خبرگزاری مهر - گروه هنر- زهرا منصوری: این اتفاقی غریب در سینمای ایران است که فیلمی بدون وارد شدن به چرخه اکران مستقیماً از طریق شبکه‌های سیما پخش می‌شود.
«یدو» ساخته مهدی جعفری و به تهیه‌کنندگی محمدرضا مصباح که اتفاقاً اقبالی بلند در جشنواره سی و نهم فیلم فجر هم داشت، پنج سیمرغ و یک دیپلم افتخار را از آن خود کرد و به‌عنوان بهترین فیلم جشنواره فجر شناخته شد، حالا قرار است راهی متفاوت از روال متداول سینما را طی کند.
براساس توافق صاحبان این فیلم با صدا و سیما قرار است، «یدو» در دو نوبت از دو شبکه سیما به نمایش دربیاید، فیلمی که مشارکت پنجاه درصدی بنیاد سینمایی فارابی و البته سرمایه‌گذاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را پشت خود دارد و همین پشتوانه، پخش تلویزیونی آن را با ابهاماتی مواجه کرد.
شب گذشته دوشنبه ۲ فروردین‌ماه، محمدرضا مصباح تهیه‌کننده فیلم سینمایی «یدو» با حضور در گفتگویی اینستاگرامی با خبرگزاری مهر ضمن پاسخ به انتقادات و ابهامات به جزئیاتی تازه از توافق با صداوسیما برای پخش این فیلم سینمایی پیش از اکران عمومی اشاره کرد.
مشروح این گفتگوی زنده اینترنتی را در ادامه می‌خوانید. نسخه ویدئویی این گفتگو در صفحه رسمی خبرگزاری مهر در اینستاگرام قابل مشاهده است.
* تصمیم برای پخش تلویزیونی فیلم‌های سینمایی، در مناسبات این سال‌های سینمای ایران تصمیمی غریب و غیرمنتظره بود. برای شروع کمی درباره اتخاذ این تصمیم و هماهنگی با ارگان‌های سرمایه‌گذار در این فیلم توضیح دهید.
همانطور که می‌دانید، سینما برپایه مخاطبانش ارزش پیدا می‌کند. برای یک فیلم‌ساز و مجموعه‌ای که یک اثر هنری را تولید می‌کنند، دیده شدن و مخاطب داشتن اثرشان بسیار مهم است. با توجه به شرایط کرونایی که متأسفانه در کشور حاکم است. ما هم مترصد این بودیم که بهترین روش و راهکار را برای عرضه فیلم «یدو» که متعلق به مردم است و با سرمایه مردم، برای مردم تولید شده است را پیدا کنیم تا بیشترین مخاطب را داشته باشد. وقتی پیشنهاد پخش تلویزیونی مطرح شد، با سرمایه‌گذاران فیلم گفتگوهایی داشتیم و به این جمع‌بندی رسیدیم که در شرایط فعلی شاید بتوانیم با این انتخاب کمی حال مردم را خوب کنیم و به‌نوعی به سهم خودمان به مردم عیدی بدهیم. در عین حال بتوانیم مخاطبان بیشتری در اقصی نقاط ایران داشته باشیم.
* پشت فیلم «یدو» دو ارگان دولتی یعنی بنیاد سینمایی فارابی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حضور داشته‌اند که تنها فارابی ۲ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان بودجه، نزدیک به ۵۰ درصد هزینه فیلم را تأمین کرده و باقی آن هم از سوی کانون تأمین شده است. اگر واقعاً این دو ارگان پشت فیلم نبودند، بازهم حاضر به پخش تلویزیونی آن می‌شدید؟
از نگاه تجاری و اقتصادی هم این یک تصمیم جدید، جسورانه، منطقی و به نفع فیلم است. شخصاً چندین فیلم اکران نشده دیگر دارم که مانند ۲۰۰، ۳۰۰ فیلم دیگر، در صف اکران متوقف مانده‌اند. همان فیلم‌های شخصی هم اگر با چنین پیشنهادی مواجه شوند، حتماً آن‌ها را عرضه خواهم کرد. یک تغییر رویکرد در صداوسیما در حال رخ دادن است که شاید یک نقطه شروع و فتح باب برای تعامل و قرابت بیشتر تلویزیون و سینما باشد.
