اصلاح‌طلبان درانتخابات بلاتکلیف بودند/«ناسا» شورای نگهبان دوم بود

محمدجواد حق‌شناس عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره استعفای برخی چهره‌های اصلاح‌طلب از نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان، گفت: این اتفاقات طبیعی است و باید یک آسیب‌شناسی صورت بگیرد. من شنیده بودم که برخی از اعضا استعفا دادند، اما از استعفای حمیدرضا جلائی‌پور بی‌خبر بودم.

وی افزود: من فکر می‌کنم وقتی مجموعه‌ای، مسئولیتی را بر عهده می‌گیرد و در اهدافی که برای خود تعیین کرده توفیقی به دست نمی‌آورد، علی القاعده باید مسئولیت این عدم موفقیت را بپذیرد و اگر لازم است آسیب‌ها را شناسایی کند.

جبهه اصلاحات دلایل عدم موفقیت خود را اعلام کند

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی اظهار کرد: حداقل کاری که جبهه اصلاحات می‌تواند بکند این است که در خصوص مسئولیتی که نتوانسته آن را به نتیجه برساند، دلایل عدم موفقیت را به جامعهِ هوادار خود اعلام کند یا با خروج داوطلبانه از طریق استعفا، عذرخواهی یا به هر شکل دیگری از گردونه تصمیم‌سازی خارج شود.

حق‌شناس ضمن تاکید بر ضرورت گفتگو با مردم، افزود: می‌توانیم این نقد را به اصلاحات روا داشته باشیم که نامزد مورد حمایت این جبهه در دوره گذشته انتخابات، ۲۴ میلیون رأی داشته است و امروز ۲۰ میلیون از این تعداد از همراهی با اصلاحات دست برداشته‌اند.

وی تاکید کرد: البته زمانی می‌شود این نقد را تنها به درون جبهه اصلاحات وارد دانست که این آرا به سبد جریان رقیب ریخته شده باشد، اما این اتفاق نیفتاده و ما شاهد خروج این میزان از آرا از صحنه انتخابات هستیم. این مسئله صرفاً مسئله اصلاح‌طلبان نیست، بلکه مسئله کل نظام سیاسی است.

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی گفت: این ریزش رأی، یک کنش است که در قاعده بخشی از عمل سیاسی جمهوری اسلامی به نظر می‌رسد با بن‌بست مواجه شده است.

حق شناس با بیان اینکه اصلاح‌طلبی و اصول‌گرایی دو بال اصلی جریان سیاسی کشور هستند، خاطرنشان کرد: وقتی پرنده سیاست کشور ضربه می‌خورد و ۲۰ میلیون رأی خود را از دست می‌دهد، حتی اگر این ضربه صرفاً به جناح و بال چپ این پرنده خورده باشد باز هم پرواز برای پرنده با مشکل مواجه می‌شود و جناح راست هم دیگر امکان پریدن ندارد.

کارگزاران به دنبال حمایت از لاریجانی بود

وی با اشاره به اینکه باید از نگاه بالاتری به موضوع بپردازیم، افزود: ما نمی‌توانیم انتخابات را بدون بررسی عملکرد شورای نگهبان مورد تحلیل قرار دهیم. برای مثال چطور می‌توانیم عدم احراز صلاحیت علی لاریجانی را در نتیجه انتخابات و نقد به اصلاحات دخیل ندانیم.

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در واکنش به این جمله که علی لاریجانی از بدنه اصلاحات نبود، گفت: سبد رأی روحانی در دوره قبل نتیجه چه بود؟ رأی روحانی نتیجه ترکیبی از آرای جریان اصلاح‌طلب با مسئولیت محمد خاتمی، آرای جریان میانه با مسئولیت مرحوم هاشمی رفسنجانی و آرای جریان راست به اصطلاح خردگرا با مسئولیت علی‌اکبر ناطق نوری بود.

حق‌شناس درباره اینکه بسیاری از سران اصلاحات مخالفت جدی با تکرار تجربه حمایت از یک غیر اصلاح‌طلب داشتند و لاریجانی جزو گزینه‌های نهاد اجماع‌ساز نبود، اظهار کرد: نه! این طور نیست. در روند این انتخابات کارگزاران به عنوان بخشی از جریان میانه که مسئولیتش امروز با غلامحسین کرباسچی است، پشت عبدالناصر همتی قرار گرفت.

وی افزود: این در شرایطی است که کارگزاران اعلام کرده بود، نامزد ما در انتخابات ۱۴۰۰ اسحاق جهانگیری و محسن هاشمی هستند، اگر این دو وارد عرصه رقابت نشدند کاندیدای ما علی لاریجانی است.

