اجلاس آتی شانگهای
به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر مهدی صفری، معاون آسیا و اقیانوسیه و کشورهای مشترک المنافع وزارت امور خارجه کشورمان درباره اجلاس آتی شانگهای که قرار است در آینده نزدیک و در قرقیزستان برگزار گردد، اظهار داشت : هفتمین نشست سران سازمان همکاری شانگهای قرار است در تاریخ 25 مرداد ماه در شهر بیشکک (پایتخت قرقیزستان) برگزار شود و این دومین بار است که قرقیزستان میزبان نشست سران می شود.
وی افزود: براساس اطلاعات دریافتی تمام رؤسای جمهور 6 کشور عضو اصلی به همراه رئیس جمهور مغولستان و وزیران خارجه هند و پاکستان به عنوان اعضای ناظر در این اجلاس شرکت خواهند داشت؛ ضمن آنکه رئیس جمهور قرقیزستان به عنوان میزبان نشست از رئیسان جمهوری افغانستان و ترکمنستان و دبیرکل سازمان ملل متحد به عنوان میزبان دعوت کرده است.
دعوت از احمدی نژاد برای حضور در اجلاس آتی شانگهای
صفری در خصوص شرکت ایران در این اجلاس ادامه داد: برای شرکت در این نشست از جناب آقای احمدی نژاد هم دعوت شده و با توجه به اینکه در نشست قبلی در شهر شانگهای نیز در سطح رئیس جمهور شرکت کرده بودیم، تلاش داریم تا در بالاترین سطح ممکن در نشست بیشکک نیز شرکت کنیم.
معاون وزیر خارجه کشورمان درباره اینکه آیا ایران به عنوان عضو ناظر تقاضای عضویت کامل در سازمان شانگهای را به این نهاد ارسال کرده است؟ گفت: جمهوری اسلامی ایران با توجه به ارزیابی های مثبتی که طی چند سال گذشته از عضویت در سازمان همکاری شانگهای به دست آورده، پس از کسب عضویت ناظر، به تازگی ( در اردیبهشت ماه 1386) درخواست رسمی خود را برای عضویت کامل به رئیس جمهور قرقیزستان به عنوان رئیس دوره ای سازمان همکاری شانگهای تسلیم نموده و منتظر تصمیم سازمان در این خصوص هستیم و رایزنی های جدی با مقامات کشورهای عضو اصلی تاکنون در این خصوص صورت داده ایم.
وی ابراز امیدواری کرد که سازمان همکاری های شانگهای با توجه به مزیت های متقابل عضویت کامل کشورهای بزرگی همچون ایران، هند و پاکستان در اسرع وقت در این خصوص تصمیم لازم را اتخاذ کند.
روابط ایران و روسیه
صفری هم چنین درباره آخرین تحولات و توافقات ایران و روسیه درخصوص نیروگاه بوشهر، با اشاره به قرار پیشین دو طرف جهت راه اندازی این نیروگاه در سپتامبر 2007، اظهار داشت: از حدود چهار ماه قبل طرف روسی با اشاره به موضوعاتی نظیر اختلاف مالی و عدم به موقع پرداخت ها و نیز مشکلات مربوط به تامین قطعات مورد نیاز از کشورهای ثالث اعلام کرد که امکان بهره برداری از این پروژه در تاریخ مقرر فراهم نیست.
معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: البته سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به ادعاهای روسیه، هرگونه تاخیر در پرداخت مربوط به پروژه را رد کرد و اعلام نموده حتی فراتر از تعهدات خود، به طرف روس پرداخت مالی داشته است.
ملاحظات سیاسی در تاخیر راه اندازی نیروگاه بوشهر موثر است
وی درباره تاخیرات مکرر مسکو در راه اندازی این نیروگاه اتمی، افزود: هرچند طرف روسی اشاره می کند که مسائل باقیمانده تا راه اندازی نیروگاه بوشهر ماهیت فنی دارد و تحت تاثیر ملاحظات سیاسی نیست اما واقعیت این است که نمی توان تاثیر ملاحظات سیاسی بر روند جاری این پروژه را نادیده گرفت؛ البته تلاش ما این است که در رایزنی با روسها، آنها را متوجه اهمیت راه اندازی پروژه بوشهر بر مناسبات دو کشور و افکار عمومی جامعه ایران کنیم و در همین چارچوب هم گفتگوهائی را با معاون وزیر خارجه روسیه انجام داده ام.
