نقدی به بخش کتاب نمایشگاه قرآن/خوارج نقابدار کتـاب!

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و اندیشه: با گذشت چند روز از برپایی نمایشگاه مجازی قرآن، جعفر سید مدیر انتشارات آشنایی یادداشتی انتقادی درباره سازوکار پذیرش کتاب برای فروش در این‌نمایشگاه مجازی نوشته و آن را برای انتشار در اختیار مهر قرار داده است.

خبرگزاری مهر ضمن انتشار این‌یادداشت، حق پاسخگویی نهادی که مدیر انتشارات آشنایی انتقادات خود را نسبت به آن مطرح کرده، محفوظ می‌داند.

بیان این نکته نیز الزامی است که تا زمان انتشار این مطلب، اجازه ارائه برخی از عناوین نام برده در یادداشت پیش رو، به گفته نگارنده در نمایشگاه مجازی قرآن صادر شد اما اصل مشکل همچنان پابرجا بود. 

مشروح متن جعفر سیّد در ادامه می‌آید:

در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب کتاب تهران که بهمن ماه ۱۳۹۹ برگزار شد خانه کتاب، علی الظاهر ناشران را در سایت نمایشگاه به چند گروه عمومی، آموزشی و دانشگاهی، کودک و نوجوان، دیجیتالی و کتاب‌های خارجی تقسیم‌بندی کرده بود و صورت قضیه امیدبخش بود و جای تشکر داشت. بنده هم با ۲۷۴ عنوان کتاب ثبت شده طبعاً کتاب‌هایم باید در دو گروه عمومی و کودک و نوجوان شرکت می‌داشت. تا اینجای قضیه همه چیز طبیعی به نظر می‌رسید.

دو سه روز گذشت و دیدم جز کتاب کودک، استقبالی از کتاب‌های عمومی نشرم صورت نمی‌گیرد. با خود گفتم شاید مردم نا امید شده‌اند و از کتاب مثل چهره‌های سیاست‌پیشه روی برگردانده‌اند، اما در خبرها از گزارش مدیر خانه کتاب خواندم که دو روز اول چند میلیارد کتاب خریداری شده است. برای آزمایش خودم به عنوان خریدار وارد سایت نمایشگاه شدم و بخش عمومی را باز کردم و دیدم ۸۱ صفحه و در هر صفحه بیش از ۱۵ آرم ناشر بود که اگر هر یک از آن نام ناشران باز می‌شد کتاب‌های عمومی آن نشر با توضیحات شناسنامه‌ای قابل مشاهده بود. باز تا اینجا هم طبیعی به نظر می‌آمد.

از صفحه یک بخش عمومی تا آخرین یعنی صفحه ۸۱ تمام اسامی ناشران عمومی را دیدم اما هرگز نام نشرم مشاهده نشد! برای اجتناب از خطای چشمی برای دومین و سومین بار هم از ابتدا تا انتها به ناشران عمومی نظر انداختم و اطمینان یافتم که از سوی خانه کتاب اشتباه محرز صورت گرفته است. البته اگر کسی نام نشرم را جستجو می‌کرد می‌توانست تمام کتاب‌های نشرم را ببیند اما این کافی نبود. چون مردم نام همه ناشران را نمی‌شناسند و انتظار داشتم نام نشرم مثل نام دیگر ناشران در بخش عمومی دیده شود. مضافاً به اینکه اسامی برخی ناشران در عمومی چند بار تکرار می‌شد و بدتر از این نام یک ناشر بزرگ کمک آموزشی و یک ناشر بزرگ کودک و نوجوان در بخش عمومی هم (که نباید حضور می‌داشت) بارها دیده شد.

