خبرگزاری مهر - مژگان صلاحی: سالگرد شهادت شهید آوینی را روز هنر انقلاب اسلامی می‌نامند به همین مناسبت میزگردی را با حضور سه نماینده از سه نهاد فرهنگی، حوزه هنری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بسیج هنرمندان برگزار کردیم و در رابطه با هنر انقلاب اسلامی با ایشان به گفت و گو پرداختیم.
هنر انقلاب برآمده از قلب، روح و فکر مردم است
حمیدرضا ملازینل نویسنده و پژوهشگر و معاون حوزه هنری استان قزوین در این میزگرد با اشاره به دیدگاه ورود مبانی انقلاب اسلامی به ساحت هنر اذعان کرد: بیش از چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد و در این چهاردهه اتفاقات زیادی در عرصه هنر رخ داده اما در مورد دستاوردها انقلاب و تحول عظیم و بنیادی که در عرصه فرهنگ و هنر رخ داده است چهره‌ای مانند شهید آوینی که هنر انقلاب اسلامی با اسم ایشان گره خورده است از موالید انقلاب اسلامی هستند.
وی ادامه داد: انقلاب اسلامی در عرصه‌های مختلف هنری و سینمایی قواعد مرسوم را بهم زد و تحولات زیادی را به وجود ¬آورد در عرصه هنرهای تجسمی و گرافیک و موسیقی و هنرهای نمایشی شاهد خلق آثار جدید که اثرگذاری اجتماعی دارد هستیم.
ملازینل گفت: بعد از انقلاب هنر به سمت مردمی شدن رفت و در خدمت آرمان‌های متعالی قرار گرفت. مثلاً نمایش ارغوان خونین را در قزوین در دهه شصت داشتیم که فکر می‌کنم حتی در جبهه‌ها هم اجرا شد و گروه سرودی در قزوین متشکل شد که حتی اجرا در محضر امام در جماران داشتند. تحولاتی که در فرم و محتوا رقم خورد.
این کارشناس عنوان کرد: جریان‌های مستند سازی اجتماعی، پاسداشت چهره‌های اثرگذار در تاریخ معاصر، شکل گیری جشنواره‌های مردمی مانند عمار و دیوارنگارهای شهری مانند میدان ولیعصر و در حوزه نقاشی مانند نقاشی‌های آقای روح الامین و… که تحولاتی را در این عرصه‌ها به وجود آورده است. در واقع می-توان مبانی انقلاب را در این تحولات به چشم دید.
معاون حوزه هنری استان قزوین بیان کرد: امام در سال ۶۷ پیامی به هنرمندان دادند که در آن شاخصه‌هایی مطرح شده است مانند مردم گرایی، عدالت، توجه به محرومین، مرزبندی بین حق و باطل و همینطور مقام معظم رهبری هم به رشد کمی و کیفی هنر و توجه به مبانی انقلاب اسلامی و اسلام ناب که هنرمندان را به توجه به این مسائل تشویق کردند. را باید مدنظر داشت زیرا هنر انقلاب اسلامی را نمی‌توان از این مسائل جدا کرد.
ملازینل توضیح داد: با عنایت به این دستاوردها می‌توان گفت هنر انقلاب شکل گرفته و وجود دارد و در حال ارتقای کیفیت خود است در این رابطه مقاومت‌هایی وجود دارد که برخی می‌گویند این دست کارها باعث شده است که هنر سطحی شود اما واقعیت متفاوت است. در این میان میزان اثرگذاری و اثرپذیری از مردم اهمیت دارد. باید این نکته را در نظر داشت که خودباوری را انقلاب به افرادی که هنرمند هستند تزریق کرده و در این راستا رشد کرده‌اند. مثلاً در کشور خودمان گاهی بازیگری و کارگردانی به ارث می‌رسد در حالی که حالا هنرمندانی داریم که دغدغه اجتماع و واقعیت‌ها را دارند، از نقطه صفر شروع کردند و الان در اوج هستند. این از دستاوردهای هنر انقلاب اسلامی است.
وی گفت: حوزه هنری به عنوان مولود انقلاب فراز و فرودهای زیادی داشته است به طور خلاصه در حوزه تاریخ شفاهی و تولید محتوا در این عرصه زحماتی که آقایان سرهنگی و بهبودی کشیدند که توانستند تاریخ شفاهی را در تمام ساحت‌های جامعه تزریق کنند که اتفاقی بی بدیل بود.
معاون حوزه هنری استان قزوین اضافه کرد: در سینما و هنرهای نمایشی و موسیقی و ادبیات هم حوزه هنری سعی داشته نقش آفرینی داشته باشد. در حوزه آفرینش‌های ادبی و در طنز پیشرو و به نوعی پایه گذار بوده است مثلاً در قزوین جشنواره سنگ پا در قم جشنواره قمپز را داشتیم. این‌ها دستاوردهای اخیر حوزه هنری در سال‌های اخیر بوده است.
