مقررات انتخاباتی برای رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر

زهرا روشن دل در گفتگو با خبرنگار مهر در تشریح جزئیات مقرراتی که سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) برای فعالیت انتخاباتی رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در ایام انتخابات تدوین کرده است، اظهار داشت: بحث فعالیت‌های انتخاباتی به صورت عام در فضای مجازی اهمیت زیادی دارد چرا که مخاطب باید با یک انتخاب آگاهانه به نامزد مورد نظر رأی دهد. به همین دلیل مدل فعالیت انتخاباتی در فضای مجازی حتی ممکن است مخاطب را تحت تأثیر سو قرار دهد.

وی با بیان اینکه برای آنکه مخاطب بتواند آگاهانه انتخاب کند، باید شفافیت وجود داشته باشد و از اخبار خلاف واقع جلوگیری شود، توضیح داد: مقررات گذاری می‌تواند جلوی فریب افکار عمومی و انتشار محتوای خلاف واقع را بگیرد. به همین دلیل با اجرای این پروتکل در نهایت شاهد یک فضای بدون تنش توأم با شور انتخاباتی خواهیم بود و مخاطب می‌تواند درگیر بررسی صحت و سقم اخبار نباشد و اطلاعات را از صفحات رسمی نامزدها کسب کند.

روشن دل با بیان اینکه هدف، ایجاد یک فضای رقابت انتخاباتی سالم برای نامزدها در فضای مجازی است و اینکه مردم بتوانند به اسناد و اخبار معتبر دسترسی داشته باشند، گفت: ساترا در این زمینه مقرراتی تنظیم کرده است. این مقررات برای رسانه‌های کاربر محور تنظیم شده است و باید در نظر گرفته شود که تمام فضای مجازی را شامل نمی‌شود.

مدیرکل تنظیم و تدوین مقررات ساترا با تاکید بر اینکه منظور از «رسانه» در این دستورالعمل، همان رسانه‌های صوت و تصویر کاربر محور است، خاطرنشان کرد: این مقررات برای رسانه‌هایی است که از ساترا مجوز فعالیت دارند؛ مانند رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر. ما این مقررات را برای رسانه‌های کاربر محور (UGC) تدوین کرده‌ایم که در این رسانه‌ها، کاربر می‌تواند محتوا را بارگذاری کند.

ایجاد یک صفحه رسمی برای کاندیدا

وی با اشاره به نکاتی که در این دستورالعمل بر آن تاکید شده است، گفت: رسانه‌های کاربر محوری که تمایل دارند فعالیت انتخاباتی داشته باشند موظف شده‌اند که اگر نامزدی تقاضای یک کانال رسمی کرد به آن کاندیدا کانال رسمی تخصیص دهند. به این معنی که محتوای اختصاصی نامزد انتخابات در صفحه رسمی قرار گیرد و مخاطب می‌داند که هر چه در این صفحه بارگذاری می‌شود مورد تأیید است. مانند صفحات تأیید شده‌ای که در پلتفرم‌های رسانه‌ای دیده می‌شود.

روشندل ادامه داد: رسانه کاربر محور باید علامت تأییدی برای صفحه شخصی کاربر در نظر بگیرد تا مشخص شود که این صفحه، کانال رسمی آن نامزد انتخاباتی است. خدماتی که اینگونه رسانه‌ها به نامزدها می‌دهند باعث می‌شود نامزدهای انتخابات پیش رو، در پلتفرم‌های ایرانی فعالیت داشته باشند.

درج نشان ویژه محتوای انتخاباتی

مدیرکل تنظیم و تدوین مقررات ساترا گفت: در بحث بعدی برای اینکه مخاطب متوجه این موضوع شود که این پیام انتخاباتی است یا نه، باید نشان ویژه تبلیغات انتخاباتی روی محتواهای انتخاباتی درج شود. به این معنی که «نشان محتوای انتخاباتی» برای محتوای انتخاباتی از جمله صفحات کاندیداها در نظر گرفته شود تا کاربر و مخاطب به راحتی متوجه شوند که کدام محتوا انتخاباتی است.

وی با اشاره به اینکه برای انتشار محتوای تبلیغات انتخاباتی توسط رسانه یک سری الزامات گذاشته شده است، افزود: اگر این رسانه قصد فعالیت انتخاباتی دارد و قصد دارد از نامزدها تبلیغات بپذیرد، باید شرایط یکسان ایجاد کند. این‌طور نباید باشد که نحوه ارائه خدمات و تعرفه‌ها برای نامزدها متفاوت باشد.

روشندل گفت: ما در این مقررات ابعاد مختلفی در نظر گرفته‌ایم تا هم شرایط مناسب برای تبلیغات نامزدها و فعالیت در رسانه‌های ایرانی فراهم شود و این موضوع باعث رشد رسانه‌های ایرانی شود و هم از طرفی برای مخاطب این امکان فراهم شود که به راحتی بتواند تبلیغات همه نامزدها را در شرایط یکسان دریافت کند.

شناسایی ربات‌های منتشر کننده اخبار خلاف واقع

مدیرکل تنظیم و تدوین مقررات ساترا با اشاره به مقررات گذاری برای شناسایی و حذف ربات در جلوگیری از اخبار خلاف واقع، گفت: رسانه با سازوکارهایی که در اختیار دارد باید ربات‌های منتشر کننده محتوای جعلی را شناسایی و آنها را مسدود کند.

