خبرگزاری مهر - گروه استانها – مصطفی آل علی*: نیازهای انسان‌ها به مرور زمان بیشتر از زمان گذشته می‌شوند که «مسکن» از بدیهی‌ترین و اساسی‌ترین آنهاست که برای هر انسانی لازم بوده و تأمین آن در طول مسیر زندگی با وجود شرایط لازم حاصل می‌شود.
در این راستا دغدغه «مسکن» برای قشر معلولان اهمیت بسیار ویژه‌ای دارد چرا که وضعیت آنها خاص است و برای داشتن این امر حیاتی و آن هم در شرایط کنونی و گرانی غیر ممکن به نظر می‌رسد؛ به ویژه آنکه قیمت خانه در کشور ایران حداقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان است (گرچه قیمت‌ها بیشتر از این رقم است).
بیشتر این قشر از نعمت خانه محروم هستند زیرا توانایی مالی و اقتصادی را برای این امر ندارند؛ به راستی معلولی که حقوق کمی (ماهانه ۱۸۰ تومان!) از سازمان بهزیستی دریافت می‌کند، چگونه می‌تواند برای خودش خانه‌ای را ایجاد یا خریداری کند؟
معلولی که امسال بعد از افزایش مستمری ماهانه‌اش بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان آیا می‌تواند امیدی برای داشتن خانه‌ای داشته باشد؟ اگر فرد معلول این مبلغ را فقط پس‌انداز کند، سالانه مبلغی بین دو تا چهار میلیون تومان خواهد داشت و بعد از ۱۰۰ سال و آن هم اگر تورم و گرانی پیش نیاید، این فرد می‌تواند خانه‌ای را خریداری کند.
بنابراین مسئله مسکن برای معلولان از واجب‌ترین و مهم‌ترین امور است به گونه‌ای که همیشه در قانون جامع حمایت از معلولان بر این نکته تأکید شد اما در بیشتر مواقع مسکن برای افراد دارای معلولیت به دست فراموشی سپرده شده است.
در قانون جامع حمایت از معلولان آمده است «سازمان ملی زمین و مسکن موظف است زمین مورد نیاز احداث واحدهای مسکونی افراد معلول فاقد مسکن را به نرخ کارشناسی تهیه و در اختیار افراد مذکور و یا تعاونی‌ها و مؤسسات خیریه‌ای که برای آنان مسکن احداث می‌نمایند، قرار دهد».
در این زمینه سازمان بهزیستی نیز با همکاری سازمان‌های دیگر همچون راه و شهرسازی یا بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، مددجویی را برای واگذاری زمین مسکونی و احداث آن معرفی می‌کند که این اقدام به نوبه خود گامی مهم و ارزشمندی است.
اما این معرفی‌نامه و تأکید در قانون کافی نیست زیرا بر اساس شواهد بیشتر معلولان توانایی اقتصادی لازم را برای اخذ زمین واگذاری شده و پرداخت مبلغ ما به التفاوت ندارند و نداشتن منابع مالی برای این امر یا ساخت‌وساز آن، مزید بر علت شده است.
همچنین در این زمینه سازمان بهزیستی سالانه خانه‌هایی را با مساعدت سازمان‌های دیگر برای خانواده‌های دارای دو معلول ایجاد و واگذار می‌کند اما سوال اینجاست که تکلیف خانواده‌های دارای تک معلول چیست؟ آیا آنها باید در حسرت یک سرپناه بمانند و از بی‌خانگی در رنج و عذاب باشند یا راهکاری برای این مشکل وجود دارد؟
راه کاری خلاقانه و منفعتی چندگانه
ورود انبوه‌سازان، شرکت‌های خصوصی یا افراد توانمند به این مسئله می‌تواند گره گشای مشکل بی‌خانگی معلول باشد که این اقدام به یک قرارداد رسمی میان سرمایه‌گذار و مددجو نیاز دارد؛ به این ترتیب بار مالی از دوش فرد دارای معلولیت برداشته می‌شود و طرف مقابل (انبوه‌ساز، شرکت خصوصی یا فرد خیر) ضمن به دست آوردن زمین مسکونی، متعهد به ساخت‌وساز می‌شود.
دولت باید گام‌هایی را برای ورود سرمایه‌گذار بردارد و در راستای احداث ِ مسکن ِ معلولان نیز اقداماتی را از جمله تهیه و عرضه مصالح ارزان قیمت برای ساخت‌وساز، تسهیل کارهای اداری و انجام آنها خارج از نوبت، نظارت مستمر و دقیق بر روند امور و… انجام دهد.
از سوی دیگر مجلس شورای اسلامی نیز با تصویب قانون حمایت از سرمایه‌گذاران مشوقی دیگر برایشان ایجاد کند؛ این امر برگه برنده دیگری است که زمینه لازم را برای ورود سرمایه‌گذاران به مسئله احداث ِ مسکن ِ معلولان به وجود می‌آورد.
همچنین سازمان بهزیستی مسئولیت مهمی را خواهد داشت به گونه‌ای که باید خانوارهای دارای تک معلول را شناسایی و به ادارات ذی‌ربط معرفی کند تا کسی از این روند قانونی سوءاستفاده نکند.
گام بعدی واگذاری زمین مسکونی است که حداقل متراژ زمین لازم برای این طرح ۲۰۰ متر بوده و لازم است که اداره واگذارکننده زمین، این همکاری را در این زمینه داشته باشد و همواره برای این طرح زمینی را اختصاص دهد؛ طبق شواهد و قرائن هر چه متراژ زمین بیشتر باشد، سرمایه‌گذار بیشتری خواهد داشت.
بنابراین این ادارات از جمله اداره راه و شهرسازی یا بنیاد مسکن انقلاب اسلامی باید زمین‌هایی را با متراژ بالا به فرد معلول واگذار کند تا سرمایه‌گذار علاوه بر ساخت مسکن برای معلول، قدمی در راستای ورود به این مسئله بردارد.
احداث ِ مسکن ِ معلولان منفعت‌های چندگانه دارد؛ افراد دارای معلولیت خانه‌دار می‌شوند، سرمایه‌گذار نیز با قیمت کمتر زمین مسکونی را به دست آورد و با ساخت‌وساز و با فروش واحدها سرمایه‌ای خواهد داشت اما افراد دیگر جامعه نیز صاحب‌خانه خواهند شد و ارگان‌های دولتی نیز در چهارچوب قانون به اقشار مختلف کمک و از آنها حمایت می‌کنند.
بنابراین امید می‌رود که مجلس و دولت حامی و پیگیر چنین طرحی باشند و سرمایه‌گذار (انبوه‌سازان، شرکت‌های خصوصی یا افراد توانمند) نیز با مشارکت داوطلبانه خود گام مهمی را در راستای ایجاد واحدهای مسکونی برای خانواده‌های تک معلول بردارند.
بر اساس آخرین آمار در ایران، به طور تقریبی ۱۰ درصد از جمعیت کشور معلولیت داشته که سه درصد آن معلولیت شدید و خیلی شدید دارند و بر اساس اطلاعات موجود فقط یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر تحت پوشش بهزیستی هستند که از خدمات مختلف سازمان استفاده می‌کنند.
*خبرنگار حوزه آسیب‌های اجتماعی
۱۲:۲۷ - ۱۴۰۰/۰۷/۲۱
نظر شما