حاشیه‌های جدید بلندترین سد بتنی جهان/ اختیار «بختیاری» دست کیست؟

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: اخیراً در فضای مجازی لرستان نامه‌ای تحت عنوان «انتقال طرح سد و نیروگاه «بختیاری» به سازمان آب و برق خوزستان» منتشر شده و این امر واکنش افکار عمومی استان، نماینده مردم خرم آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی و… را به دنبال داشته است.

این در حالیست که حجت الاسلام شاهرخی نماینده ولی فقیه در استان لرستان نیز در خطبه‌های نماز جمعه گریزی به موضوع سد بختیاری زد و ضمن انتقاد از روند تخصیص آب در استان گفت: سد بختیاری نیز می‌تواند بخشی از آب مورد نیاز لرستان را با فرایندی و انجام مطالعاتی تأمین کند، تا رسیدن به وضعیت مطلوب مردم و مسئولان باید همکاری کنند، بدون تنش، با تدبیر، همدلی و مشورت این روزها را پشت سر بگذاریم تا بتوانیم آنچه نیاز استان است را تأمین کنیم.

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که آخرین حاشیه سد بختیاری کاهش حجم آن بوده است به طوری که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان پیش از این گفته بود: در مطالعات اولیه حجم ذخیره آب این سد پنج میلیارد متر مکعب بود که متأسفانه کاهش پیدا کرده است.

سد «بختیاری» که در محدوده جغرافیایی استان لرستان شروع شده هم اکنون به دلیل محدودیت منابع مالی متوقف شده است.

و اما حواشی جدید این پروژه باعث شد دوباره به سراغ متولیان در شرکت آب منطقه‌ای برویم.

داریوش حسن نژاد مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به برخی شایعات و موضوعات مطرح شده در رابطه با واگذاری سد «بختیاری» در استان لرستان به استان خوزستان اظهار داشت: در این رابطه تحقیقات کاملی انجام داده‌ام.

با ساخت سد توسط شرکت دیگری موافقت نشده است

وی با تاکید بر اینکه بر اساس شنیده‌های من، نماینده دزفول در این رابطه اعلام کرده که من یک سرمایه گذار دارم که می‌تواند سد «بختیاری» را بسازد عنوان کرد: این امر نیز در صورتی انجام می‌شود که کارفرمایی آن به سازمان آب و برق خوزستان محول شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با بیان اینکه درخواست مطرح و برای رئیس حوزه کارون بزرگ ارسال می‌شود افزود: سپس ایشان همین نامه‌ای که در حال حاضر در فضای مجازی در حال انتشار است را برای آقای «تقی زاده خامسی» ارسال می‌کند و نظر ایشان را در این رابطه می‌خواهند.

حسن نژاد ادامه داد: آقای «تقی زاده خامسی» نامه را برای آب نیرو و معاونت برنامه ریزی ارسال می‌کند، با همان شرکت جلسه برگزار می‌کنند، شرکت تجهیزاتی است و کار آن فروش تجهیزات است، سپس بعد از این نشست و بررسی‌های صورت گرفته به این نتیجه می رسند که این شرکت در این قد و قواره نیست که بخواهد سد را بسازد، شرکت آب نیرو نیز به آقای «تقی زاده خامسی» نامه می‌دهد که این شرکت توان این کار را ندارد و این موضوع از سوی شرکت آب نیرو پذیرش نشده است.