ما باید از این رویکرد تلویزیون حمایت کنیم که برای حمایت از سینمای در حال ورشکستگی ایران پیش قدم شده است. برای ۲۰۰ تا ۳۰۰ فیلم اکران‌نشده چه بستری برای پخش بهتر از تلویزیون می‌توان پیشنهاد کرد؟ متأسفانه سال‌هاست که فاصله و دیواری بین سینما و تلویزیون وجود دارد. معمولاً خط‌کشی‌هایی میان عوامل هم وجود دارد که عده‌ای را تلویزیونی و عده‌ای را سینمایی خطاب می‌کنند. به نظرم این تعامل با توجه به بحرانی که امروز در سینمای ایران حاکم است و چند صد فیلم را پشت صف اکران متوقف کرده است، می‌تواند یک نقطه شروع مبارک باشد. کمااینکه در همین پروژه هم این اتفاق رخ داده است. نوع قرارداد ما از نظر مالی، قرارداد قابل قبولی بود که بخش قابل‌توجهی از بودجه فیلم را تأمین می‌کرد...
* چند درصد هزینه تولید؟
هنوز به عدد دقیقی نرسیده‌ایم اما بیش از ۵۰ درصد از هزینه تولید فیلم را تأمین می‌کند و این یک شروع خوب برای آغاز یک تعامل است. اگر این تعامل ادامه‌دار باشد، این فیلم‌هایی که در صف اکران مانده‌اند می‌توانند از بستر عرضه تلویزیونی هم استفاده کنند. این شرایط نشان می‌دهد تلویزیون هم دارد به سمتی می‌رود که تعداد مخاطبان برایش مهم است. در فضای رقابتی جدید، تلویزیون ورود کرده است و این اتفاق مهمی است. خود ما که در سینما کار می‌کنیم، شاید انتقادات بسیاری به تلویزیون داشته باشیم، کمااینکه نسبت به سینما داریم، اما معنای این انتقادات، قهر کردن و فاصله گرفتن از یکدیگر نیست.
با آمدن آقای شاه‌آبادی به معاونت سیما به نظر می‌رسد این تعامل و نزدیکی بیشتر در حال شکل گرفتن است. البته در همین چند روز از برخی همکاران سینمایی خود کامنت‌هایی داشته‌ام که نگران بودند این تعامل، ادامه‌دار نباشد. ما باید از این رویکرد تلویزیون حمایت کنیم که برای حمایت از سینمای در حال ورشکستگی ایران پیش قدم شده است. برای ۲۰۰ تا ۳۰۰ فیلم اکران‌نشده چه بستری برای پخش بهتر از تلویزیون می‌توان پیشنهاد کرد؟
* خود شما فیلم «پوست» را با سرمایه خصوصی، در صف اکران دارید، حاضر می‌شوید این فیلم را هم همین‌طور بدون اکران عمومی در تلویزیون پخش کنید؟
بله، اگر شرایط همین‌گونه باشد، حتماً.
* منظور از شرایط، همین پرداخت ۵۰ درصد از هزینه تولید فیلم از سوی تلویزیون است؟
بله. بالاخره شرایطی امروز به‌واسطه کرونا به سینمای ما تحمیل شده است. همین امروز گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد پنج فیلم اکران نوروزی مجموعاً چهار هزار و شش‌صد مخاطب داشته‌اند! این نشان‌دهنده حرکت به سمت ورشکستگی است. اینکه در اکران نوروزی پنج فیلم شاخص سینمای ما حدود ۵۰ میلیون فروخته‌اند را مقایسه کنید با تعاملی که با تلویزیون برای این چند فیلم شکل گرفته و بخش قابل‌توجهی از هزینه تولید فیلم‌ها را تأمین می‌کند. مضاف‌بر اینکه فیلمی از جنس «یدو» اساساً فیلمی است که همه مردم باید آن‌را تماشا کنند. این فیلم با پول مردم ساخته شده و نمی‌توانیم نسبت به آن بی‌توجه باشیم...
طبیعتاً جنس فیلم‌ها متفاوت است و باید فیلم با استانداردها و ایده‌آل‌های صداوسیما نزدیک باشد. فیلم‌هایی که از این استاندارد فاصله دارند، طبیعتاً شانس کمتری هم برای استفاده از این بستر دارند. فیلم «یدو» این امکان و قابلیت را داشت که از این طریق در اختیار تعداد بیشتری از مخاطبان قرار بگیرد. * این‌طور تعبیر نمی‌شود که این عیدی دادن به مردم، از محل بیت‌المال است؟
من درباره خودم نمی‌گویم اما باقی دوستان و سرمایه‌گذاران فیلم در این زمینه ایثار کردند. ما هم می‌توانستیم مثل خیلی فیلم‌های دیگر منتظر بمانیم تا شرایط حداقلی اکران عمومی فراهم شود بعد هم فیلم را در شرایطی اکران کنیم که فروش مناسبی نداشته باشد، آیا این آسیب به بیت‌المال نبود؟
ما نخواستیم مردم را از دیدن فیلم خودشان محروم کنیم و این اتفاقاً توجه و عنایت به بیت‌المال است. ما به خاطر مردم از برخی خواسته‌های شخصی خود گذشتیم و امیدواریم مردم هم فیلم را ببینند و از آن لذت ببرند.
