تعرض به تنها جنگل جلگه‌ای هیرکانی در گیلان

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها، رضا اکبری:  جنگل‌های هیرکانی، یکی از آخرین و معدود باقیمانده‌های جنگل‌های باستانی خزان کننده روی کره زمین هستند که از یک مسیر تکامل، بقا، تاب‌آوری و مقاومت تطبیق و گونه زایی منحصر به فرد، برای بیش از ۵۰ میلیون سال بی وقفه از دوران سوم زمین شناسی تاکنون به حیات و تکامل خود ادامه داده و به عنوان یکی از نادرترین و ارزشمندترین رویشگاه‌های طبیعی پهن برگ و خزان کننده در جهان معرفی شده‌اند تا جایی که در برخی از منابع مکتوب از این رویشگاه‌ها به عنوان فسیل یا موزه زنده یاد می‌شود.

جنگل هیرکانی فتاتو در شهرستان خمام نیز تنها نمونه باقیمانده جنگل‌های هیرکانی از نوع جلگه‌ای و از توسکاستان‌های قشلاقی حاشیه دریای کاسپین در گیلان است که در شهریور ماه سال گذشته در فهرست آثار ملی طبیعی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری صنایع دستی، به ثبت رسیده است اما چندی پیش مشاهده شد که در کمال بی خیالی مسئولان منابع طبیعی و میراث فرهنگی گیلان عده‌ای اقدام به قطع درختان این جنگل و ساخت جاده کردند.

این موضوع علاوه بر حساسیت بخاطر اهمیت تاریخی و طبیعی این جنگل، تعجب هر شنونده و بیننده‌ای را بر می‌انگیزد که چگونه می‌شود در روستایی که وجود یک غریبه جلب توجه می‌کند افرادی با خیال راحت و در طول چندین شبانه روز و به سهولت اقدام به قطع درختان هیرکانی و ساخت جاده کرده و کسی کاری به کارشان نداشته باشد و باید پرسید دهیار آن روستا در این روزها دقیقاً چه نقشی داشت؟ و آیا نباید در مقابل غارت بیت المال واکنشی از خود نشان می‌داد؟

مسئولان خمام پاسخگو باشند

جاذبه‌های طبیعی و تاریخی و گردشگری علاوه بر اینکه به عنوان موهبت الهی تلقی می‌شوند به دلیل جذابیت‌های خاص خود همواره موجبات حضور گردشگران را در آن مناطق فراهم می‌آورند و در این میان جوامع محلی به عنوان یکی از ذینفعان این ثروت‌های ملی علاوه بر بهره مندی و کسب روزی از بابت این جاذبه‌ها، خودشان به عنوان مهمترین نگهبان مراقب این آثار نیز هستند اما در این بین مردم روستای فتاتو شهرستان خمام از مسئولان انتظار پاسخ شفاف دارند که چگونه و چه کسانی مجوز ساخت جاده و قطع درختان جنگل فتاتوی خمام را داده است.

مسعود طاهری یکی از اهالی روستای فتاتو در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: جنگل فتاتو شناسنامه منابع طبیعی گیلان است اما امروز باید جلوی افراد متجاوز به آن را گرفت.

وی ادامه می‌دهد: متأسفانه دهیار و رئیس شورای اسلامی روستای فتاتو هیچ اقدام مثبتی برای جلوگیری از این اقدام ناشایست انجام ندادند و انتظار داریم مسئولان مربوطه هر چه زودتر جلوی این غارت را بگیرند.

محمود علیپور یکی دیگر از اهالی این روستا نیز نسبت به تعرض به جنگل فتاتو گلایه دارد و می‌گوید: نمی‌دانیم جاده سازی در دل جنگل فتاتو با کدام مجوز در حال انجام است اما این کار کاملاً غیر قانونی است.

وی ادامه می‌دهد: هر کسی که مجوز قتل عام درختان جنگل فتاتو را داده باید به اشد مجازات محکوم شود.

علیپور اضافه می‌کند: دادستان شهرستان خمام به عنوان مدعی العموم باید پیگیر موضوع جاده سازی و غارت درختان جنگل جلگه‌ای هیرکانی فتاتو بوده و افراد متخلف را مجازات کند.

پیگیر قطع درختان جنگل فتاتو هستیم

وزارت میراث فرهنگی باید عملیاتی تر و جدی تر از گذشته در رصد و محافظت از آثار ملی طبیعی و تاریخی اقدام کند تا نوش داروی بعد از مرگ سهراب نباشند.

معاون اداره کل میراث فرهنگی گیلان در گفت و گو با خبرنگار مهر، با اشاره به تعرض و قطع درختان جنگل فتاتوی خمام به عنوان تنها بازمانده جنگل‌های هیرکانی جلگه‌ای، گفت: با جدیت پیگیر این تخلف هستیم.

ولی جهانی اضافه کرد: این جنگل با قدمت ۵۰ میلیون سال و به مساحت ۳۷۰ هکتار شهریور سال گذشته به عنوان میراث طبیعی در فهرست آثار ملی ثبت شده و مانند بناهای تاریخی از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی با بیان اینکه دهیار روستای فتاتو خود بانی ثبت این اثر بوده است، افزود: نکته قابل توجه این است که چگونه در زمان بروز این تخلف واکنشی از سوی دهیاری انجام نشده در حالی که این جنگل تنها جنگل بازمانده جنگل‌های هیرکانی در جلگه است.

معاون اداره کل میراث فرهنگی گیلان با بیان اینکه میراث طبیعی مانند بناهای تاریخی دارای ثبت ملی بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است، تاکید کرد: هر گونه اقدام در حریم آثار ملی (طبیعی و تاریخی) باید با استعلام از اداره کل میراث فرهنگی صورت بگیرد.

جهانی با اشاره به ادامه تحقیقات در این زمینه، افزود: بخشداری و منابع طبیعی شهرستان خمام طرح شکایت کرده و پرونده تشکیل داده‌اند اما اینکه چرا از سوی دستگاه قضا تا کنون اقدامی صورت نگرفته و به این پرونده اهمیت داده نشده جای سوال است.

خبرگزاری مهر، همچون سایر رسانه‌ها منتظر پاسخی شفاف از سوی مسئولان مربوطه است که چگونه می‌شود در روز روشن به میراث ماندگار طبیعی این مرز و و بوم تعرض شود اما کسی خبردار نباشد؟ آیا دست کسانی در بریدن این درختان با ارزش دخیل بوده یا بی تفاوتی و بی خیالی مسئولان مربوطه باعث ایجاد چنین رخدادی شده است؟

گفتنی است؛ سه سایت از جنگل‌های هیرکانی شامل لیسار تالش، گشت رودخان فومن و سیاه رود رودبار مربوط به استان گیلان است و این مناطق به عنوان مناطق حفاظتی تلقی و نباید هیچ گونه دخالت انسانی در آن صورت گیرد و به عنوان جاذبه‌های طبیعی گیلان محسوب می‌شوند.

جنگل هیرکانی فتاتو بخشی از آخرین نمونه‌های باقیمانده جنگل‌های هیرکانی از نوع جلگه‌ای و از توسکاستان‌های قشلاقی حاشیه دریای کاسپین در گیلان بوده و این استان
پس از استان‌های قزوین، کرمانشاه و لرستان با دارا بودن یک هزار و ۱۷۳ اثر ثبتی در فهرست آثار ملی، چهارمین استان در سطح کشور به لحاظ تراکم بالای آثار تاریخی است.