اعصاب است و در هر طرف مغز وجود دارد، قادر است بخش‌های پردازش درد در مغز را روشن کند.

تولد نوزادی با دو دهان

در اوایل سال گذشته یک نوزاد دختر با دو دهان متولد شد. دهان دوم این نوزاد کامل بود و حتی زبان و دندان نیز داشت. البته وی برای حذف دهان دوم تحت عمل جراحی قرار گرفت. هنگامیکه در هفته ۲۸ بارداری مادر در سونوگرافی این توده مشاهده شد، پزشکان تصور کردند احتمالاً تومور یا کیست باشد.

کشف دلیل بوی بد بدن

محققان دانشگاه یورک آنزیمی را شناسایی کردند که بوی بد عرق بدن را تولید می‌کند. به گفته آنها یک باکتری خاص به تکامل آنزیمی منجر می‌شود که برخی از مولکول‌های کلیدی در بوی بد بدن را تولید می‌کند. آنها متوجه شده‌اند ستافیلوکاکوس هامینس (staphylococcus hominis) یکی از میکروب‌های اصلی است که به تولید بوی نامطبوع کمک می‌کند.

دسته بندی اشتباهی کوچک‌ترین فسیل جهان

محققان با اعتراف به اینکه کوچک‌ترین دایناسور جهان در حقیقت یک مارمولک است، تحقیقات خود در این باره را پس گرفتند. در این پژوهش‌ها فسیل ۹۹ میلیون ساله به درستی دسته بندی نشده بوده است. محققان ادعا می‌کردند فسیلی از یک جمجمه که به طرز خارق العاده ای در کهربا حفظ شده بود، به یک دایناسور بسیار کوچک و به اندازه مرغ مگس خوار به نام Oculudentavis khaungraae تعلق دارد. شواهد مختلفی از یک فسیل مشابه (که به عنوان مارمولک دسته بندی شده)، نشان می‌دهد در تحقیق اولیه اشتباهاتی انجام شده است.

کشف سلول‌های چشایی که تمام طعم‌ها را می‌شناسند

در دهان انسان گیرنده‌های چشایی چند کاره‌ای وجود دارند که می‌توانند ۴ طعم متفاوت را شناسایی کنند. بیشتر سلول‌های مربوط به گیرنده‌های چشایی فقط یک طعم خاص مانند تلخ، شیرین یا ترش و شور را شناسایی می‌کنند. اما مطالعات روی موش‌ها یک بستر ناشناخته از سلول‌های نوع سوم را شناسایی کرد که به طور وسیع تمام طعم‌ها را شناسایی می‌کند.

پاهای عنکبوت صداها را می‌شنود!

محققان متوجه شدند عنکبوت‌های دیوچهره از پاهایشان برای شنیدن صدای طعمه در حال پرواز استفاده می‌کنند. این پژوهش نشان داد عنکبوت‌های دیو چهره (Ogre-Faced) از حساسیت کف پاهای خود یا به عبارت دیگر از حسگرهایی در نوک پاهایشان برای ردیابی اصوات استفاده می‌کنند. در مرحله بعد به سرعت پشتک وارو می‌زنند تا طعمه در حال پرواز را بگیرند و آن را در تارهای خود بپیچند.

کشف صخره مرجانی ۱۶۰۰ فوتی در آب‌های استرالیا

محققان در سواحل استرالیا یک صخره مرجانی به ارتفاع ۱۶۴۰ فوت در اعماق آب کشف کرده‌اند. ارتفاع این صخره از ساختمان امپایر استیت در آمریکا بیشتر است. تخمین زده می‌شود قدمت این صخره مرجانی ۲۰ میلیون سال باشد.

کشف یک عضو جدید در بدن انسان

محققان انستیتو سرطان هلند در آمستردام هنگام آزمایش یک اسکن جدید برای سرطان پروستات، عضو جدیدی در گلوی انسان کشف کردند. عضو جدید در حقیقت غددی در اعماق بخش بالایی گلو هستند و به اعتقاد محققان فضای نازوفارناکس را مرطوب می‌کنند.

اندازه گیری کوچک‌ترین واحد زمان

در سال گذشته محققان کوچک‌ترین واحد زمان را بر اساس حرکت نور در مولکول هیدروژن اندازه‌گیری کردند که معادل ۲۴۷ زپتو ثانیه است. یک زپتوثانیه معادل ۰/۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱ ثانیه است. رینهارد دورنر از دانشگاه گوته آلمان و همکارانش برای اندازه گیری این مدت زمان پرتو اشعه ایکس را از ابزارPERTRA III در یک شتاب دهنده ذرات تاباندند.

کشف گل ۱۰۰ میلیون ساله در میانمار

از سوی دیگر محققان دانشگاه اورگان آمریکا نوع جدیدی از نهادانه متعلق به عصر کرتاسه را در کهربا کشف کردند. این فسیل در حقیقت گلی بسیار کوچک با عرض ۲ میلی متر در کهربا و قدمت حدود ۱۰۰ میلیون سال است. این گیاه Valviloculus pleristaminis نام گرفته و به خانواده برگ بو تعلق دارد که با گیاه blackheart sassafras در استرالیا مرتبط است.