به سمت تولید محتوا در سطح جهانی حرکت می‌کنیم
امیر ملاحسنی در این نشست بیان کرد: اگر بخواهیم از صحبت حضرت امام و حضرت آقا برآیندی داشته باشیم وارد بحث ارزش و تعالی انسانی می‌شویم، با توجه به اینکه ما معتقدیم انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی است و یکی از ابزارهای مهم تأثیرگذاری فرهنگ، حوزه هنر است، هنری که در راستای ارزش و تعالی قدم برمی‌دارد را می‌توانیم هنر انقلابی بنامیم.
معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین ادامه داد: بنده هنر متعالی را هنر انقلابی می‌دانم که از ارزش‌ها دفاع کند. ما پارامترهای مشخصی را بعد از انقلاب دنبال می‌کنیم مثلاً در سینما هم به لحاظ کمی و کیفی اگر قاطبه را در نظر بگیریم می‌توان به جرأت بگوییم که قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست و هنرمندان معتقدند بعد از انقلاب هنر سینمای ما به شدت فاخر، رو به جلو، هدفمند و متعالی شده است.
وی اذعان کرد: ذات هنر و فرهنگ پروسه‌ای زمان بر است که شکوفایی‌اش نیاز به زمان دارد. اگر سیر چهل ساله را در نظر بگیریم به سمت کیفیت بهتر و اثرگذاری پرمخاطب رفته‌ایم. ما معتقدیم هنر باید در خدمت بشریت و ارزش‌ها قرار بگیرد. مثلاً وقتی فیلمی در جشنواره ملی و بین المللی فجر به عنوان فیلم منتخب هیئت داوران قرار می‌گیرد و در نوروز از تلویزیون پخش می‌شود و مورد اقبال مردم قرار می‌گیرد به معنی کاهش فاصله مردم و هنرمندان است. مخاطب سطح سلیقه اش افزایش پیدا می‌کند و از آن سمت، فیلمساز محتوایی را می‌سازد که مورد استقبال مردم قرار می‌گیرد این امتیاز مهمی است.
ملاحسنی بیان کرد: همه دستگاه‌ها رسالتی دارند که باید پاسخگوی رسالتشان باشند، متأسفانه تعدد مراکز فرهنگی با طرح وظایف مشترک مشکلاتمان را در این حوزه زیاد کرده، موازی کاری‌ها از لحاظ هزینه کرد و پاسخگویی باعث شده به مشکل بربخوریم. بنده هم معتقدم که باید دستگاه‌ها در کنار هم در استان به یک شکلی جمع شوند و در قدم بعدی در سطح کشور هم همین اتفاق رقم بخورد.
وی مطرح کرد: در خیلی مواقع ما در مقام پاسخگویی هستیم در حالی که باید مطالبه گر باشیم و محتوا برای دنیا ارائه دهیم، ما محتوا را داریم اما محصولمان بازخوردی که باید داشته باشد را ندارد که شاید نتیجه جزیره‌ای عمل کردن باشد در حالی که اگر در کنار هم بودیم محصول بهتری را ارائه می‌دادیم.
معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین گفت: در دوران پس از انقلاب فراز و فرودهایی را تجربه کردیم، یک جاهایی سرعت خوبی داشتیم و در جاهایی شاید اتفاق ویژه ای نیافتاده که بتوان دفاع کرد ولی در حوزه تکنیک در چند سال اخیر پیشرفت خوبی داشتیم و توانستیم کارهای خوش ساختی حتی برای ذائقه جهانی بسازیم.
ملاحسنی با تاکید بر تکنیک هنر بیان کرد: مهم‌ترین مسئله تکنیک است، اگر بهترین محتوا را بدون تکنیک خوب عرضه کنیم اثرگذاری نخواهد داشت.
وی یادآور شد: در تولیدات فرهنگی ما در سطح جهان نیاز به پیوست‌های سیاسی و دیپلماتیک داریم و به غیر از رهبری که بر اهمیت فرهنگ و هنر و فضای مجازی همواره تاکید داشتند متأسفانه اهمیت این مسائل توسط دولت‌ها تبدیل به شعار شده است.
این مسئول در خاتمه گفت: ما همواره در مقام پاسخ و رفع اتهام ظاهر شده‌ایم در حالی که هنر انقلاب نیاز به آفرینش‌های جدید دارد، ما باید محتوایی تولید کنیم که علاوه بر دفاع از ما بتواند پیام‌های نو و تازه ای را به جهان مخابره کند.
در عرصه هنر استان مافیا نداریم، انقلابیون کم کار داریم
محسن کریمی در این نشست عنوان کرد: اگر ما به مفهوم مشترک در عرصه هنر دست پیدا نکنیم نگاه‌های جزیره‌ای و سلیقه‌ای بر مسئولین و هنرمندان حاکم می‌شود. هنر انقلاب همزاد انقلاب است ولیکن در بازه‌های زمانی ممکن است سیر متفاوتی را طی کند.
