سازمان بهزیستی تنها متولی صدور پروانه فعالیت مراکز مشاوره

به گزارش خبرگزاری مهر، رییس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در اشاره به جایگاه ارزنده روانشناسان و مشاورین در تامین سلامت روانی و اجتماعی جامعه، تکالیف دولت و نقش سازمان بهزیستی در تامین و توسعه خدمات تخصصی این حوزه گفت: سازمان بهزیستی کشور به منظور تامین بهزیستی روانشناختی عمومی جامعه و حسب تکالیف قانونی خویش (طبق بند ۶ ماده ۲۶ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت)، برنامه‌ریزی، مدیریت، توسعه و نظارت بر مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی را عهده دار بوده و از سال ۱۳۷۱ با تاسیس مراکز مشاوره دولتی و سال ۱۳۸۱ مراکز مشاوره تخصصی غیر دولتی در این حوزه استانداردهای خدمات مربوطه را طراحی و پیاده کرده است.

فاطمه رضوان‌مدنی افزود: بعد از سال ۱۳۸۴ که سازمان نظام روان‌شناسی به‌عنوان یک سازمان غیردولتی و مستقل طبق قانون تشکیل این نظام با هدف تلاش برای ارتقای سطح دانش روان‌شناسی و مشاوره، حمایت از حقوق مراجعان به روان‌شناسان و مشاوران و حمایت از حقوق صنفی روان‌شناسان و مشاوران تشکیل شد و مطابق با بند ۱ ماده ۳ فصل دوم (وظایف و اختیارات) قانون مزبور موظف به تعیین حدود صلاحیت‌های تخصصی و صدور شماره نظام برای اعضا شد.

رضوان مدنی خاطر نشان کرد: از طرفی مطابق با جزء ۸ بند پ ماده ۵۷ احکام دائمی کشور، سازمان بهزیستی کشور متولی سلامت اجتماعی بوده و مرجع صدور پروانه تاسیس و فعالیت در اموری از جمله کلینیک‌های روان‌شناسی و نیز مراکز مشاوره اجتماعی و روان‌شناختی اجتماعی است که تاکنون بالغ بر ۳۲۰۰ مرکز مشاوره در حیطه‌های مختلف تخصصی و عمومی و در چارچوب استانداردهای تعریف‌شده مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند که فرصت‌های شغلی بسیاری را برای متخصصین فراهم کرده و سازمان بهزیستی جایگاه بنیادینی در نهادینه شدن نقش روانشناسان و مشاورین در قانونگذاری و طرح ریزی های اجتماعی داشته است.

رییس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه خطوط مشاوره تلفنی ۱۴۸۰ و سامانه مشاوره مجازی در کنار مراکز روانشناختی در مجموع سالیانه حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ نفر جلسه خدمت را در بخش‌های حضوری و غیر حضوری تامین می‌کنند، افزود: سامانه آموزش مداوم روانشناسان و مشاورین سازمان بهزیستی که بالغ بر ۸۰۰۰ عضو متخصص فعال دارد یکی دیگر از ظرفیت‌های علمی و ارتقایی حوزه خدمات روانشناسی است که تامین نیازهای آموزشی متخصصین را پشتیبانی می‌کند.

تشریح اقدامات سازمان بهزیستی برای مقابله با مشکلات روانی و اجتماعی مردم

رضوان مدنی با تاکید بر اینکه سازمان بهزیستی کشور با هدف کاهش مشکلات روانی اجتماعی مردم اقدامات موثری را از طریق طراحی برنامه‌ها و فعالیت‌های متنوع و گسترده در حوزه سلامت روان ارایه کرده است، تشریح کرد: طراحی مداخلات اجتماع محور در حوزه سلامت روان مبتنی بر نظام سوپروایزری، تامین نیازهای روانی اجتماعی در قالب تیم‌های محب در شرایط بحران و بلایای طبیعی و انسان ساخت، توسعه موسسات تخصصی روانشناختی در سطوح ملی، استانی و شهرستانی (از جمله موسسات پیشگیری، خانه روانشناسان و حرف یاورانه، موسسه تخصصی طرح واره درمانی و…)، تشکیل شبکه انجمن‌های ازدواج و خانواده در کشور، شکل دهی تشکل‌های مراکز روانشناختی، ایجاد گروه‌های همیار سلامت روان، تشکیل پایگاه‌های سلامت اجتماعی، توسعه مراکز سلامت روان محلی و… بخشی از اقدامات بهزیستی در این حوزه بوده است.