ایران و روسیه بر این اعتقاد هستند که مسائل این مناطق را باید بر اساس شرایط و واقعیت های جاری منطقه مورد بررسی قرار داده و نسخه هایی که کشورهای دوردست تجویز می کنند، به هیچ وجه برطرف کننده مشکلات نخواهد بود |
صفری با اشاره به مواضع روسیه در قبلا مسایل خاورمیانه ادامه داد: فدراسیون روسیه کشوری است که جمهوری اسلامی ایران در سه سطح دوجانبه، منطقه ای و بین المللی با آن رابطه دارد؛ در هر سه زمینه یاد شده، گفتگوهای فشرده ای بین مسئولان دو کشور در جریان است؛ در خصوص مسائل منطقه ای نظیر موضوع افغانستان، آسیای مرکزی و قفقاز، دریای خزر و خاورمیانه نیز به طور کلی اشتراک نظر بالائی بین دو کشور وجود دارد.
معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه تاکید کرد: هر دو کشور با روند رو به گسترش یکجانبه گرایی قدرت های فرامنطقه ای در این حوزه ها مخالف بوده و تداوم این وضعیت را باعث پیچیده شدن اوضاع می دانند؛ ایران و روسیه بر این اعتقاد هستند که مسائل این مناطق را باید بر اساس شرایط و واقعیت های جاری منطقه مورد بررسی قرار داده و نسخه هایی که کشورهای دوردست تجویز می کنند، به هیچ وجه برطرف کننده مشکلات نخواهد بود.
وی ادامه داد: نمونه وضعیت مذکور را در موضوع افغانستان و به ویژه عراق شاهد هستیم. شرایط کنونی در عراق نشان می دهد که پیش بینی های تهران و مسکو بر اشتباه بودن کاربرد زور در منطقه تحقق یافته است، که اگر چاره اساسی برای آن اندیشیده نشود می تواند کل منطقه و جهان را با خطر جدی مواجه سازد.
صفری با انتقاد از استفاده ابزاری و اعمال استانداردهای دوگانه قدرتها در موضوعاتی همچون تروریسم و حقوق بشر، گفت: این مسائل از زمینه های دیگری است که باعث تشدید اوضاع در مناطق مختلف از جمله منطقه خاورمیانه می گردد که ایران و روسیه با آن مخالف هستند؛ طبیعی است هر کشوری در عرصه سیاست خارجی پیگیر منافع ملی خود است و این امر از اولویت بالائی برایش برخوردار می باشد. بعنوان مثال روسیه تلاش می کند در منطقه مشترک المنافع از فرصت های موجود بهره برداری کرده و اهرمهای تاثیرگذار، نظیر انرژی را در اختیار بگیرد که البته با واکنش های زیادی بویژه از سوی کشورهای غربی روبرو شده است.
مخالفت جدی مسکو با طرح سپر موشکی
معاون وزیر خارجه در تحلیل علل مخالفت روسیه با طرح سپر دفاع ضدموشکی آمریکا در اروپا، اظهار داشت: علت مخالفت روسیه با طرح سپر دفاع ضدموشکی را باید در ماهیت و نیات واقعی آمریکایی ها جستجو کرد؛ مقامات آمریکایی با طرح بهانه های غیرواقعی و تهدیدهای ساختگی که به هیچ وجه واقعیت ندارد تلاش می کنند طرحی را در جوار مرزهای روسیه پیاده کنند که جنبه ضدروسی آن کاملا نمایان است.
نکته دیگر این است که اشتهای غرب سیری ناپذیر است؛ این ادعا دلائل بسیاری دارد که پاسخ مجموعه غرب به همکاری روسیه با آنان در مقوله های مختلف بویژه تروریسم در سالهای اخیر نمونه ای روشن از این واقعیت است |
وی افزود: این طرح مهم ترین امتیاز روسیه یعنی توان هماورد و همسان این کشور با غرب در زمینه قدرت موشکی و نظامی را هدف قرار داده و تلاش می کند به بهانه های غیرواقعی این مزیت روسیه را ناکارآمد سازد؛ در ماههای اخیر روسها تلاش کرده اند به روش های گوناگون بر این تصمیم واشنگتن تاثیر بگذارند اما در مجموع این واقعیتی است که غربی ها نمی خواهند یک روسیه مقتدر و مستقل را در کنار خود داشته باشند و بدنبال روسیه ای هستند که به عنوان پیرو و مطیع خواسته های آنان باشد. چنین روسیه ای طبعا با منافع ملی دولت و مردم این کشور و توانمندی هایی که مسکو در دوران پوتین بدست آورده است سازگار نیست.
