محسن داجر تهیه کننده برنامه «آینه داران» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این برنامه محرمی که این شب‌ها از شبکه چهار سیما روی آنتن می‌رود و فضایی پژوهشی نسبت به حادثه کربلا دارد، بیان کرد: هدف ما از ساخت این برنامه این بود که کاری پژوهش محور و بر پایه اسناد و روایات دقیق تولید کنیم برنامه‌ای فراتر از آنچه پای منبرها می‌شنویم و در تاریخ بررسی کنیم که چه اتفاقی در این واقعه رخ است.
در صداوسیما کمتر از اصحاب امام حسین (ع) شنیده‌ایم
وی اضافه کرد: در این برنامه از کارشناسانی استفاده می‌کنیم که سند پژوهانی دقیق هستند و سعی کردیم کمتر حرف حسی و اسطوره‌ای مطرح شود. همچنین روی صحابه امام حسین بیشتر تمرکز کردیم چون در دهه اول محرم بیشتر از خانواده ایشان یعنی علی‌اکبر (ع)، حضرت زینب (س) و… سخنانی شنیده می‌شود اما درباره اصحاب امام حسین (ع) چیزی نشنیده‌ایم نگاه ما این بود که این اصحاب قله‌هایی هستند که از طریق آنها می‌توان به ائمه رسید.
داجر تصریح کرد: شاید درباره این اصحاب روضه‌ای بشنویم و گریه کنیم اما نیاز است آنها را بشناسیم تا الگویی داشته باشیم که رسیدن به آن شخصیت‌ها پیچیده نباشد در میان اصحاب افراد مختلفی هم بوده‌اند برخی غلام بودند و برخی شان از اهل کوفه بودند و دسترسی به این اصحاب می‌توانست برای مردم عادی ملموس‌تر باشد.
وی درباره اینکه چقدر خلا برنامه‌های پژوهشی را در میان مناسبتی‌ها و محرمی‌ها دیده است، بیان کرد: هر برنامه‌ای که قرار است ساخته شود نسبت به سابقه موضوعات مشابه پژوهش می‌کنیم. در تاریخ صداوسیما شاید معدود برنامه‌ای پیدا کردیم که به اصحاب امام حسین (ع) پرداخته باشد آن هم بیشتر از این اصحاب فقط در همان فضای احساسی و دلی نام برده است.
این تهیه کننده با اشاره به برنامه‌های تلویزیونی که صرفاً به شور حسینی پرداخته‌اند، گفت: به نظرم در رسانه‌ها کمتر به این فضای پژوهشی پرداخته شده است، در حوزه کتاب روی اصحاب کار شده اما در رسانه‌ها خصوصاً صداوسیما نداشته‌ایم.
اصرار داشتیم در مقتل خوانی حتماً ارجاع به متن باشد
وی با اشاره به اینکه در برنامه «آینه داران» هم به بخش‌های حسی و دلی توجه شده است توضیح داد: ما هم در بخش ورودی برنامه و در بخش نامه‌ها نگاه احساسی داریم ولی در بخش گفتگوی برنامه کاملاً براساس پژوهش و سند جلو می‌رویم و یا در بخش مقتل خوانی ارجاع به متن داریم و اصرار داریم که مقتل خوان ما که شخصی عرب است حتماً از روی متن بخواند.
این تهیه کننده درباره اینکه چرا تلویزیون صرفاً به سمت مداحی و فضای حسی می‌رود، گفت: تلویزیون به این سمت می‌رود چون راحت تر است، برنامه ساز برای کاری وقت می‌گذارد که درامد داشته باشد یا خروجی آن دیده شود اما این نوع برنامه سازی مناسبتی برای بسیاری تکلیفی و شعایری شده است. کم پیش می‌آید در کار روی موضوعات و پژوهش‌ها دقت کرده و آسیب شناسی کنند و یا اتاق فکر داشته باشند و نیازسنجی کنند که مخاطب چه می‌خواهد. اینها سخت است و زحمت دارد و از طرفی صرفه اقتصادی هم ندارد.
وی با اشاره به برنامه‌های معارفی با نیازسنجی نسبت به مخاطب تصریح کرد: من اینها را فقط درباره برنامه خودم نمی‌گویم، به طور مثال «سوره» هم همین کار را می‌کند و با پژوهش و سند جلو می‌رود.
مخاطب از برنامه ساز و صداوسیما جلوتر است
این تهیه کننده در پاسخ به اینکه نگاه سیاستگذاران تلویزیون درباره برنامه‌های مناسبتی و نسبت به مخاطب همین تصور است که صرفاً مداحی و یا گفتگوهای کلیشه‌ای دوست دارند، گفت: مخاطب امروز بسیار هوشمند است و از ما سازنده‌ها و صداوسیما هم گامی جلوتر است. گفتگو از جایی به بعد خسته کننده است و شما باید در این مسیر برایش برنامه سازی کنید. چرا برنامه‌ای مثل «سمت خدا» اینقدر مخاطب دارد؟ علی رغم اینکه یک برنامه ساده و کلاسیک است اما نیاز مخاطب را شناخته است، او را گیج نمی‌کند و مجری دانایی دارد که می‌داند کجا حرف نزند.
وی اضافه کرد: اینگونه نیست که مخاطب صرفاً مداحی بپسندد، او به دنبال آگاهی هم هست. دوران کرونا اهمیت این برنامه‌ها را زیاد کرده است و سخنرانی که دنبال او هستند و به او دسترسی ندارند اگر در برنامه سازی مورد بهره قرار بگیرد دیده می‌شود.
طراحی برنامه‌ای بدون سلبریتی
داجر با اشاره به حضور حامد عسکری به عنوان مجری این برنامه یادآور شد: ما به دنبال مجری کارشناسی بودیم که بتواند با کارشناس یا استاد دانشگاه وارد گفتگو شود. کارشناسان ما هر یک در حوزه‌های مختلفی مختصص بودند مثلاً یک نفر از آنها تز دکتری درباره اصحاب امام حسین (ع) داشت و یا اساتیدی بودند که به راحتی اهل حرف نبودند.
وی با اشاره به تصمیم اولیه درباره حضور چهره‌ها در برنامه به عنوان مجری و مهمان عنوان کرد: فکر کردیم طراحی ما بدون سلبریتی بهتر می‌شود و یک مجری کارشناس بهتر می‌تواند گفتگو را جلو ببرد. برخی از مهمانان نیز قرار بود چهره باشند اما یا نمی‌خواستند در تلویزیون حضور داشته باشند و به زعم آنها تلویزیون خطاهایی داشت که مانع می‌شد بخواهند در این رسانه دیده شوند. از طرفی طراحی ما هم تغییر کرد و می‌خواستیم با کارشناسان کاملاً پژوهش محور جلو برویم.
داجر در پایان درباره سختی این کار پژوهشی بیان کرد: جلسات مختلفی داشتیم و پژوهش‌های متعددی برای محورهایی که می‌خواستیم طرح کنیم انجام شد. حتی این محورها را با کارشناس‌ها چک می‌کردیم و سندها را درمی‌آوردیم و اگر نکته‌ای بود که سند متقن نداشت سراغ آن نمی‌رفتیم.
نظر شما