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی تصریح کرد: قطعاً اگر لاریجانی در انتخابات حضور داشت این جریان به دنبال همتی نمی‌افتاد و از لاریجانی حمایت می‌کرد. این ماجرا تفکر بخشی از جریان اصلاح‌طلب است که البته امروز نمی‌توانیم به آنها اصلاح‌طلب تمام عیار بگوییم. به نظر من آنها جریان میانه اصلاحات را تشکیل داده‌اند.

حق شناس گفت: جریان راست از جمله تیم ناطق نوری و لاریجانی که با کمک مرحوم هاشمی با اصلاحات پیوند خورده بود با حذف لاریجانی از عرصه به طور کامل خارج شدند.

مقابل کسانی که می‌خواستند انتخابات را تحریم کنند، ایستادیم

وی با بیان اینکه دو تفکر از اصلاحات در عرصه باقی ماندند، افزود: یک تفکر می‌گفت نباید در انتخابات شرکت کنیم و اعلام می‌کرد کاندیدایی نداریم و تفکر دیگر هم می‌گفت که از یک کاندیدا حمایت می‌کنیم.

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی خاطرنشان کرد: من به عنوان کسی که ۴۰ سال پای انقلاب ایستاده‌ام، در این دوره با همه آنچه اتفاق افتاده در صف تحریم انتخابات قرار نگرفتم و اعلام کرده‌ام که تحریم راه حل نیست؛ ما باید پای انتخابات بایستیم و باید از سبدی که شورای نگهبان پیش روی ما قرار داده کسی که به تفکر ما نزدیک‌تر است را انتخاب کنیم.

حق شناس با تاکید بر اینکه در شرایط انتخاباتی نباید اجازه می‌دادیم اوضاع به نقطه غیرقابل بازگشت برسد، گفت: بهزاد نبوی تا جایی که امکان داشت در مقابل کسانی که می‌گفتند به انتخابات امید نداریم ایستاد و هنوز هم مورد نقد و گلایه جریان اصلاح‌طلبی که از ابتدا مخالف حضور در انتخابات بودند قرار دارد.

وی افزود: اصلاحات در شرایطی به زمین مسابقه رفت که بازیکنان اصلی خود را نداشت، یعنی از یک سو بارسلونا به زمین آمده و از سوی دیگر تیم دسته سوم شهرستان را مقابل آن قرار داده‌ایم و وقتی تیم دسته سوم می‌بازد می‌گوئیم چرا باختی؟

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی تاکید کرد: زمانی بارسلونا، بارسلونا است که تیم مقابلش رئال مادرید باشد. اگر جریانی، رقیب خوب را از دست بدهد، تماشاگر، هوادار، پرستیژ و همه زندگی خود را از دست خواهد داد.

«ناسا» مبتنی بر رویکرد اصلاح‌طلبانه نبود

حق شناس با بیان اینکه نقد به اصلاحات بیش از چیزی است که تا این لحظه درباره آن بحث کردیم، اظهار کرد: ساز و کار شورای هماهنگی اصلاحات به هیچ عنوان ساز و کار مناسبی نبوده است. اینکه بیاییم شورایی تعریف کنیم که ترکیبی باشد از ۳۱ حزب و بعد برای آن اشخاص حقیقی تعریف کنیم با اساس جریان اصلاح‌طلبی خوانایی ندارد.

وی تصریح کرد: با چه چارچوبی ۳۱ حزب را کنار ۱۵ نفر شخص حقیقی بنشانیم که نحوه انتخاب این افراد هم ساز و کار و منطق دقیقی هم نداشته است! چطور می‌شود در چنین مجموعه ۴۵ نفره برای اصلاحات تصمیم گیری کنیم.

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی گفت: این سازوکار از اساس با رویکرد اصلاح‌طلبانه که مبتنی بر تقویت تحزب و نهادهای سیاسی بوده هیچ انطباق و انسجامی ندارد و قابل دفاع نیست.

نهاد اجماع‌ساز، فیلتر دیگری بر سر راه نامزدهای اصلاح‌طلب شد

حق شناس ادامه داد: سازوکاری که در نهاد اجماع ساز شکل گرفت این بود که قبل از شورای نگهبان خودشان یک فیلتر تعریف کردند، یعنی افرادی که می‌خواهند ثبت نام کنند اول از فیلتر ما عبور کنند و بعد تازه به سراغ فیلتر شورای نگهبان بروند.