سه روز از نمایشگاه گذشته بود طبعاً باید با نخستین تماس تلفنی سایت اصلاح می‌شد، اشخاصی که برای ایام نمایشگاه به خدمت گرفته شده بودند با صداقت و حسن نیت بودند اما ابتدا بی‌خبر می‌گفتند امکان ندارد و من هم هربار به آنان می‌گفتم شما نام نشرم را در بین ناشران عمومی که بیشترین آمار کتاب‌هایم را تشکیل می‌دهد، پیدا کنید و من به شما جایزه نقدی می‌دهم. روزها می‌گذشت و آنها هم به اصرار من بخش ناشران عمومی را نگاه کردند و نیافتند و حق را به من می‌دادند. بانوی کارمند چند روز به خدمت گرفته آنان، به قدری با وجدان و عاطفی بود که از این بی‌عدالتی به گریه افتاد و جوانی دیگر گفت: «همین مدت کم که اینجا هستم خیلی حق و ناحق دیدم.» حتی مراجعه حضوری من و دیدار با تهیه کننده سایت او را مجاب به تصحیح خود نکرد و با رفع تکلیف میگفت: «ممکن است تا روز آخر نام نشر تو دیده نشود و نشر دیگری در یک روز بارها دیده شود!!» البته این یک نگاه غیرعلمی برای رد گم کردن بود. مدیر سایت میتواند با تعریف‌هایی در سامانه، درصد دیده شدن ناشری را بالا ببرد و یا نشری را محدود و حتی امکان دیدن را به صفر برساند. که برایم چنین شده بود.

خلاصه نمایشگاه اول با همین ترفندهای خانه کتاب به پایان رسید و احقاق حق صورت نگرفت و از نشر من با ۲۷۴ کتاب تنها ۱۷۹ کتاب و بیشتر کودک و نوجوان خریداری شد و درخواست دیدار با مدیرعامل جدید خانه کتاب داشتم که نه او و نه معاونش خود را پاسخگو ندانستند و حتی به نامه مستندم جوابی ندادند. آنها باید بدانند به اعتبار وجود ناشران حضور آنان معنا پیدا می‌کند نه جلسه در باره ناشران خارجی!!

از آنجا که در گذشته هم با من بدرفتاری شده و خانه کتاب خود را دستور دهنده و صاحب کار و ناشران را عمله و اکله خود می‌دانند. می‌خواهم با نقد خود بعضی از اهمال کاران و مغرضان را به وظایفشان آگاه کنم. نه نیت مالی دارم و نه جویای نامم، بلکه خادم کوچک فرهنگم و احساس وظیفه خود را بیان می‌کنم. این قصابی چه خدمتی برای کتاب است؟! تا کسی انتقاد کند توهین می‌کنند و خود را پشت پرده ایزوله کرده‌اند و هر بلایی به سر کتاب می‌آورند.

***

اما دومین نمایشگاه مجازی مربوط به کتاب‌های قرانی و دینی و کتاب‌های دفاع مقدس است. خب ۶۸ عنوان از کتابهایم مرتبط بود اما دیدم فقط ۴۷ عنوان را شرکت داده‌اند. با چه بهانه‌ای؟ به این ادعا که کد دیویی مناسب نیست! گفتم خب، صفحه فیپا و معرفی را نگاه کنید، تماماً دفاع مقدس یا موضوع عترت است! گوششان بدهکار نیست و به راستی اینان را خوارج کتاب می‌نامم. امام علی علیه السلام فرمود: قرآن‌های روی نیزه را ملاک ندانید من قرآن ناطقم اما خوارج چشم بصیرت نداشتند. خود کتاب، فریاد می‌زند که موضوعش دفاع مقدس یا اهل بیت علیهم السلام است، با چه زبانی باید به معاون لجوج خانه کتاب فهماند وقتی خود را به خواب می‌زند و نمی‌خواهد بیدار شود؟؟!!

اگر مغرض نباشند باید بگوییم روی کتاب اقل شناخت را ندارند. اینجاست که مولانا می‌فرماید:

تو به صورت رفته‌ای گم گشته‌ای

زان نمی‌یابی که معنا هشته‌ای

یعنی به ظاهر کد دیویی توجه می‌کنی ولی به مضمون کتاب که در خود موضوع فهرست‌نویس آمده، نمی‌اندیشی!! دوباره به جای پاسخ توهین کردند. باید گفت: کد دیویی را چه کسی صادر کرده؟ فهرست نویس کتابخانه مرکزی! آیا او علامه دهر است و علم غیب دارد؟؟ خیر او هم گاه به دلیل حجم و تنوع آثار اشتباه می‌کند. چند صفحه را نگاه می‌کنند و کد می‌نویسند و بارها اشتباهات فاحش آنان را گفته‌ام و تصحیح کرده‌اند اما کد دیویی را شناختی ندارم که بگویم! شما خود ببینید کتاب‌هایی که از نشرم بازمانده، خود قضاوت کنید:

۱- مناقب و مراثی اهل بیت عصمت و طهارت (ع) این کتاب اگر در رابطه با عترت نیست، پس چیست؟ در حالیکه فهرست نویس آن را کد شعر داده است!