رئیس سازمان بسیج هنرمندان استان قزوین ادامه داد: بنده قائلم که انقلابی گری ساختارشکنی در فرم است و تعالی در محتوا، شاید ما دسترسی پیدا نکردیم که مکتب جدیدی را در فرم ایجاد کرده باشیم و شاید در حوزه تکنیک عقب تر از بقیه باشیم ولی نگاه انقلابی این را آموخته که بن بستی وجود ندارد. ما عصر طلایی انقلاب را طی کردیم و بسیاری از فرصت‌ها سوخته شده و نتوانستیم همراه با مبانی انقلاب توسعه لازم را بدهیم. مجموعه‌های پژوهشی، دانشگاهی و حوزوی آیا آمدند مبانی انقلاب اسلامی را آنالیز کنند و در خدمت هنرمندان و مجموعه‌های هنری قرار دهند؟
وی تصریح کرد: ما می‌توانیم با استفاده از هنر جامعه را در مقابل آسیب‌های اجتماعی واکسینه کنیم. مثلاً هنر انقلابی در حوزه خود باوری اقتصادی چه کرده؟ در رابطه با مسائل اجتماعی و معرفی دین چه کرده است؟ گاهی برداشت‌های مختلف ما را دچار انشقاق فکری کرده است. ماحصل چهل سال دستاورد هنر انقلاب را اگر بررسی کنیم در حوزه اندیشه‌ای بسیار ضعیف بوده ولی در حوزه آفرینش‌های هنری خوب بوده است که متکی به ایمان است نه ذات هنر.
کریمی تاکید کرد: گام دوم انقلاب یک فرصت است که چه رویکردی را انتخاب کنیم که مبتنی بر کادرسازی و تعالی محوری باشد. متأسفانه هنر انقلابی در بین مسئولین ما تبدیل به هنری مناسبتی و تزئینی شده است و آسیب‌های آن نگاه شغلی و کارمندی، پیمانکاری و پروژه محور به هنرمند است و سبب شده که هنرمندان از قطار انقلاب جدا شوند.
وی افزود: نگاه شرطی و نگاه بازاری و جشنواره‌ای باعث شده ظرفیت‌ها را از دست بدهیم. امام فرمودند هنرمندان مرهمی باشند بر دردهای مردم، باید دید که هنرمندان در این مسائل چه نقشی دارند؟ ما در استان قزوین به شدت به تقسیم کار و هم‌افزایی در بین دستگاه‌های فرهنگی نیاز داریم.
کریمی خاطرنشان کرد: ما در دو بخش ضربه جدی می‌خوریم از یک طرف فرصت سوزی است که در همه دولت‌ها رخ داد و سرمایه‌های انقلاب فقط مالی نبوده زمان از ما گرفته شده و از نظر زیر ساخت که کادر سازی جزئش هست آسیب دیدیم. ما همواره مصرف کننده هستیم در حالی که نگاه انقلابی پیشرو است و عقب ماندگی‌ها و گله‌ای از مسئولین داریم! واقعیت این است که مرزها شکسته شده و سیاست و هنر دیگر جدا از هم نیستند. وقتی رئیس جمهور کشوری از یک کاریکاتوریست حمایت می‌کند، وقتی از شعر بر علیه مرزهای ما و دخالت در کشوری استفاده می‌شود، وقتی رژیم غاصب صهیونیستی یک کاریکاتوریست را مزاحم خودش می‌داند و ترورش می‌کند به چه نتیجه‌ای می‌رسیم؟
این مسئول خاطرنشان کرد: متأسفانه سیاسیون ما نگاه ابزاری و تدارک چی به هنر دارند و برای تقویت منافع ملی و بنیان‌های انقلابی از ظرفیت هنر استفاده نکردند. شما رجوع کنید به بودجه فرهنگی متوجه خواهید شد که چقدر این موضوع مظلوم است ولی نگاه انقلابی قائل به شاه بیت از قرآن است چه بسا تعداد کمی از مؤمنین می‌توانند غلبه کنند.
وی مطرح کرد: بسیج وظیفه دارد برای اقتضائات کشور برنامه داشته باشد، یک زمانی زلزله کرمانشاه است یک زمانی سیل گلستان و مثلاً سال گذشته کرونا بود، بسیج هنرمندان شاید ۴۰ جشنواره شهرستانی و استانی با کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرداری‌های شهرستان‌ها با کمک قرارگاه شهید سلیمانی برگزار کرد و اتفاقات بزرگ فرهنگی رقم زدند. ولیکن باید حمایت و مانع زدایی انجام شود.
رئیس سازمان بسیج هنرمندان استان قزوین بیان کرد: دستگاه‌های فرهنگی و هنری یک کارگردان و محور نیاز دارند، درخواست ما این است که شورای فرهنگی استان و مسئولین سیاسی استان که در شورا هستند از همه مجموعه‌های فرهنگی و هنری استفاده کنند و در کنار هم تقسیم کار کنند؛ اگر پازل کوچکی از فرهنگ و هنر استان باشیم، اگر هم را تکمیل کنیم می‌توانی قوای زیادی پیدا کنیم و اثرگذار باشیم.
کریمی در خاتمه بیان کرد: در مسائل فرهنگی و هنری باید نگاه بلند مدت داشته باشیم. باید این نکته را بگویم که ما در عرصه هنر استان مافیا نداریم انقلابیون کم کار داریم. البته این مطلب فقط از جانب مسئولین نیست باید هنرمندان نیز پای کار باشند.
نظر شما