* اشاره کردید نزدیک ۳۰۰ فیلم در صف اکران هستند، فکر می‌کنید، صداوسیما به همه این فیلم‌ها با چنین شرایطی پیشنهاد پخش می‌دهد؟
طبیعتاً جنس فیلم‌ها متفاوت است و باید فیلم با استانداردها و ایده‌آل‌های صداوسیما نزدیک باشد. فیلم‌هایی که از این استاندارد فاصله دارند، طبیعتاً شانس کمتری هم برای استفاده از این بستر دارند. فیلم «یدو» این امکان و قابلیت را داشت که از این طریق در اختیار تعداد بیشتری از مخاطبان قرار بگیرد.
* پخش تلویزیونی یک فیلم، امکان اکران عمومی آن را از بین می‌برد، به اکران عمومی «یدو» دیگر فکر نمی‌کنید؟
ما حتماً به اکران سینمایی فیلم هم فکر می‌کنیم. بالاخره برخی مخاطبان سینما اصرار دارند فیلم را بر پرده سینما ببینند. ضمن اینکه فیلم برای دو نوبت پخش در اختیار صداوسیما قرار گرفته و در آرشیو هم نسخه‌های پخش‌شده فیلم قرار نخواهد گرفت. طبیعتاً در آینده اگر شرایط اکران فراهم شود، حتماً فیلم را اکران عمومی می‌کنیم. بعد از آن هم در اختیار وی‌اودی‌ها خواهیم گذاشت.
* ابتدای امسال سینماداران با اکران فیلم‌های که پیش‌تر اکران آنلاین شده بودند، مخالفت کردند. از سوی دیگر مخاطبان هم اقبال چندانی به تماشای فیلم‌های عرضه شده در اینترنت، در سینما نشان ندادند. در این شرایط چگونه هنوز به اکران سینمایی «یدو» امید دارید؟
شخصاً همین الان برای تماشای فیلم‌هایی که هم‌زمان روی پرده هستند و اکران اینترنتی هم دارند، بلیت تهیه می‌کنم و به سینما می‌روم. بالاخره طیفی از مخاطبان اینگونه هستند و دوست دارند در هر شرایطی فیلم را روی پرده ببینند. نمی‌توان از این مخاطبان چشم‌پوشی کرد. در عین حال راهکارهای دیگری هم برای کسب درآمد و تأمین هزینه‌های فیلم در کنار پرداختی صداوسیما وجود دارد.
رقم قرارداد ما با تلویزیون هنوز قطعی نشده است اما قطعاً بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های فیلم تأمین می‌شود. می‌توانم بگویم بیش از ۲ میلیارد تومان مبلغ قرارداد ما با تلویزیون برای دو بار پخش خواهد بود * معمولاً سینمایی‌ها بابت خوش‌قولی صداوسیما در پرداخت حق پخش نگرانی‌هایی دارند، در این زمینه شما نگرانی ندارید؟
اشاره کردم که در مجموع اتفاق جدیدی در حال شکل گرفتن است و امیدواریم همانطور که جنس قرارداد و توافقات ما متفاوت از قبل است و روش جدیدی در پیش گرفته شده است، در زمینه عمل به تعهدات هم همین‌گونه باشد. صداوسیما دارد به سمتی می‌رود که مخاطب برایش مهم است. زمانی ما خط قرمزها و چارچوب‌هایی می‌گذاریم و می‌گوییم ما از این خطوط عبور نمی‌کنیم و هر مخاطبی دلش خواست با ما همراه شود، اما زمانی هست که می‌گوییم در صحنه رقابت قرار داریم و در کنار فضای مجازی و وی‌اودی باید برای جذب مخاطب تلاش کنیم. وقتی صداوسیما در مقام رقابت، بهترین فیلم جشنواره فجر را با عدد قابل‌توجهی که پیش‌تر سابقه نداشته، خریداری می‌کند، این یک اتفاق جدید و مبارک است...