اقدامات بهزیستی برای کاهش اثرات روانی در ایام پاندمی کرونا

وی افزود: از جمله اقداماتی که در شرایط پاندمی کرونا می‌توان به آن اشاره نمود توسعه خدمات مشاوره تلفنی ۱۴۸۰ می‌باشد که با اختصاص کدهای اختصاصی به تماس‌گیرندگان (متخصصین و کادر درمان، افراد و خانواده‌های مبتلا به کرونا و افراد متاثر از شرایط پاندمی) اقدام به ارایه خدمات مشاوره و راهنمایی به ۲ میلیون و ۲۲۳ هزار و ۲۱۰ نفر از ابتدای شیوع کرونا تا اول خرداد ماه سال جاری نموده است. تعامل با بخش‌های مختلف در توسعه برنامه‌های ارتقایی و آموزشی و نیز مداخلات تخصصی در تعامل با قوه قضائیه در قالب سامانه تصمیم برای مشاوره‌های خانواده‌های در معرض طلاق در کل کشور و کلیه شهرستان‌های بالای ۵۰ هزار نفر، تامین محتوی و مربیان و پوشش آموزش‌های حین ازدواج در برنامه مشترک بین دستگاهی وزارت بهداشت، تامین یارانه‌های مشاوره‌های برای اقشار نیازمند و آسیب دیده و … از جمله دیگر اقدامات سازمان بوده است، همچنین خواستگاه برنامه‌های مهارت‌های زندگی، آموزش‌های حوزه خانواده مشتمل بر آموزش زندگی خانواده، بلوغ و نوجوانی، تربیت فرزند، آموزش‌های پیش از ازدواج در سطح کشور سازمان بهزیستی بوده و توانسته علاوه بر پوشش خدمات آموزشی بانک اطلاعات مربیان و متخصصین را شکل دهد. علاوه بر این سیستم و ظرفیت نظارتی متقن و استانداردی برای ارزیابی کیفی و کمی خدمات در قالب نظارت‌های سازمانی، مردمی و سامانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رضوان مدنی خاطرنشان کرد: نکته قابل ذکر این است که سلامت اجتماعی در تعامل همه سیستم‌های اجتماعی و با برنامه ریزی جامع برای همه گروه‌ها و اقشار جامعه قابل تامین است. از بدو تاسیس سازمان بهزیستی خدمات پیشگیری سازمان و از جمله خدمات روانشناسی برای عموم جامعه طراحی و ارائه شده است و منحصر به نیازمندان، مددجویان یا توان خواهان نیست. لیکن تامین هزینه‌های خدمات تخصصی روانشناختی برای اقشار نیازمند و افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی همواره بخشی از اقدامات بهزیستی بوده است.

مدت زمان طولانی برای صدور پروانه صلاحیت حرفه‌ای افراد متقاضی از سوی نظام روانشناسی