وی تاکید کرد: این فیلترسازی هم با هیچ قاعده‌ای خوانایی نداشت؛ ما که شورای نگهبان را نقد می‌کنیم چرا خودمان باید فیلتر دیگری بر سر راه افراد قرار دهیم؟

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی تصریح کرد: در شرایطی که به عملکرد شورای نگهبان و آیت‌الله جنتی آشنایی داشتیم، باید می‌دانستیم این سازوکار چارچوبی دارد و متناسب با همین چارچوب برای انتخابات طراحی صورت می‌گرفت.

حق شناس اظهار کرد: این رویکرد موجب شد عده‌ای به نهاد بیایند و از آن مجموعه ۱۴ اسم اعلام شد که البته همه آنها اقدام به ثبت نام نکردند، از این تعداد حدود ۹ نفر ثبت نام کردند.

وی گفت: از این ۹ نفر هیچکس تأیید صلاحیت نشد، گویی که نهاد از مریخ برای فضای انتخابات تصمیم گیری کرده بود و به نظر می‌رسید هیچ منطقی وجود نداشت.

باید بعد از نظر شورای نگهبان، گزینه‌های خود را بررسی می‌کردیم

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی افزود: علی القاعده باید این طور می‌بود که اجازه می‌دادند تمامی افرادی که خود را در چارچوب اصلاحات تعریف می‌کنند یا احزاب اصلاح‌طلبی که فعالیت دارند، آزاد باشند نامزد خود را به فضای انتخاباتی بیاورند و بعد از اعلام نظر شورای نگهبان اصلاح‌طلبان می‌نشستند، اسامی تأیید شده را بررسی می‌کردند.

حق شناس با تاکید بر اینکه باید بعد از نظر شورای نگهبان اسامی را تحلیل می‌کردیم، بیان کرد: بعد از اعلام نظر شورای نگهبان باید بررسی می‌کردیم آیا فردی در تراز ریاست جمهوری ایران وجود دارد یا نه. اگر یک نفر از فیلتر عبور کرده بود از او حمایت می‌کردیم و اگر بیش از یک نفر بود قاعده‌ای را در نظر می‌گرفتیم و بررسی می‌کردیم که کدام گزینه شانس بیشتری برای پیروزی دارد و توانایی بیشتری برای اداره کشور با مختصات موجود در کشور را داراست.

وی گفت: با ترکیب و تحلیل این چنینی با مردم صحبت می‌کردیم و می‌گفتیم ایهاالناس! از گزینه‌های اصلاح‌طلب هر گزینه در چه شاخصی قوت دارد. در نهایت سراغ یکی از آنها می‌رفتیم و از دیگران می‌خواستیم برای پیروزی او کمک و همراهی کنند.

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی خاطرنشان کرد: این فرمولی بود که می‌توانست جوابگو باشد. نه اینکه قبایی بیاییم، قبایی بدوزیم که برای فرد مشخصی باشد، وقتی که شخص مورد نظر بنا به هر دلیلی از دور انتخابات خارج شد، دست روی دست بگذاریم که با چه کسی کار کنیم.

اصلاح‌طلبان تا لحظه آخر بلاتکلیف بودند

حق شناس تصریح کرد: اما این روش که استفاده شد، با قاعده و چارچوب اداره امور کشور و نیاز جریان اصلاحات همخوانی نداشت.

وی ادامه داد: بعد از اعلام نظر شورای نگهبان دو نفر در چارچوب اصلاحات قرار می‌گرفتند؛ حداقل این بود که اولین روز صدا می‌کردند و تصمیم می‌گرفتند که آیا به انتخابات ورود می‌کنیم یا نه و اگر تصمیم به حضور در انتخابات اتخاذ می‌شد از این دو نفر برنامه و چارچوب می‌خواستیم.

عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی تاکید کرد: باید بررسی‌های لازم در مورد دو گزینه اصلاحات در انتخابات انجام می‌شد و اگر بنا بر حضور در انتخابات بود همه از روز اول محکم و قوی از آنها حمایت می‌کردیم، نه اینکه تا روز آخر مردم، جریان اصلاحات و این دو کاندیدا بلاتکلیف باشند.

حق شناس گفت: در پی این بلاتکلیفی برخی احزاب مستقل اظهار نظر کردند و بعضی با هم هماهنگ شدند و عده‌ای اعلام کردند شرکت نمی‌کنیم. بنابراین تا روز آخر این گیجی و گنگی شرایط سر جای خود باقی ماند و نتیجه این طور رقم خورد.