صفری خاطرنشان کرد: نکته دیگر این است که اشتهای غرب سیری ناپذیر است؛ این ادعا دلائل بسیاری دارد که پاسخ مجموعه غرب به همکاری روسیه با آنان در مقوله های مختلف بویژه تروریسم در سالهای اخیر نمونه ای روشن از این واقعیت است.
آخرین تحولات خط لوله صلح
معاون وزیر خارجه در باره خط لوله گاز ایران - پاکستان – هند موسوم به خط لوله صلح نیز اظهار داشت: ششمین اجلاس گروه کاری مشترک هفته اول تیر ماه 1386 در دهلی نو برگزار شد که ریاست هیات ایرانی در این اجلاس را را دکتر غنیمی فرد به عهده داشت؛ در این خصوص باید بگویم که در مورد دو یا سه بند از متن قرارداد ما همچنان اختلافاتی وجود دارد.
وی در تشریح این اختلافات گفت: از جمله پیشنهاد ایران برای بازنگری در فرمول تعیین قیمت گاز در فواصل زمانی مشخص است و (ایران مدت زمان سه سال را برای بازنگری قیمت نفت را ارائه داده در حالیکه هند خواهان مدت زمان 7 سال است) امیدواریم سه سند، در دوره زمانی پیش بینی شده آماده گردد تا به ترتیب به امضای روسای شرکتهای نفت و گاز سه کشور (Term & conditions) ، وزرای نفت سه کشور (Joint cooperation Declaration) و روسای دولت سه کشور (overnmental Declaration ) برسد.
صفری هم چنین ادامه داد: انتظار می رود مذاکرات یکسان سازی متن قرارداد خط لوله صلح بعد از پایان مذاکرات هند و پاکستان بر سر تعیین هزینه ترانزیت گاز ایران از پاکستان (دو طرف در مورد حق ترانزیت با یکدیگر اختلاف دارند ) طی یک ماه آتی در تهران برگزار گردد.
اجلاس سران کشورهای حاشیه دریای خزر
معاون وزیر خارجه در خصوص اجلاس آتی سران کشورهای حاشیه دریای خزر، اهداف و انتظارات ایران از آن و محل برگزاری این اجلاس، افزود: بزرگترین دستاورد چهار دور مذاکرات در باره دریای خزر، نهایی شدن اعلامیه نهایی سران کشورهای خزر بودو امید زیادی به برگزاری موفق این اجلاس وجود دارد؛ علاوه بر محتوا، نفس برگزاری این اجلاس نیز مهم است. چون برای دومین بار است که روسای جمهور کشورهای ساحلی خزر به منظور بررسی مسائل این دریا دور هم جمع می شوند.
وی با اشاره به اختلافات سران کشورهای ساحلی خزر درباره مسایل حقوقی این دریا، تصریح کرد: طبعا کسی انتظار ندارد که در اجلاس آتی سران همه مسایل دریای خزر حل شود، خود کشورهای ساحلی هم تاکید داشته اند که همه مسایل خزر در یک جلسه بررسی و حل و فصل نخواهد شد.
با گذشت زمان و وقوع مسایل و حوادث جدید، ضرورت تکمیل رژیم حقوقی این پهنه آبی بیش از پیش احساس می شد؛ به عنوان مثال، در معاهدات فوق الذکر سخنی از رژیم حاکم بر بهره برداری از منافع واقع در زیر بستر این دریا به میان نیامده است |
صفری هم چنین گفت: زمان برگزاری اجلاس سران نیز طبق توافق کشورها از طریق رایزنی ایران با چهار کشور دیگر از کانال های دیپلماتیک مشخص خواهد شد. امیدواریم این اجلاس مهم در آینده نزدیک و قبل از پایان سال در تهران برگزار گردد.