* عدد دقیقش را نمی‌گویید؟
(با خنده) هنوز قطعی نشده است اما قطعاً بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های فیلم تأمین می‌شود. می‌توانم بگویم بیش از ۲ میلیارد تومان مبلغ قرارداد ما با تلویزیون برای دو بار پخش خواهد بود.
* آقای مهدی جعفری در مقام کارگردان با این تصمیم موافق بودند؟
هم آقای جعفری، هم خود ما دوست داشتیم فیلم روی پرده دیده شود و در رویدادهای سینمایی حضور داشته باشد. اما همه دوستان من جمله آقای جعفری ایثارگرانه با این تصمیم موافقت کردند تا این فیلم برای مخاطبانی که در چهارمحال و بختیاری، یا خوزستان و بخش‌های غیربهره‌مند از امکانات در کشور هستند هم قابل تماشا باشند. در ابتدا خود من هم مخالف بودم با این تصمیم اما بعد که گفتگویی با دوستان داشتیم، احساس کردیم این تصمیم می‌تواند ادای دینی به مردم در این شرایط باشد.
* با پخش تلویزیونی، مسیر حضور «یدو» در جشنواره‌های بین‌المللی مسدود نمی‌شود؟
برخی از جشنواره‌ها ممکن است فیلم را نپذیرند اما جشنواره‌هایی که از ابتدا جشنواره‌های هدف ما بودند، با این موضوع مشکلی ندارند. تیمی که روی پخش بین‌المللی فیلم کار می‌کنند، بسیار پرتلاش هستند و امیدواریم فیلم بتواند در جشنواره‌های مطرح که هدف ما هستند، حضور داشته باشد.
* برنامه‌تان برای اکران عمومی فیلم چیست؟
مطلوب ما اکران از اواسط تابستان تا ایام منتهی به مهرماه است.
* واقعاً وقتی فیلم در این سطح از تلویزیون پخش می‌شود، امید دارید قاچاق نشود؟
مردم ما مردمی شریف و نجیب هستند و اگر احساس کنند یک محصول متعلق به خودشان است و می‌توانند به سهم خود از دیده شدن غیرقانونی آن جلوگیری کنند، حتماً این کار را می‌کنند. در مقاطع مختلف هم دیده‌ایم که حق‌الناس برای مردم ما مهم است. ان‌شالله برای فیلم «یدو» هم این اتفاق رخ نمی‌دهد. امیدوارم مردم فیلم را ببینند و دوست داشته باشند. این بضاعت ما بود. فیلم «یدو» واقعاً در سخت‌ترین شرایط ممکن ساخته شد و همکارانم واقعاً ایثارگری کردند.
زمان دریافت جایزه سیمرغ هم اشاره کردم که فیلم در دمای ۵۰، ۶۰ درجه‌ای آبادان ساخته شده است. امروز هم که عوامل با این موضوع کنار آمده‌اند و پذیرفته‌اند فیلم برای قاطبه مردم به نمایش گذاشته شود، به سهم خودم از همه آن‌ها به‌خصوص مهدی جعفری عزیز، سپاسگزاری می‌کنم. امیدوارم با لذتی که مردم از فیلم می‌برند، خستگی آن‌ها از تن‌شان دربیاید. از همکاران سینمایی هم می‌خواهم از این تعامل میان سینما و تلویزیون استقبال کنند. از دوستانم در تلویزیون هم توصیه می‌کنم کمی خط قرمزهای‌شان را کم‌رنگ کنند و به سمت نارنجی ببرند که شاهد تعامل و همکاری بیشتر میان سینما و تلویزیون باشیم.
* اتفاقاً یکی از نگرانی‌های بخشی از سینماگران برای استفاده از این بستر، همین ماجرای خطوط قرمز و ممیزی فیلم‌ها است.
درباره فیلم خودمان و در تعاملاتی که با دوستان تلویزیون داشتیم، درخواست کرده‌ایم که در فیلم دست برده نشود. البته باید حدی از استانداردها را بپذیریم. البته «یدو» که خوشبختانه مورد سانسوری نخواهد داشت. در مجموع هم دوستان سینمایی ما باید شرح صدر بیشتری برای تعامل با تلویزیون داشته باشند و هم امید دارم در تلویزیون رویکرد مبارکی رخ دهد.
* در پایان بازه‌های پخش «یدو» از تلویزیون در ایام نوروز را می‌گویید؟
اولین نوبت روز جمعه ۶ فروردین در شبکه یک پخش می‌شود و نوبت بعد جمعه ۱۳ فروردین ساعت ۳ از شبکه ۳ سیما پخش خواهد شد.
۱۳:۴۱ - ۱۴۰۰/۰۱/۰۴
نظر شما