۲- روزهای سخت جنگ که اختصاصاً مربوط به جنگ است؛ «آفتاب آمد دلیل آفتاب» و بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس آن را خرید کرده است اما کلیشهای برخورد و کتاب را حذف کردهاند.

۳- موج انفجار (فیلمنامهی دفاع مقدس) تماماً دفاع مقدس است.

۴- از دیرباز با یمن (با مضمون خیانتهای آل سعود در کشتار مردم یمن و برخورد با ایران به همراه تاریخچه وهابیت) مورد تقدیر دفتر مقام معظم رهبری. توضیح اینکه فیپا نویسی به دلیل حجم آثار دریافتی فهرست مختصر نگاشته و بنابراین کد دیویی ندارد.

۵- قناعت و مناعت در ادب پارسی (با اشاره به مستندات قرآنی و عرفانی همراه با فهرست اعلام قرآنی) مورد تحسین دکتر محمدرضا سنگری داور چهل سال ادبیات انقلاب اسلامی در آیین نقد و بررسی این کتاب.

۶- ای کاش همه مثل پدرم بودند (با مضمون جنگ و شهید) اختصاصاً دفاع مقدس و مورد خرید بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس.

۷- لبخند بزن جهاندیده (داستان های طنز دفاع مقدس) اختصاصاً دفاع مقدس.

۸- ایزی و آرو، هرن و پرن (اشعار آیینی، مذهبی و دفاع مقدس به زبان سمنانی)

۹- عرفان علامه اقبال لاهوری (هفت مقاله در باره پیامبر (ص) و نماز و نیایش

۱۰- هدایایی برای مغرب زمین (غرب مدیون دانش و فرهنگ اسلامی) پاسخی مستدل به استکبار جهانی.

۱۱- نقش دل (مجموعه داستان با مضمون انقلاب، جنگ و شهید)

۱۲- جان جهان (مجموعه اشعار شاعران معاصر در منقبت حضرت امام ره) مورد تقدیر دفتر حضرت امام

۱۳- سیری در قصیده صحراویه علامه حسن زاده آملی

۱۴- کجای کاری جهاندیده (داستانهای طنز دفاع مقدس) اختصاصاً دفاع مقدس.

۱۵- باحجاب ها زیباترند (مجموعه مقالات علمی با مضمون حجاب و اشعاری برای حضرت فاطمه زهرا س)

۱۶- میزان الطب (مرجع طب سنتی و اسلامی)

۱۷- دوستان خوب من (رمان نوجوانان با مضمون اخلاقی و کلاسهای قرآن) ۹۷۸۶۰۰۶۹۶۰۰۹۸

۱۸- گل و گلدان شکست (مضمون کاملا جنگ و دفاع مقدس) مورد خرید بنیاد دفاع مقدس

۱۹- جنگ افزارهای معیوب (داستان جنگ و دفاع مقدس)

۲۰- روزهای دانشکده (داستانهای دفاع مقدس) ۹۷۸۹۶۴۷۰۶۳۴۲۵

۲۱- عکسی از یک آلبوم (رمان با مضمون دفاع مقدس) ۹۷۸۶۰۰۶۹۶۰۰۷۴ مورد خرید بنیاد دفاع مقدس

از اشکالات دیگر نمایشگاه دوم مجازی این است که کتاب‌ها را به نمایش نگذاشته‌اند بلکه نام تمام ناشران را به ترتیب حروف الفبا آورده‌اند تا از طریق نام ناشر به کتاب‌ها برسند. در حالی‌که مردم شناخت روی نام همه ناشران ندارند و ناگزیر به بعضی ناشرانی که می‌شناسند رجوع می‌کنند. حال اینکه نمایشگاهِ نام ناشر نیست نمایشگاه کتاب است. با این روش کد دیویی چه کتاب‌هایی مثل موسیقی و سماع کیهانی و کتاب عشق و سماع و دیگر کتاب های صوفیگری به نمایشگاه قرآن راه یافته اما ۲۱ عنوان از کتاب‌های ارزشمند دفاع مقدس و اهل بیت نشرم راه نیافته است. باز از مولانا میگویم که فرمود:

ای برادر ورد را خوش گفتهای

لیک سوراخ دعا گم کردهای