وی با بیان اینکه موضوع ریپورت نیز در این دستورالعمل آمده است توضیح داد: ممکن است کاربر محتوای متخلفانه‌ای در رسانه مشاهده کند که در این صورت می‌تواند گزارش تخلف کرده و این گزارش باید از سوی رسانه کاربر محور به سرعت مورد بررسی قرار گیرد. این محتوا می‌تواند شامل تمسخر و تشویش اذهان و ایجاد اختلاف و … باشد. به این خاطر رسانه ملزم شده که گزینه تخلفات انتخاباتی را در گزینه‌های ریپورت قرار دهد تا به سرعت موضوع مورد بررسی توسط رسانه قرار گیرد.

برچسب‌گذاری محتوای مشکوک

روشن دل ادامه داد: این دستورالعمل در بحث برچسب‌گذاری محتوای مشکوک نیز ورود کرده است؛ به این معنی که اگر محتوایی از یک نامزد انتخاباتی در این رسانه‌ها منتشر شد اما آن نامزد مدعی شد که محتوا دروغ است، چالش تشخیص محتوای جعلی و خلاف واقع وجود دارد که برای مرتفع شدن این مسئله برچسب‌گذاری الزام شده است.

وی اضافه کرد: بر این اساس چنانچه نامزد انتخابات گفت که محتوای نسبت داده شده به وی دروغ است، رسانه باید برای آن مطلب «برچسب محتوای مشکوک» الصاق کند تا مشخص شود که این محتوا توسط نامزد انتخاباتی نادرست تشخیص داده شده است.

مدیرکل تنظیم و تدوین مقررات ساترا با اشاره به بحث معتبر سازی و شفافیت منابع تبلیغات در این فضا نیز افزود: اگر محتوایی منتشر و تبلیغ می‌شود، باید منبع سفارش تبلیغ ذکر شود. این موضوع برای جلوگیری از ابزارهای ضد تبلیغ پیش بینی شده است. به بیان دیگر تبلیغات نامزدهای انتخابات باید دارای منابع معتبر و نیز دارای شفافیت باشد و مخاطب بتواند آگاهی درستی از آن محتوا پیدا کند.

وی با بیان اینکه رسانه علاوه بر رعایت تمامی قوانین و مقررات انتخاباتی کشور مکلف به رعایت این دستورالعمل است نیز یادآور شد: منطبق با قانون، زمان تبلیغات در این رسانه‌ها تا ۲۴ پیش از آغاز رأی گیری مجاز بوده و اعلام نتیجه هم باید مطابق با قوانین انتخابات در این رسانه‌ها انتشار یابد.

وی همچنین تاکید کرد: بخشی از این دستورالعمل نیز به سواد رسانه‌ای اختصاص یافته به این معنی که رسانه از جنبه مسئولیت اجتماعی، ملزم به انتشار محتوای سواد رسانه‌ای برای ارتقای سواد و آگاهی مخاطبان در زمینه انتخابات باشد.

رسانه‌های کاربر محور ملزم به بی طرفی هستند

روشن دل با اشاره به اینکه ما رسانه را به بی‌طرفی الزام کرده‌ایم، خاطرنشان کرد: با این وجود همه قواعد برای نامزدها به صورت یکسان اجرا می‌شود و شفافیت در فعالیت تبلیغاتی کاندیدا مشخص است. در همین حال بخشی نیز مربوط به ممنوعیت محتوایی است که در قوانین و مقررات کشور نیز مشخص است و رسانه کاربر محور نیز ملزم شده در صورت مشاهده اینگونه محتواها از جمله تفرقه پراکنی میان گروه‌های جامعه و تلاش برای تشویش اذهان و دامن زدن به شایعات، آنها را حذف کند.

به گفته مدیرکل تنظیم و تدوین مقررات ساترا، در تدوین این دستورالعمل قوانین کشور لحاظ شده و رسانه‌ها مکلف هستند تمام قوانین را رعایت کنند. این دستورالعمل که برای نخستین بار در کشور تدوین شده است در این راستا است که رسانه‌های کاربر محور در افزایش آگاهی مردم در انتخابات پیش رو مشارکت مؤثری داشته باشند.

وی تصریح کرد: فروش یا اشتراک‌گذاری اطلاعات کاربران و داده‌هایی که رسانه در اختیار دارد به دستگاه‌های تبلیغاتی یا جاهای دیگر، ممنوع است.

روشن دل در پاسخ به اینکه رسانه مسئول تمام محتوایی است که کاندیداها منتشر می‌کنند؟ گفت: صفحه رسمی نامزدها توسط نماینده تأیید شده کاندیدا فعالیت می‌کند. بنابراین نماینده دارای مسئولیت در بارگذاری است و البته در باقی موارد و به صورت عام رسانه باید برای جلوگیری از تخلف، ابزارهایی را پیش بینی کند و به محض شناسایی تخلف با حساب کاربری متخلف برخورد کند.

وی تاکید کرد: رسانه ملزم به ارائه صفحه رسمی و برچسب گذاری محتوا به کاندیداها است و برای تبلیغات، امکانات یکسانی در اختیار کاندیداها قرار می‌دهد که بی طرفی رسانه مشخص شود.

مدیرکل تنظیم و تدوین مقررات ساترا گفت: این دستورالعمل مربوط به رسانه‌های کاربر محوری است که تحت تنظیم‌گری ساترا قرار دارند. به این ترتیب رسانه‌هایی که صوت و تصویر فراگیر نبوده در محدوده این دستورالعمل قرار نمی‌گیرند.