وی در تشریح ضرورت مشارکت همه‌جانبه روان‌شناسان در رفع مشکلات روانی اجتماعی جامعه افزود: سازمان بهزیستی کشور به‌عنوان سازمان متولی دولتی و با هدف اجرای موازین قانونی در صدور مجوز مراکز مشاوره از روان‌شناسان فعال و افراد متقاضی فعالیت در مراکز روانشناسی خواسته است، پروانه صلاحیت کار حرفه‌ای فردی را از سازمان نظام روانشناسی دریافت و به سازمان بهزیستی ارائه نمایند که متاسفانه در جمع بندی گزارشات واصله در اغلب استان‌ها به‌دلیل نبود زیرساخت‌ها و توان پاسخ دهی لازم در صدور پروانه صلاحیت حرفه‌ای از سوی سازمان نظام روان‌شناسی، روان‌شناسان مدت طولانی ۲ تا ۳ سال در نوبت بررسی صلاحیت حرفه‌ای قرار گرفته‌اند که البته بنا بر اطلاعات واصله برای افراد مختلف زمان انتظار متفاوت بوده و گاهاً بسیار کوتاه و یا طولانی است که شائبه های بسیاری را از دید ذی نفعان دامن زده است. این امر که به طور مشخص دلالت بر ضعف‌های جدی سازمان نظام روان‌شناسی داشته و علاوه بر تضییع حقوق عمومی مردم و نیز تضییع حقوق جامعه تخصصی روانشناسی در بهره مندی از فرصت اشتغال و توسعه کسب و کار و مشارکت در فعالیت‌های تخصصی اجتماعی؛ برنامه ریزی دولت در تامین و توسعه زیر ساخت‌ها و خدمات تخصصی مورد نیاز در قالب مراکز مشاوره روانشناسی را دچار اختلال نموده است که این امر می‌تواند با توجه به نیاز جامعه به خدمات حرفه‌ای و تخصصی روان‌شناختی تبعات جبران ناپذیری را به‌دنبال داشته باشد، همچین نقص ساختارهای ارزیابی‌های بدوی و ابهامات موجود در خصوص ظرفیت‌ها و ابزارهای نظارتی مجموعه مذکور جای تامل وافر دارد. بنابراین ضروری است موضوع از طریق سیستم‌های نظارتی کشور مورد بررسی جدی قرار گیرد تا جامعه روان‌شناسی قادر شود خدمات قانونی‌اش را ارایه کند.

صدور هر گونه مجوز فعالیت مرکز مشاوره خارج از فرایند قانونی سازمان بهزیستی، غیرقانونی است

وی صدور هر گونه مجوز فعالیت مرکز مشاوره خارج از فرایند قانونی سازمان بهزیستی را غیرقانونی دانست و برخورد با مراکز غیر مجاز و مجموعه‌های خاطی را یاد آور شد و گفت: ارایه خدمات تخصصی روانی اجتماعی مرهون تلاش‌ها و زحمات روان‌شناسان و مشاوران است و سازمان بهزیستی طی سالیان گذشته همواره تلاش کرده تا از توان و ظرفیت علمی روان‌شناسان در حوزه‌های مختلف در قالب تیم‌های همفکری، کمیته‌های تخصصی گروه‌های برنامه ریزی، کمیته‌های علمی در برنامه ریزی مبتنی بر نگاه آینده نگر استفاده کند.

رضوان مدنی با اشاره به تفاهم نامه‌های متعدد با انجمن‌های علمی، دانشگاه‌ها، مراجع علمی، دستگاه‌های دولتی و مجموعه‌های توانمند غیردولتی، اهمیت توسعه سرمایه‌های اجتماعی در نقش آفرینی در برنامه ریزی و جهت گیری صحیح کشور را مورد تاکید قرار دادند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: ضروری است روان‌شناسان و اساتید بزرگ، توانمند، متعهد و صاحب نظر این حوزه از طریق مشارکت در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری فعال و مطالبه صحیح و قانونی و با حساسیت، درایت و هوشیاری هرچه تمام در بهبود و ارتقای جایگاه خدمات روانشناختی تلاش نموده و در انتخابات سازمان نظام روان‌شناسی نیز پویایی لازم را ایجاد و به منظور کمک به سیستم تخصصی ارایه خدمات حرفه‌ای به کمک دولت و اصناف و جامعه خدمت گیرنده شتافته و موجب تقویت این حوزه شوند.