ماموریت ریاض سلامه در لبنان/ کاهش ارزش لیر تا فروپاشی اقتصاد

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل - رامین حسین آبادیان: لبنان در حال حاضر با بحران اقتصادی شدیدی مواجه شده است. این بحران به ویژه پس از وقوع انفجار مهیب «بندر بیروت» طی حدود یک سال گذشته بیش از پیش تشدید شد. در گیر و دار شرایط وخیم اقتصادی در لبنان، ارزش لیر در این کشور به پایین‌تر میزان خود در طول چند دهه گذشته رسیده است؛ مسأله‌ای که نارضایتی گسترده و فراگیر مردمی را به دنبال داشته است.

در نتیجه سیاست‌های عامدانه «ریاض سلامه» برای فروپاشی اقتصاد لبنان ارزش هر دلار آمریکایی به ۱۹ هزار لیر لبنان رسیده است این در حالی است که «ریاض سلامه» رئیس بانک مرکزی لبنان به عنوان متولی اصلی کنترل نرخ لیر در برابر دلار، نه تنها پاسخگوی سقوط گسترده ارزش لیر نیست بلکه با اتخاذ سیاست‌های نادرست به صورت عامدانه تلاش می‌کند تا بحران اقتصادی در لبنان را تشدید کند. به عنوان نمونه، می‌توان به تصمیم اخیر رئیس بانک مرکزی لبنان برای حذف یارانه سوخت اشاره کرد که موجی از اعتراضات در لبنان را به دنبال داشت.

در واقع باید گفت که تصمیم یکجانبه ریاض سلامه شوک بزرگی را به لبنانی‌ها وارد کرد چرا که آنها در شرایط سخت اقتصادی به هیچ وجه انتظار اتخاذ چنین تصمیمی از سوی بانک مرکزی را نداشتند. علیرغم گسترش اعتراضات مردمی، ریاض سلامه در کمال ناباوری اعلام کرد که نمی‌تواند از تصمیم اتخاذ شده در خصوص حذف یارانه‌های سوخت عقب نشینی کند.

تصمیم اخیر ریاض سلامه در حالی اتخاذ شد که رئیس بانک مرکزی لبنان خود به خوبی از تبعات و پیامدهای فاجعه بار تصمیمش آگاهی داشته است. این مسأله در کنار سقوطِ آزاد ارزش پول ملی لبنان موجب شده است تا ریاض سلامه به عنوان عامل اصلی فروپاشی اقتصادی لبنان لقب گیرد. در حال حاضر، او مسئول اصلی بحران ارز در لبنان به شمار می‌رود. اکنون ارزش ۱۹ هزار لیر لبنان در سایه سیاست‌های نادرست و عامدانه ریاض سلامه تنها معادل یک دلار آمریکایی است؛ مسأله‌ای که طی ۳۰ سال گذشته بی سابقه بوده است.

نگاهی به سوابق ریاض سلامه و ارتباطات خارجی و داخلی او نشان می‌دهد که وی مراودات فراوانی با ایالات متحده آمریکا دارد به گونه‌ای که از او به عنوان مَرد شماره یک واشنگتن در لبنان یاد می‌شود؛ مَردی که مأموریت خالی کردن بانک‌های لبنانی را از سوی واشنگتن برعهده گرفته است.

فروردین ماه گذشته بود که رسانه‌های خبری اعلام کردند «دورتی شیا» سفیر ایالات متحده در لبنان به منزل ریاض سلامه رفته است و آنها ناهار را با یکدیگر صرف کرده‌اند. همین دیدار در منزل رئیس بانک مرکزی لبنان کافی بود تا رسانه‌های خبری از روابط صمیمانه میان ریاض سلامه و مقامات ایالات متحده آمریکا پرده بردارند. او حتی به صورت علنی نیز تحت حمایت واشنگتن قرار گرفته است.

«ریاض سلامه» از سوی ایالات متحده آمریکا مأموریت دارد تا بانک‌های لبنانی را خالی کند؛ او مَرد شماره یک آمریکا در لبنان لقب گرفته است در همین راستا، سفیر آمریکا در لبنان در ماه ژوئن سال ۲۰۲۰ در اوج بحران مالی و بانکی لبنان تاکید کرد که واشنگتن از نزدیک با رئیس بانک مرکزی لبنان همکاری می‌کند و توجیهی برای برکناری وی وجود ندارد. این موضع‌گیری رسمی واشنگتن هم به نوبه خود از روابط و مناسبات صمیمانه ریاض سلامه با آمریکایی‌ها پرده برداشت و نشان داد که وی برای اجرایی ساختن مأموریت‌های ایالات متحده در لبنان تلاش می‌کند.