رژیم حقوقی کنونی دریای خزر بر اساس معاهدات منعقده بین ایران و شوروی سابق است که در آنها مفاد بسیار خوبی در مورد کشتیرانی ، شیلات و برخی مسایل دیگر این دریا وجود دارد . به هر حال موضوعات حقوقی زیادی نیز وجود دارد که در این معاهدات در مورد آنها صحبت به میان نیامده است . با گذشت زمان و وقوع مسایل و حوادث جدید، ضرورت تکمیل رژیم حقوقی این پهنه آبی بیش از پیش احساس می شد؛ به عنوان مثال، در معاهدات فوق الذکر سخنی از رژیم حاکم بر بهره برداری از منافع واقع در زیر بستر این دریا به میان نیامده است.
تکمیل رژیم حقوقی دریای خزر
این مقام وزارت خارجه کشورمان افزود: جهت تکمیل رژیم حقوقی خزر از چند سال پیش گروه ویژه ای متشکل از معاونان وزرای خارجه کشورهای ساحلی تشکیل شده که تا کنون 21 دور مذاکرات درخصوص تدوین کنوانسیون رژیم این دریا (که در برگیرنده کلیه حقوق و تکالیف کشورهای ساحلی است) انجام داده است و در نتیجه مذاکرات کشورها، درخصوص برخی از موضوعات مهم توافقات چشمگیر صورت گرفته و حتی مواردی چون محیط زیست دریایی، اسناد مهمی امضا شده است و درخصوص برخی از موضوعات نظیر تعریف مناطق دریایی، مشخص شدن سهم کشورهای ساحلی از بستر دریا و غیره رایزنی ها کماکان ادامه دارد.
وی ادامه داد: ایران درخصوص تحدید حدود دریایی در بستر این دریا معتقد به رعایت اصول پذیرفته شده حقوق بین الملل از جمله اصل انصاف است. همچنین تا زمان نهایی شدن رژیم حقوقی جدید ، عناصر موجود رژیم حقوقی این دریا معتبر خواهند ماند اما
از سوی دیگر باید در نظر داشت که در همه کشورهای جهان، موضوع تحدید حدود آن هم از نوع دریایی ، امری بسیار پیچیده ، تخصصی و زمان بر بوده و مستلزم دقت فراوان و رعایت منافع ملی است .
امیدواریم تحولات افغانستان به صورت خطی ادامه یابد
صفری درباره شرایط اخیر افغانستان و حضور نیروهای بیگانه در آن نیز اظهار داشت: افغانستان پس از پنج سال سعی و خطای جامعه جهانی برای کمک به بهبود وضعیت آن، کماکان با شرایط بغرنجی مواجه است که این شرایط دستاوردهای فعلی را نیز تهدید می کند.
معاون وزیر خارجه عدم تامین امنیت، افزایش تولید موادمخدر، فساد اداری، بی برنامگی قوای خارجی و عدم تاثیر بازسازی بر زندگی مردم از جمله چالشهای پیش روی افغانستان خواند و گفت: از نظر جمهوری اسلامی ایران حضور قوای خارجی در افغانستان مادامی که به برنامه تولید امنیت بومی کمک نمی کند، موثر نیست.
مشکلات افغانستان داخلی است و راهکارهای آن نیز باید داخلی باشد. از این رو افغانیزه شدن تحولات از جمله تامین امنیت باید بوسیله نهادهای امنیتی افغانستان صورت گیرد |
وی افزود: مشکلات افغانستان داخلی است و راهکارهای آن نیز باید داخلی باشد. از این رو افغانیزه شدن تحولات از جمله تامین امنیت باید بوسیله نهادهای امنیتی افغانستان صورت گیرد. تجربه نشان داده که رویه بیگانه ستیزی افغان ها، حضور بی برنامه قوای خارجی را تحمل نخواهد کرد البته جمهوری اسلامی ایران به برنامه های سازمان ملل در بخش تامین امنیت افغانستان احترام گذاشته و مساعی خود را برای کمک به افغانستان بکار خواهد بست.
صفری در پایان روابط جمهوری اسلامی ایران با افغانستان در عالیترین سطح ممکن خواند و تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران امنیت افغانستان را امنیت خود قلمداد کرده و به واسطه تاثیر مستقیم افغانستان بر ایران نسبت به روندهای آن کشور حساس می باشد. ما علاقمندیم تحولات افغانستان روند خطی، مثبت و رو به جلو خود را ادامه داده تا وضعیت مردم مسلمان افغانستان ارتقاء یابد.
نظر شما