سد «بختیاری» در حوزه سرزمینی لرستان است

وی با بیان اینکه برخی اعلام می‌کنند که قرار است که حقی از استان ضایع شود، در واقع این گونه نیست گفت: این قضیه چند سال پیش و در دوره آقای دهمرده و صابری شروع شد و تمام تلاش خوزستان این بود که جاده دسترسی سد بختیاری از طرف اندیمشک و دزفول احداث کنند، که این فاصله خیلی زیادتر و کوهستانی بود، هزینه‌های سنگینی به دنبال داشت و با همت مسئولان و استانداران وقت جاده در حوزه استان لرستان احداث شد.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان بیان داشت: سد «بختیاری» در حوزه سرزمینی لرستان است، جاده دسترسی آن در حوزه استان لرستان است، مالیات سد از طریق استان در حال پرداخت است، هیچ کسی هم حرف و حدیثی در این رابطه ندارد و هیچ مشکلی هم پیش نیامده تا به حال، فلسفه وجودی آب نیرو ساخت سدهای بزرگ است، الان با توجه به اینکه اکثر استان‌ها سدهای خود را ساخته‌اند، تعداد سدهای در دست اقدام آب نیرو هم کم است و خودش نیاز دارد که کار داشته باشد و هیچ وقت با این پروژه موافقت نمی‌کند، کما اینکه آب و برق خوزستان نیز ظرفیت، امکانات، پرسنل و… ندارد که بخواهد این سد با این عظمت که بلندترین سد ایران است را اجرایی کند.

واگذاری سد به آب و برق خوزستان تحت هیچ عنوان صحت ندارد

حسن نژاد گفت: این امر در واقع امکان پذیر نیست، فلسفه وجودی آب نیرو زیر سوال می‌رود و دیگر نیازی به وجود این شرکت نیست، امکان واگذاری سد به آب و برق خوزستان تحت هیچ عنوان صحت ندارد، ما هم گفتیم که این شائبه‌ها را مطرح نکنید چرا که اگر چند بار مطرح شود به مطالبه و سپس به حق تبدیل می‌شود.

وی گفت: کارفرمایی سازمان آب و برق خوزستان پذیرفته نشده، ما شرکت و غول سدسازی به اسم آب نیرو داریم که کل سدهای بزرگ ایران را می‌سازد، قرار نیست که سد را از این شرکت بگیرند و به شرکت دیگری بدهند.

بنابراین گزارش، سد بختیاری به‌عنوان بلندترین سد دو قوسی ایران و جهان در میان دو کوه از رشته‌کوه‌های زاگرس در استان لرستان قرار است ساخته شود. محل احداث این سد در بکرترین نقطه این استان است. در محل ساخت بلندترین سد دنیا رودخانه خروشان سزار و بختیاری در تلاقی گردنه‌های سخت گذر و کوهستانی این منطقه به هم پیوند می‌خورند.

سدی برای تأمین برق کشور

ساختگاه سد و نیروگاه بختیاری در بخش سفلای رودخانه بختیاری در استان لرستان و در بخش جنوب غربی ایران در دامنه‌های جنوب غربی کوه‌های زاگرس چین‌خورده و در ناحیه‌ای به طول شرقی ۴۸ درجه و ۴۶ دقیقه و ۵۰ ثانیه و عرض شمالی ۳۲ درجه و ۵۷ دقیقه و ۴۱ ثانیه و در شمال غرب ایستگاه تنگ پنج (هشتمین ایستگاه حدفاصل اندیمشک - دورود) در مسیر راه‌آهن تهران - اهواز، بر روی رودخانه بختیاری واقع‌شده است.

همچنین ساختگاه سد بختیاری به فاصله مستقیم حدود ۵۰ کیلومتری بالادست سد دز و پنج کیلومتر بالادست تقاطع رودخانه‌های سزار- بختیاری قرارگرفته است. رودخانه بختیاری یکی از دو سرشاخه اصلی رودخانه دز است که از ارتفاعات جنوبی اشترانکوه سرچشمه می‌گیرد و در نزدیکی ایستگاه تنگ پنج به رودخانه سزار می‌پیوندد و رود دز را تشکیل می‌دهد.

افزایش ۱۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور در زمان‌های اوج مصرف، تولید ۳۰۰۰ گیگاوات ساعت انرژی برقابی در سال، جلوگیری از ورود رسوبات رودخانه بختیاری به مخزن سد دز و در نتیجه افزایش عمر مفید بهره برداری از سد و نیروگاه دز، افزایش حجم آب قابل تنظیم در حوزه رودخانه دز و امکان مدیریت بهینه منابع آب به منظور افزایش سطح زیر کشت اراضی پایین دست و کنترل سیلاب‌های مخرب فصلی از اهداف مهم اجرای این پروژه است.