افزون بر آنچه که گفته شد، ریاض سلامه از جمله شخصیت‌های لبنانی است که تعلق خاطر فراوانی به جریان «۱۴ مارس» و به ویژه «المستقبل» به رهبری «سعد الحریری» دارد. همین وابستگی سیاسی سلامه موجب شده است تا وی در عرصه اقتصادی نیز تصمیماتی را در راستای جامه عمل پوشاندن به اهداف جریان المستقبل علیه حزب الله اتخاذ کند. همکاری با المستقبل برای سنگ اندازی در مسیر تشکیل کابینه لبنان یکی از اقداماتی است که ریاض سلامه انجام داده است.

افزون بر تمامی آنچه که گفته شد، رئیس بانک مرکزی لبنان جزء شخصیت‌هایی است که همواره از او به عنوان فردی که در پرونده‌های فساد دست داشته، نام برده شده است. در همین راستا، دادستانی سوئیس اوایل بهمن ماه گذشته ریاض سلامه را به «پولشویی» بیش از ۳۰۰ میلیون دلار متهم کرد. دادستانی سوئیس با ارسال نامه‌ای رسمی به وزارت دادگستری لبنان خواهان شفاف سازی درباره انتقال این مبالغ توسط ریاض سلامه و برادرش به بانک‌های سوئیسی شد.

«ریاض سلامه» خود از جمله شخصیت‌هایی است که نامش همواره در لیست مفسدین اقتصادی وجود داشته است؛ وی هم اکنون متهم به فساد مالی، پولشویی و اختلاس است اخیراً نیز وی به قاچاق پول از لبنان به فرانسه متهم شده است. در همین ارتباط، ریاض سلامه در حالی مبالغ هنگفتی را از لبنان با خود به فرانسه برده است که هیچیک از نهادهای رسمی و دولتی از این اقدام مطلع نبوده‌اند. از همین روی، دادستانی کل لبنان به مسأله قاچاق پول توسط ریاض سلامه به فرانسه، ورود پیدا کرده است. دادستانی کل در نامه‌ای به اداره کل گمرک، بر لزوم پیگیری حمل غیرقانونی پول توسط سلامه تأکید کرده است.

چند روز پیش بود که مقدار زیادی پول در چمدان ریاض سلامه در یکی از فرودگاه‌های نزدیک پاریس کشف شد. از آنجایی که حمل این پول‌ها به فرانسه غیرقانونی بوده است، وی با جریمه ۲۷۰۰ یورویی نیز مواجه شد. بر اساس گزارش تحقیقات فرانسه مشخص شد که ریاض سلامه بیش از ۸۴ هزار یورو و همچنین بیش از ۷ هزار دلار پول را به شکل غیرقانونی در کیف شخصی خود حمل می‌کرده است.

در حال حاضر ریاض سلامه در فرانسه متهم به اختلاس و پولشویی است. دستگاه قضائی فرانسه نیز پرونده رئیس بانک مرکزی لبنان در همین زمینه را مورد بررسی قرار خواهد داد. به نظر می‌رسد که در آینده باید شاهد اقدامات قضائی علیه ریاض سلامه در داخل لبنان نیز باشیم. پیشتر دستگاه‌های امنیتی در اروپا ثروت ریاض سلامه را بیش از ۲ میلیارد دلار برآورد کردند. این دستگاه‌ها اعلام کردند که احتمال دارد سلامه در حد فاصل میان سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۵ مبالغ زیادی را از بانک مرکزی لبنان اختلاس کرده باشد.

بر اساس تمامی آنچه که گفته شد، ناگفته پیداست که ریاض سلامه به عنوان مرد شماره یک ایالات متحده آمریکا و مهره کشورهای غربی در لبنان که خود در پرونده‌های مختلف فساد نقش آفرینی داشته است، عامل اصلی و اساسی فروپاشی اقتصاد لبنان، سقوط آزاد ارزش پول ملی این کشور و نیز بحران ارزی لبنان، محسوب می‌شود.